اقدامات اولیه بعد از فوت والدین
بعد از فوت والدین چه باید کرد
مرگ، پدیده ای است همه گیر که گریزی از آن، نمی باشد. بعد از فوت افراد، عموما اطرافیان و بازماندگان وی، علاوه بر مسائل روحی و رنج ناشی از فقدان عزیز از دست رفته، با مسائل حقوقی ناشی از فوت متوفی نیز رو به رو می شوند. از همین رو، قانون گذار، در قوانین مختلف از جمله قانون مدنی، در خصوص مسائل مربوط به بعد از فوت افراد، نظیر حضانت مادر بعد از فوت پدر و سایر موارد، تعیین تکلیف کرده است.در این مقاله توضیحاتی در خصوص اقدامات اولیه برای تقسیم ارث ، حضانت فرزندان و … ارائه شده است
مسائلی که بعد از فوت یک فرد، مطرح می شود و بازماندگان متوفی و وراث وی، با آن ها رو به رو خواهند شد، مواردی نظیر امور مربوط به ارث و وصیت نامه متوفی، نحوه تقسیم ارث، میان وراث قانونی وی، مهریه زوجه، در صورت متاهل بودن متوفی، حضانت فرزندان وی، در صورت فرزند داشتن او و دیون و بدهی های وی می باشد. پدر خانواده، از جمله اعضای خانواده بوده که فوت او، فرزندان را با مسائل مختلف قانونی، مواجه می کند. از این رو، در این قسمت، قصد داریم، به بررسی این موضوع بپردازیم که بعد از فوت پدر چه باید کرد؟
در پاسخ به این پرسش که اقدامات قانونی بعد از فوت پدر چیست یا بعد از فوت پدر چه باید کرد؟ می توان گفت: عمده ترین مسائلی که فرزندان، بعد از فوت پدر با آن، روبرو می شوند، تعیین تکلیف راجع به وصیت نامه متوفی، مسائل مربوط به ارث باقی مانده از پدر آنها و دیون و بدهی های وی می باشد. بر این اساس، اقدامات فرزندان، می تواند، شامل موارد زیر باشد:
دفتر وکالت حق گرا
در خصوص مطالب ارائه شده اگر سوالی دارید می توانید از طریق تلفن ۰۹۳۶۴۶۸۸۸۶۱ یا حضوری با وکیل های موسسه حقوقی حق گرا صحبت کنید و مشکل خودتان را با آنها در میان بگذارید.
در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص پیگیری های حقوقی بعد از فوت پدر ، تقسیم ارث ، تعیین تکلیف مهریه همسر مرحوم ، حضانت فرزندان و… می توانید یا گرفتن مشاوره از وکیل طلاق توافقی با شماره های موجود در وب سایت حق گرا تماس حاصل فرمایید.
اقدامات مربوط به گواهی فوت:
از جمله مهم ترین اقدامات بعد از فوت پدر، انجام مراحل مربوط به صدور گواهی فوت و جواز دفن است. برای این امر، فرزندان باید، با در دست داشتن شناسنامه و کارت ملی متوفی، همچنین، مدارک صادر شده، توسط پزشک قانونی یا پزشک بیمارستان، به ثبت احوال مراجعه کنند و تقاضای صدور گواهی فوت نمایند.در تهران برای سهولت کار یک شعبه اختصاصی ثبت احوال در بهشت زهرا وجود دارد.
لازم به ذکر است اخذ گواهی فوت است نیز نیازمند طی مراحل مشخصی است.
از آن‌جایی که در صورت فوت یک شخص، لازم است کلیه مدارک هویتی او باطل شود، دریافت این گواهی برای طی سایر مراحل قانونی الزامی است.
وراث متوفی برای انجام اقداماتی که پس از فوت یک شخص باید صورت بپذیرد اجبارا باید در بازه زمانی مشخصی پس از فوت، به دنبال اخذ گواهی و طی اقدامات بعدی باشند.
بر اساس ماده ۲۲ قانون ثبت احوال، فوت هر انسانی که در ایران از دنیا برود یا حتی اطفالی که در ایران مرده به دنیا می‌آیند، اعم از ایرانی و خارجی، باید به مامور ثبت احوال اعلام شده و نسبت به اخذ گواهی فوت آنها اقدام شود.
اگر شخصی که ایرانی باشد در خارج از کشور فوت کند، این موضوع باید به کنسول‌گری محل اقامت اعلام شود.
برای اخذ گواهی فوت، حتما باید ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ وفات، نسبت به اعلام فوت به اداره ثبت احوال اقدام شود.
اعضای خانواده شخص فوت شده مانند پدر، مادر، خواهر، برادر و فرزندان با ارائه مدارک شناسایی لازم، می‌توانند گواهی فوت شخص مورد نظر را دریافت نمایند.
اعضای فامیل یا خویشاوندان شخص فوت شده نیز با ارائه مدارک شناسایی و اثبات نسبتی که با متوفی دارند، می‌توانند نسبت به اخذ گواهی فوت اقدام نمایند.
صاحب مکانی که شخص متوفی در آن محل وفات یافته است نیز می‌تواند نسبت به اخذ گواهی فوت اقدام نماید.
بر اساس صدور گواهی فوت، شناسنامه متوفی ابطال می‌شود. عدم انجام این اقدام در قانون جرم‌انگاری شده است چرا که امکان سوءاستفاده از شناسنامه و مدارک هویتی شخص فوت شده وجود دارد.
ممکن است بعضی افراد به عمد از شناسنامه متوفی سوءاستفاده کنند. تخلفاتی که ممکن است بر اثر این اقدام شکل بگیرد، عبارت است از: دریافت یارانه، سوءاستفاده از شناسنامه فرد برای فرار و یا خروج از کشور.
جرائم ذکر شده بر اساس قانون، از ۱ تا ۳ سال حبس و جزای نقدی به همراه خواهد داشت.
علاوه بر این فروش شناسنامه به افراد دیگر نیز مجازات ۳ الی ۱۰ سال حبس و جزای نقدی را به دنبال خواهد داشت.
بیشتر بدانیم :مراحل ابطال شناسنامه متوفی
اقدامات مربوط به وصیت نامه پدر:
تنظیم وصیت نامه، از جمله حقوق قانونی است که هر فرد، از آن، بر خوردار می باشد. این وصیت، می تواند به سه صورت، رسمی، خودنوشت یا سری نوشته شود. هر فرد می تواند، به موجب وصیت، در خصوص تمام یا بخشی از دارایی های خود، بعد از مرگ، تعیین تکلیف کند که البته، وصیت تا یک سوم اموال، نافذ است و مابقی، نیاز به اجازه وراث دارد یا به موجب وصیت عهدی، وراث یا شخص ثالثی را مامور، به انجام امری نماید. یکی از اقدامات قانونی بعد از فوت پدر، تعیین تکلیف، در خصوص وصیت وی و عمل به آن می باشد.
اقدامات مربوط به ارث باقی مانده از پدر:
از دیگر اقدامات قانونی بعد از فوت پدر، انجام مراحل مقدماتی مربوط به تقسیم ارث است. جهت این امر، یکی از وراث، تمامی آن ها یا نماینده قانونی شان، باید از طریق مراجعه به مراجع ذی صلاح، اقدام به درخواست گواهی انحصار وراثت نمایند.
بیشتر بدانیم : انحصار وراثت چیست و چه مراحلی دارد؟
اقدامات مربوط به بدهی های پدر:
از آنجا که در تقسیم ارث، ابتدا باید بدهی های متوفی کنار گذاشته شود، یکی از مهم ترین اقدامات بعد از فوت پدر، تعیین تکلیف، در خصوص بدهی های به جا مانده از وی می باشد.
پس از پاسخ به این پرسش که بعد از فوت پدر چه باید کرد، در ادامه، قصد داریم، در خصوص اقدامات قانونی مربوط به ارث و حضانت فرزندان، بعد از مرگ پدر صحبت کنیم.
حتما بخوانید: مراحل صدور گواهی فوت و مدارک مورد نیاز آن
بعد از فوت پدر در رابطه با ارث چه باید کرد
در قسمت قبل، به این پرسش پاسخ دادیم که بعد از فوت پدر چه باید کرد و گفتیم که تقاضای صدور گواهی فوت و جواز دفن، یکی از مراحل مهم و از اقدامات قانونی لازم، بعد از مرگ پدر است. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص این موضوع صحبت کنیم که بعد از مرگ پدر، در رابطه با ارث، چه باید کرد. یکی از مهم ترین مسائلی که فرزندان، بعد از فوت پدر، باید در خصوص آن، اقدامات قانونی لازم را انجام دهند، مساله مربوط به ارث است. اقدامات لازم در این زمینه، به شرح زیر می باشد:
بیشتر بدانیم :نحوه استعلام اموال متوفی
اقدامات اولیه بعد از فوت والدین
تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت:
اولین و مهم ترین اقدامی که بعد از فوت پدر، در خصوص ارث باید انجام داد، گرفتن گواهی انحصار وراثت است. گواهی انحصار وراثت، نشان دهنده وراث قانونی وراث متوفی می باشد و مرجع صالح صدور آن، شورای حل اختلاف است. تقاضای صدور این گواهی، می تواند، به موجب ثبت دادخواست گواهی انحصار وراثت، توسط فرزندان متوفی یا سایر وراث و ذینغعان صورت گیرد. مدارک لازم جهت درخواست این گواهی، شناسنامه و کارت ملی متوفی، شناسنامه و کارت ملی وراث، گواهی فوت، استشهادیه محضری تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی می باشد.
دادخواست تقسیم ترکه:
پس از گرفتن گواهی انحصار وراثت، به موجب ثبت دادخواست و طی کردن مراحل قانونی آن، چنانچه وراث، در تقسیم ارث، به توافق نرسند، هریک از وراث، می تواند، اقدام به ثبت دادخواست تقسیم ترکه نماید تا تقسیم ترکه متوفی، مطابق سهم الارث قانونی و شرعی وراث و بر اساس قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان، انجام شود. بعد از تقسیم ترکه، هر یک از وراث و فرزندان متوفی، می توانند، نسبت به انتقال یا خرید و فروش سهم خود، اقدام کنند.
دادخواست تحریر و مهر و موم ترکه:
شایان ذکر است، چنانچه فرزندان، از اموال پدر خود، بعد از فوت، خبر نداشته باشند یا بیم سوء استفاده از ماترک متوفی، توسط یکی از وراث برود، هر یک از فرزندان یا سایر وراث، می توانند اقدام به ثبت دادخواست تحریر و مهر و موم ترکه نماید، به موجب دادخواست تحریر ترکه، از دارایی های فرد، استعلامات لازم به عمل می آید و لیست اموال او تهیه خواهد شد و به موجب دادخواست مهر و موم ترکه، تا تعیین تکلیف، در خصوص تقسیم ارث، ترکه توسط ماموردادگاه، لیست برداری و مهر و موم می شود و عندالزوم یک امین، برای نظارت، تعیین می گردد.
از دیگر مسائل مهمی که زوجه و فرزندان، با آن مواجه می شوند، مساله حضانت فرزندان بعد از فوت پدر است که معمولا به دلیل نا آگاهی، گمان می شود که با جد پدری خواهد بود و مادر، هیچگونه حقی ندارد. از این رو، در ادامه، به توضیح مساله حضانت فرزندان، بعد از مرگ پدر می پردازیم.
تعیین تکلیف حضانت فرزندان
بعد از فوت پدر در رابطه با حضانت فرزندان چه باید کرد
در قسمت های قبل، در خصوص اینکه راجع به ارث بعد از مرگ پدر چه باید کرد و اقدامات لازم چه می باشد، توضیح دادیم و گفتیم که در مساله ارث، در ابتدا، فرزندان، باید اقدام به گرفتن گواهی انحصار وراثت نمایند تا وراث قانونی متوفی، مشخص شوند. پس از صحبت در خصوص مساله ارث بعد از مرگ پدر، در این قسمت، قصد داریم، مساله حضانت فرزندان، بعد از مرگ پدر را بررسی کنیم و بگوییم در خصوص حضانت فرزندان بعد از مرگ پدر، چه باید کرد.
قانون مدنی، در خصوص حضانت فرزندان، بعد از مرگ پدر، تعیین تکلیف نموده و در مواد خود، مسئول حضانت فرزندان بعد از فوت پدر را مشخص کرده است. ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی، در خصوص حضانت فرزندان، بعد از فوت والدین بوده و مقرر می دارد: “در صورت فوت یکی از ابوین، حضانت طفل، با آنکه زنده است خواهد بود، هر چند متوفی، پدر طفل بوده و برای او، قیم معین کرده باشد.” بر اساس این ماده،بعد از فوت پدر، حضانت با مادر خواهد بود و ذکر این نکته ضروری است که حضانت فرزند بعد از فوت پدر و ازدواج مادر، همچنان با مادر است.
شایان ذکر است، حضانت به معنای سرپرستی و نگهداری بوده و با ولایت که صرفا از آن پدر و جد پدری است، متفاوت می باشد. بر این اساس، حتی اگر حضانت با مادر باشد، ولی قهری طفل، بعد از فوت چدر او، همچنان جد پدری وی خواهد بود. البته، مادر می تواند از پدربزرگ، تقاضای نفقه فرزندان را داشته باشد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اینکه بعد از فوت پدر چه باید کرد