معاونت در قتل
مجازات معاونت در قتل
معاون جرم ، شخصی است که با عمل خود باعث ترغیب ، تطمیع و … شخص دیگری به ارتکاب جرم می شود در واقع معاون جرم شخصی است که با رفتار خود فرایند وقوع جرم را فراهم می کند. به طور مثال وسایل ارتکاب جرم را فراهم کند و به نوعی موجب وقوع جرم شود، اما خودش مستقیماً مرتکب جرم نشود. در ادامه جرم و مجازات معاونت در قتل و مجازات آن بررسی می شود.
معاونت در جرم چیست؟
قانون مجازات اسلامی اشخاص زیر را معاون جرم تلقی می کند :
۱ هر کس دیگری را ترغیب، تهدید، تطمیع یا تحریک به ارتکاب جرم کند یا با دسیسه یا فریب یا سوء استفاده از قدرت موجب وقوع جرم گردد.
۲ هرکس وسایل ارتکاب جرم را بسازد یا تهیه کند یا طریق ارتکاب جرم را به مرتکب ارائه دهد.
۳ هرکس وقوع جرم را تسهیل کند.
√ بنابراین معاون جرم مستقیما مرتکب جرم نمی شود بلکه با عمل خود موجب وقوع جرم یا تسهیل و تسریع روند وقوع جرم می‌شود. به همین دلیل معاون جرم مجازاتی متفاوت از مجرم اصلی (مباشر) و شریک جرم دارد.
جرم معاونت در قتل
جرایم به طور کلی به جرایم عمد، شبه عمد و خطای محض تقسیم می شوند.
معاونت در قتل عمد :
در جرم قتل عمد مجرم مستقیما قصد فعل و هم قصد نتیجه قتل را دارد ، به این معنا که مجرم با آگاهی و اراده مرتکب عملی که منجر به قتل فرد مشخصی می‌شود، شده است و مجازات آن قصاص است
√ معاون جرم در اینجا کسی است که وقوع جرم قتل عمد را آسان و یا تسریع کرده است که در قانون مجازات جرم معاونت در قتل عمد به طور جداگانه تعیین شده است.
معاونت در قتل شبه عمد :
جرم قتل شبه عمد در شرایطی محقق می‌شود که مرتکب قصد انجام رفتاری را داشته است اما قصد ارتکاب جنایت نداشته است و یا مرتکب جاهل به موضوع بوده یعنی از اینکه رفتارش جرم باشد آگاه نبوده و یا اینکه به سبب تقصیر مرتکب قتل شود، در تمام این شرایط قتل صورت گرفته شبه عمد تلقی می‌شود.
معاونت در قتل غیر عمدی, وکیل, مشاوره حقوقی تلفنی, وکیل کیفری, مشاوره حقوقی قتل, بهترین وکیل قتل تهران, وکیل تلفنی, وکیل خوب کیفری
مانند عمل جراحی که عادتا منجر به فوت نمی‌شود، در این مثال دکتر جراح مرتکب قتل شبه عمد شده است.
√ در خصوص جرم معاونت در قتل شبه عمد، با توجه به مشترک نبودن قصد معاون و مباشر یا عامل جرم قانون صراحتا مجازاتی تعیین نکرده است.
معاونت در قتل خطای محض :
قتل خطای محض به این معناست که مجرم نه قصد جنایت داشته و نه قصد فعل انجام شده بر مجنی‌علیه (مقتول) را داشته است مانند تیری که به قصد شکار اشتباها به یک انسان برخورد می کند و منجر به قتل او می شود. مجازات قتل خطای محض دیه است
√ اما در خصوص جرم معاونت در قتل خطای محض همانطور که ذکر کردیم به دلیل عدم وحدت قصد معاون با مباشر جرم موضوع منتفی می باشد
مجازات جرم معاونت در قتل عمد
قانون مجازات اسلامی در خصوص مجازات جرم معاونت در قتل عمد اینطور مقرر کرده است:
در صورتی که در شرع یا قانون مجازات دیگری برای معاون تعیین نشده باشد، مجازات وی به شرح زیر است:
√ در جرایمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات یا حبس دائم است، حبس تعزیری درجه دو یا سه.
بنابراین به موجب قانون مجازات معاونت در جرم قتل عمد حبس بیش از ۱۵ تا ۲۵ سال یا حبس بیش از ۱۰ تا ۱۵ سال خواهد بود.
مصادیق خاص جرم معاونت در قتل
در قسمت قبل اشاره شد در صورتی که مجازات خاصی برای معاون جرم تعیین نشده باشد مجازات او حبس تعزیری درجه دو یا سه خواهد بود. بنابراین در مصادیق خاص معاونت در قتل مجازات به طور خاص تعیین شده است:
| چنانچه فردی دیگری را به قتل عمد اکراه کند، اکراه کننده معاون قتل محسوب شده و به حبس ابد محکوم خواهد شد.
| در صورتی که شخصی دیگری را (مقتول) به گونه‌ای نگه دارد تا قاتل اورا به قتل برساند، به طور مثال مقتول را با طناب ببندد، به چنین فردی ممسک گفته می‌شود که مجازات آن حبس ابد است.
| اگر شخصی هنگام ارتکاب قتل دیده بان باشد یعنی مراقب اطراف باشد تا قتل صورت گیرد، مجازات آن کور کردن دو چشم معاون قتل یا دیده بان است.
بیشتر بدانیم : دفاع در جرم ضرب و جرح عمدی چگونه است؟
نحوه شکایت و رسیدگی به جرم معاونت در قتل
در بخش قبل، به این سوال پاسخ دادیم که مجازات جرم معاونت در قتل چیست و گفتیم که به طور کلی، مجازات این جرم، حبس تعزیری درجه ۲ یا ۳ بوده، اما در موارد خاصی نیز احکامی ویژه برای مجازات معاون قتل، در قانون یا شرع، تعیین شده است. در این بخش، قصد داریم تا به توضیح نحوه شکایت و رسیدگی به جرم معاونت در قتل پرداخته و به این سوال پاسخ دهیم که مراحل شکایت از این جرم و رسیدگی به آن، طبق قانون آیین دادرسی کیفری چیست؟
در مرحله اول از مراحل نحوه شکایت از معاونت در قتل عمد، اولیای دم مقتول، باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه نموده و شکایت خود مبنی بر معاونت را از طریق این دفاتر، ثبت و برای دادسرای مربوطه، ارسال نمایند. لازم به ذکر است که پیش از هرگونه اقدام به شکایت، شاکی یا شاکیان، باید مراحل ثبت نام در سامانه ثنا را انجام دهند.
در مرحله بعد، پرونده به دادسرا ارسال گردیده و در صورتی که پس از انجام تحقیقات مقدماتی، معلوم گردد که جرمی اتفاق نیفتاده یا جرم معاونت در قتل، از سوی متهم انجام نگرفته، قرار متع تعقیب، صادر شده و در غیر این صورت، پس از صدور قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست، پرونده به دادگاه کیفری یک ارسال می گردد.
در آخرین مرحله از مراحل نحوه شکایت از جرم معاونت در قتل، در صورتی که دادگاه، پس از تشکیل جلسه، وقوع جرم را از سوی متهم، محرز بداند، حکم بر مجرمیت و در غیر این صورت، رای برائت متهم را صادر خواهد کرد.
مجازات دستور دهنده جرم قتل
یکی از مواردی که ممکن است از مصادیق معاونت در جرم قتل، تلقی گردد، زمانی است که فردی، به دیگری دستور داده تا شخصی را بکشد. در این صورت ممکن است، این سوال مطرح گردد که آیا در این مورد، مجازات خاصی برای جرم معاونت در قتل، پیش بینی شده یا اینکه مجازات معاون، همان مجازات حبس درجه ۲ یا ۳ خواهد بود؟
برای پاسخ به این سوال، باید به مقایسه قانون مجازات اسلامی سابق و جدید پرداخت. مطابق ماده ۲۱۱ قانون سابق: « اکراه در قتل و یا دستور به قتل دیگری، مجوز قتل نیست، بنابراین، اگر کسی را وادار به قتل دیگری کنند یا دستور به قتل رساندن دیگری را بدهند، مرتکب، قصاص می شود و اکراه کننده و آمر، به حبس ابد محکوم می گردند. »
اما، این ماده در قانون مجازات جدید، بدین شکل تکرار نشده و با تغییراتی همراه بوده است. به موجب ماده ۳۷۵ قانون جدید:« اکراه در قتل، مجوز قتل نیست و مرتکب، قصاص می شود و اکراه کننده، به حبس ابد محکوم می گردد. »
بنابراین، همانطور که ملاحظه می شود، کلمه دستور و دستور دهنده، از متن ماده حذف شده است. لذ، در پاسخ به این سوال که مجازات دستور دهنده جرم قتل عمد چیست، باید گفت، اگر دستور دادن، با اکراه همراه باشد، مجازات دستوردهنده، حبس ابد است؛ اما، در حالتی که دستور دهنده، صرفا دستوری را به قاتل داده، اما وی را اکراه بر قتل نمی کند، مجازات وی، حبس تعزیری درجه ۲ یا ۳ خواهد بود.
∴ پرسش و پاسخ
قتل به چند نوع تقسیم می شود؟
در نوعی از تقسیم بندی قتل به عمد، شبه عمدی و خطای محض تقسیم می شود
معاونت در قتل آیا در نوع غیر عمدی آن نیز محقق می شود؟
خیر ، همانطور که توضیح داده ایم معاونت صرفا در خصوص قتل عمد متصور می باشد