اعتراض به گواهی انحصار وراثت

مجموعه دفتر وکالت حق گرا

پیشنهاد می گردد در صورتی که اگر پرونده ای در دادگاه دارید و با توجه به حق دسترسی به وکیل با مراجعه به یکی از نزدیکترین  دفتر وکالت حقوقی حق گرا در شمال ، دفتر وکالت شرق و یا دفتر وکالت حقوقی شعبه غرب  تهران ، دفتر مرکز شهر حق گرا  ، پیگیری موضوع اعتراض به گواهی انحصار وراثت را به وکلای با تجربه ما بسپارید تا وکلای ما بتوانند در احقاق حق به شما کمک نمایند. ما آماده ایم در انواع پرونده های مربوطه به خانواده،ملکی ، حقوقی ، جزایی و…در کنار شما باشیم

اعتراض به گواهی انحصار وراثت

اعتراض به گواهی فقط برای وراث، ذینفعان و دادستان عمومی محل اقامت متوفی امکان پذیر می‌باشد. افرادی غیر از مواردی که نام برده شد امکان اعتراض به گواهی را نخواهند داشت. ورثه و ذینفعان که نسبت به احقاق حقوق خود اعتراض می‌کنند اما در خصوص دادستان موضوع متفاوت است. به عنوان مثال ممکن است دادستان عمومی با شناختی که از متوفی دارد بداند که متوفی هیچ ورثه‌ای نداشته است. در این صورت چنانچه شخصی نسبت به صدور گواهی حصر وراثت اقدام کند، دادستان می‌تواند اعتراض نموده و روند رسیدگی را متوقف نماید.

مرجع اعتراض به گواهی حصر وراثت

معترضان می‌بایست ابتدا به شورای حل اختلاف مراجعه نموده و اعتراض خود را مطرح کنند. چنانچه پس از تشکیل جلسه رسیدگی موضوع اختلاف حل و فصل شود پرونده بسته می‌شود. اما چنانچه شخص معترض نسبت به اعتراض خود پافشاری نماید، حسب مورد توسط شورای حل اختلاف به دادگاه عمومی یا دادگاه خانواده ارجاع داده می‌شود.

مدارک لازم برای اعتراض به گواهی حصر وراثت

گواهی حصر وراثت صادر شده (در صورتی که اعتراض پس از صدور گواهی باشد)
مدارک شناسایی شخص معترض (از قبیل شناسنامه و کارت ملی)
برگه دادخواست اعتراض به گواهی انحصار وراثت

جرم کلاهبرداری در انحصار وراثت

بر اساس ماده ۹ قانون تصدیق انحصار وراثت چنانچه شخصی با علم به این که جزو وراث متوفی نبوده درخواست صدور گواهی حصر وراثت کند، کلاهبردار محسوب می‌شود. همچنین اگر یکی از وراث با علم به این که وراث دیگری وجود دارند ولی سعی در پنهان حقیقت داشته باشد و بخواهد خود را به عنوان تک فرزند متوفی معرفی نماید، مصداق کلاهبردار می‌باشد. در این صورت شخص متخلف علاوه بر پرداخت خسارت به مجازاتی که برای جرم کلاهبرداری مقرر شده محکوم خواهد شد.

تفاوت حصر وراثت با انحصار وراثت

باسلام پدربنده حدود۱سال پیش فوت کرده و برادرم که پسربزرگ است درخصوص یه شکایتی که پدرم از وزارت راه داشت درخواست گواهی حصر وراثت کرده و در این گواهی اسم تمام ورثه قید شده البته من هیچ اطلاعی ازاین درخواست نداشتم و نمیدانم چطور بدون داشتن شناسنامه و مدارک من اقدام کرده بااین حال در گواهی حصر سهم هر وراث را قید کرده و زوجه را یک هشتم اعلام کرده اما در وصیت یک سوم اموال را به زوجه داده ../ درآخر خواستم بپرسم آیا این کارکه برخلاف وصیت اعلام شده غیرقانونی است و چطور باید پیگیر اصلاح آن شویم؟؟ و اینکه تفاوت انحصار وراثت با حصر وراثت چیست؟؟؟

اولاً باید اذعان داشت که انحصار وراثت با حصر وراثت تفاوتی ندارد و البته باید توجه نمود که در صورتی که شخصی فوت نماید و اموالی داشته باشد باید طی درخواستی به اداره سرپرستی تقاضای تحریر ترکه و مهر و موم ترکه گردد و سپس اقدامات مربوط به اخذ گواهی انحصار وراثت انجام شود که معنایش معین نمودن اموال متوفی و تعیین وراث و تعیین سهام ایشان است. ثانیاً چنانچه شخص وصیت به نفع یکی از وراث و ثالث نماید، فقط یک سوم آنچه در وصیت نامه ذکر شده است به آن شخص داده میشود و مابقی طبق قانون ارث بین وراث تقسیم میشود

نمونه دادخواست  اعتراض به گواهی انحصار وراثت

اعتراض ثالث به گواهی انحصار وراثت می‌تواند به شرح زیر باشد:

برگ دادخواست به دادگاه عمومی

خواهان:…………………………………………………..

خوانده:……………………………………………………

وکیل یا نماینده قانونی:……………………….

تعیین خواسته و بهای آن: ابطال گواهی انحصار وراثت شماره…………. صادره از شعبه……………. دادگاه……………..

دلائل و منضمات دادخواست: فتوکپی مصدق گواهی انحصار وراثت شماره………….. فتوکپی شناسنامه خانم/ آقای…………………… یا برگ استشهادیه محضری بقیه مدارک در پرونده کلاسه………………… مضبوط می‌باشد.

ریاست محترم «نام دادگاه صادرکننده‌ی گواهی انحصار وراثت فوق الذکر»

با سلام، احتراماً به استحضار می‌رساند:

پدر اینجانب……………………….. به نام مرحوم………………….. در تاریخ……………. در شهر………………….. فوت نموده است. احد از ورثه به نام آقای……………. که پسر متوفی می‌باشد با ارائه مدارک ناقص، گواهی انحصار وراثت شماره…………………. را دریافت نموده است.

نظر به اینکه در گواهی مذکور نام دو تن از ورثه به نام‌های آقای………………. و خانم……………………. که پسر و دختر متوفی می‌باشند قید نشده و از این جهت گواهی صادره ناقص می‌باشد لذا با تقدیم فتوکپی مصدق شناسنامه آنان تقاضا دارد بدواً گواهی صادره را باطل و سپس نسبت به صدور گواهی انحصار وراثت به شرح مدارک پیوست اقدام فرمایند.

محل امضاء – مهر – انگشت

نمونه رأی ابطال گواهی انحصار وراثت

درتاریخ: ………………………

به شماره: ………………………

چکیده رأی

چنانچه نام یکی از وراث در گواهی حصر وراثت نیامده باشد، وی باید دادخواست خود را در قالب اصلاح و اضافه نمودن نام در گواهی حصر وراثت مطرح نماید.

رأی بدوی

در خصوص دادخواست تقدیمی خواهان …………… با وکالت …………. به طرفیت خوانـدگان ………………. به خواسته ابطال گواهی حصر وراثت شماره دادنامه ………… صادر شده از شعبه …….. دادگاه حقوقی سابق، توجهاً به تصویر مصدق سند سجلی خواهان پرونده را فرزند مرحوم ………….. به شماره شناسنامه ………….. منظور نموده و توجهاً به برگ انحصار وراثت اعلامی که متوفی را مرحوم ………. به شماره شناسنامه ………. در تاریخ ………….. اعلام که نامبرده در اقامتگاه دائمی خود درگذشته این درحالی است که خواهان ورثه مرحوم …………. تلقی می‌شود و متقاضی با فوت مرحوم …………… مبادرت به أخذ گواهی انحصار وراثت نموده است و توجهاً به پذیرش خواسته توسط دو تن از خواندگان به اسامی …………… و …………… به رابطه اخوت فی‌مابین مورث آنان با خواهان و رابطه قیومت خواهان با مرحوم ………..، فلذا دادگاه خواسته خواهان را مقرون به واقع دانسته و ضمن ابطال گواهی حصر وراثت شماره دادنامه …………… اصداری از شعبه ……. دادگاه حقوقی سابق (این دادگاه جانشین شعبه مذکور می‌باشد) خواهان مذکور را در زمره ورثه مرحوم …………. دانسته و می‌تواند با مراجعه به مبادی ذی‌ربط نسبت به اخذ گواهینامه انحصار وراثت اقدام نماید.

رأی صادره برای خواندگان ردیف اول و دوم حضوری ظرف مهلت ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در محاکم تجدیدنظر مرکز استان بوده و برای بقیه خواندگان غیابی و قابل واخواهی در این محکمه سپس در فرجه قانونی قابل اعتراض و تجدیدنظرخواهی در مرجع تجدیدنظر می‌باشد.

رئیس شعبه ……… دادگاه عمومی حقوقی تهران

رأی دادگاه تجدید نظر

آقای ……… به طرفیت آقای ……….. از دادنامه شماره …………. مورخ ………. شعبه …… دادگاه عمومی حقوقی تهران تجدیدنظرخواهی کرده است. به موجب دادنامه موصوف دعوای تجدیدنظرخوانده به خواسته ابطال گواهی حصر وراثت شماره ………. شعبه دهم دادگاه حقوقی سابق تهران به لحاظ این که خواهان (تجدیدنظرخوانده) از وراث مرحوم ……… محسوب که نام وی در گواهی حصور وراثت مذکور قید نگردیده است در حالی که مرحوم ………. از وراث مرحوم …………. بوده، ثابت تشخیص و حکم به ابطال گواهی حصر وراثت یاد شده صادر شده است. دادگاه با توجه به این که اشخاصی که نام آنها در گواهی حصر وراثت قید شده از وراث مرحوم ………… هستند و درخواست تجدیدنظرخوانده می‌بایستی در قالب اصلاح و اضافه نمودن نام مرحوم وراث او در گواهی حصر وراثت مطرح می‌شد از این رو دعوای تجدیدنظرخوانده (خواهان بدوی) به خواسته ابطال گواهی حصر وراثت قابلیت استماع نداشته است برهمین اساس به استناد ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی ضمن نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته با رعایت ماده ۲ همان قانون قرار رد دعوای خواهان بدوی (تجدید نظر خوانده) صادر، و اعلام می‌شود این رأی قطعی است.

رئیس شعبه …… دادگاه تجدیدنظر استان تهران – مستشار دادگاه

[WD_Button id=3119]

برخی سوالات شما

برای اعتراض به گواهی حصر وراثت باید به کجا مراجعه کنیم؟

معترضان می‌بایست ابتدا به شورای حل اختلاف مراجعه نموده و اعتراض خود را مطرح کنند. چنانچه پس از تشکیل جلسه رسیدگی موضوع اختلاف حل و فصل شود پرونده بسته می‌شود. اما چنانچه شخص معترض نسبت به اعتراض خود پافشاری نماید، حسب مورد توسط شورای حل اختلاف به دادگاه عمومی یا دادگاه خانواده ارجاع داده می‌شود.

مهلت اعتراض به گواهی انحصار وراثت  چقدر است؟

اعتراض به گواهی حصر وراثت هم در مرحله دادخواست و رسیدگی، و هم پس از صدور گواهی امکان پذیر می‌باشد. چنانچه شخص معترض در مراحل قبل از صدور گواهی اعتراض خود را اعلام کند، فرایند رسیدگی به طور موقت متوقف می‌شود. اما چنانچه احدی از وراث یا ذینفعان مطلع نباشد و پس از صدور گواهی اطلاع پیدا کند، می‌تواند با ارائه دادخواست اعتراض به گواهی انحصار وراثت نسبت به اصلاح آن اقدام نماید.
مدارک لازم برای اعتراض به گواهی حصر وراثت کدامند؟

گواهی حصر وراثت صادر شده (در صورتی که اعتراض پس از صدور گواهی باشد)
مدارک شناسایی شخص معترض (از قبیل شناسنامه و کارت ملی)
برگه دادخواست اعتراض به گواهی حصر وراثت

روند رسیدگی به اعتراض به انحصار وراثت چگونه است؟

پس از ارائه دادخواست توسط شخص معترض، شورای حل اختلاف موقتاً رسیدگی به پرونده را متوقف می‌کند. سپس قرار جلسه رسیدگی به اعتراض را به طرفین دعوا اعلام می‌نماید. در جلسه رسیدگی از شخص معترض خواسته می‌شود که ادله و مدارک خود را ارائه نماید. شورای حل اختلاف با بررسی مدارک پرونده رأی خود را صادر می‌کند. لازم به ذکر است که این رأی قابل تجدید نظر خواهی می‌باشد. در صورتی که مورد اعتراض در خصوص تعداد وراث باشد، شورای حل اختلاف صلاحیت رسیدگی خواهد داشت. اما چنانچه مورد اعتراض مربوط به نسبت وراث با متوفی باشد، رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه عمومی خواهد بود. همچنین رسیدگی به اعتراضات مربوط به تصدیق ازدواج زوجه با متوفی به دادگاه خانواده ارجاع داده می‌شود.
نهایتاً اگر موضوع در شورای حل اختلاف خاتمه پیدا نکند و به دادگاه عمومی کشیده شود، رأی نهایی توسط دادگاه عمومی صادر می‌شود. رأی صادره توسط دادگاه به شورای حل اختلاف ابلاغ می‌شود. شورای حل اختلاف با توجه به رأی دادگاه عمومی نسبت به صدور یا اصلاح گواهی انحصار وراثت اقدام می‌نماید.
چه کسانی می‌توانند به گواهی حصر وراثت اعتراض کنند؟

اعتراض به گواهی انحصار وراثت فقط برای وراث، ذینفعان و دادستان عمومی محل اقامت متوفی امکان پذیر می‌باشد. افرادی غیر از مواردی که نام برده شد امکان اعتراض به گواهی را نخواهند داشت. ورثه و ذینفعان که نسبت به احقاق حقوق خود اعتراض می‌کنند اما در خصوص دادستان موضوع متفاوت است. به عنوان مثال ممکن است دادستان عمومی با شناختی که از متوفی دارد بداند که متوفی هیچ ورثه‌ای نداشته است. در این صورت چنانچه شخصی نسبت به صدور گواهی حصر وراثت اقدام کند، دادستان می‌تواند اعتراض نموده و روند رسیدگی را متوقف نماید.

در چه مواردی می‌توان به گواهی حصر وراثت اعتراض کرد؟

گواهی حصر وراثت یک مدرک قانونی است که به موجب آن تعداد ورثه متوفی و میزان سهم‌الارث هر یک مشخص می‌شود. ممکن است نام یکی از ورثه در گواهی نیامده باشد. همچنین در مواردی ممکن است یکی از وراث نسبت به میزان سهم‌الارث خود اعتراض داشته باشد. علاوه بر موارد گفته شده، یکی از مواردی که می‌تواند منجر به اعتراض شود وصیت‌نامه است. گاهی حتی نسبت ورثه با متوفی مورد اعتراض قرار می‌گیرد. به عنوان مثال شخصی خود را همسر متوفی معرفی می‌کند و از ماترک متوفی ادعای سهم خواهی می‌نماید اما ورثه این ادعا را رد می‌کنند. در هر صورت مورد اعتراض هر چه که باشد، امکان اعتراض برای شخص معترض وجود دارد. اعتراض به تقسیم ارث و اعتراض به تقسیم ترکه از مصادیق مورد بحث در این نوشتار می‌باشد.

جرم کلاهبرداری در انحصار وراثت چیست؟

بر اساس ماده ۹ قانون تصدیق انحصار وراثت چنانچه شخصی با علم به این که جزو وراث متوفی نبوده درخواست صدور گواهی حصر وراثت کند، کلاهبردار محسوب می‌شود. همچنین اگر یکی از وراث با علم به این که وراث دیگری وجود دارند ولی سعی در پنهان حقیقت داشته باشد و بخواهد خود را به عنوان تک فرزند متوفی معرفی نماید، مصداق کلاهبردار می‌باشد. در این صورت شخص متخلف علاوه بر پرداخت خسارت به مجازاتی که برای جرم کلاهبرداری مقرر شده محکوم خواهد شد.

مهلت اعتراض به گواهی انحصار وراثت خارج از مهلت مقرر

سؤال به استناد ماده ۵۸۲ قانون آئین دادرسی مدنی و بعنوان «اعتراض ثالث» بر تصدیق انحصار وراثت اعتراض شده است، معترض به شرح درخواست تقدیمی توضیح داده است که دختر متوفی بوده و درخواست کننده تصدیق انحصار وراثت نام او را جزؤ وراث به دادگاه اعلام نکرده و نتیجه نام او درتصدیق قید نگریده است، معترض علیهم در محضر دادگاه حاضر و به صحت ادعای معترض اقرار کرده‌اند با توجه به اقرار معترض علیهم و تحقیقاتی که دادگاه معمول داشته وراثت معترض محرز می‌باشد و از طرفی به موجب ماده ۳۶۲ قانون امور حسبی و ماده ۳ قانون تصدیق انحصار وراثت معترض فقط ظرف سه ماه از تاریخ انتشار اولین آگهی می‌تواند اعتراض نماید و از مفهوم مخالف ماده ۳۶۹ قانون امور حسبی نیز استنباط می‌گردد که مقنن اعتراض معترض را در خارج از مهلت مقرر قابل استماع نمی‌داند و در مورد بحث اعتراض در خارج از مهلت قانونی بعمل آمده است.
نظریه با توجه به مراتب مذکور و ماده ۴۴ قانون امور حسبی آیا اعتراض معترض قابل استماع می‌باشد؟ با توجه به مواد ۵۸۲ و ۵۸۳ قانون آئین دادرسی مدنی و ماده ۴۴ قانون امور حسبی که در ذیل درج می‌گردد: ماه ۵۸۲- اگر در خصوص دعوائی حکم یا قراری صادر شود که به حقوق شخص ثالث خللی وارد آورد و آن شخص یا نماینده اودر مرحله دادرسی که منتهی به حکم با قرار شده است بعنوان اصحاب دعوی دخالت نداشته می‌تواند بر آن حکم یا قرار اعتراض نماید. ماده ۵۸۳- در مورد ماده قبل شخص ثالث حق دارد به هر گونه حکم و قرار صادر از دادگاههای نسختین و پژوهش اعتراض کند و نسبت به حکم داور نیز کسانی که خود یا نماینده آنها در تعیین داور شرکت نداشته می‌توانند به عنوان شخص ثالث اعتراض کنند. ماده ۴۴ قانون امور حسبی- کسانی که تصمیم دادگاهها را در امور حسبی برای خود مضر بدانند می‌توانند بر آن اعتراض نمایند خواه تصمیم از دادگاه نخست صادر شده یا از دادگاه پژوهش باشد و حکمی که در نتیجه اعتراض صادر می‌‌شود قابل پژوهش و فرجام است. در مورد سئوال فوق کمیسیون مشورتی آئین دادرسی مدنی اداره حقوقی برمبنای نظریه اقلیت کمیسیون آئین دادرسی مدنی در تاریخ ۱۸/۹/۴۳ چنین اظهارنظر کرده است: با توجه به ماده ۴۴ قانون امور حسبی و عموم مدلول مادتین ۵۸۲ و ۵۸۳ قانون آئین دادرسی مدنی نظریه اقلیت کمیسیون آئین دادرسی مدنی مورد تأیید و بلااشکال است. نظریه کمیسیون مشورتی آئین دادرسی مدنی: استعلام حکایتی از ترافع ندارد و سئوال هم این است که درخواست اصلاح تصدیق انحصار وراثت به تقاضای اشخاص ذینفع طبق ماده ۴۴ قانون امور حسبی قابل قبول است یا ماده ۳۶۲ قانون امور حسبی و ۳ قانون تصدیق انحصار وراثت مانع رسیدگی به درخواست مذکور می‌باشد. با التفات به اینکه تصدیق انحصار وراثت تصمیمی در امور حسبی است و ماده ۴۴ قانون امور حسبی ناظر به تصدیق انحصار وراثت نیز می‌باشد و با وجود قاعده صریح و مفهوم مستقیم ماده ۴۴ بر قابل اعتراض بودن تصدیق انحصار وراثت علی‌الاطلاق استناد اکثریت محترم به مفهوم مخالف ماده ۳۱۹ درست به نظر نمی‌رسد لذا به نظر اینجانبان رسیدگی به درخواست اصلاح تصدیق انحصار وراثت مقید به موعد معینی نیست و درخواست قابل قبول و رسیدگی است. در مورد مسئله فوق اکثریت کمیسیون آئین دادرسی مدنی چنین اظهارنظر کرده‌اند: نظریه اکثریت اشخاصی که تصدیق انحصار وراثت تحصیل کرده‌اند می توانند مطالبات متوفی را وصول نمایند و مدیون به متوفی که دین خود را به دین ترتیب به اشخاص مزبور پرداخته به صراحت ماده ۳۷۰ قانون امور حسبی در مقابل هر مدعی وراثت بری‌الذمه محسوب خواهد بود بنابراین به مستفاد از ماده مزبور و تبصره ماده ۲ قانون انحصار وراثت مصوب ۱۳۰۹ صدور تصدیق انحصار وراثت مانع از این نیست که به دعوی هر مدعی وراثت بر طبق مقررات و با رعایت تبصره ماده ۱۶ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه صلاحیت دار رسیدگی گردد و به مستفاد از مفهوم مخالف ماده ۳۶۹ قاون امور حسبی تصدیق انحصار وراثت که با انتشار آگهی صادر شده باشد قابل اعتراض نیست و در مورد سئوال هرچند که دعوی بعنوان اعتراض ثالث اقامه شده و به ماده ۵۸۲ قانون آئین دادرسی مدنی استناد گردیده و عنوان دعویو استناد به مادده مرقوم صحیح نیست ولی دعوی مزبور تحت عنوان دعوی وراثت و مستقلاً در دادگاه صلاحیتدار قابل رسیدگی می‌باشد و ماده ۴۴ قانون امور حسبی به این موضوع که در قانون حکم خاصی برای این پیش‌بینی شده قابل اعمال به نظر نمی‌رسد.