سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل شامل چه مواردی است

یکی از دعاوی خانواده شایع در کشور ما، دعوای اجرت المثل ایام زوجیت می باشد. در این دعوا، زن، از دادگاه درخواست می کند تا مزد یا اجرت کارهایی که وی در منزل شوهر انجام داده را محاسبه نموده و حکم بر پرداخت این مزد یا اجرت دهد.

هنگامی که دادخواست اجرت المثل، از طریق دفاتر خدمات قضایی، ثبت شده و به دادگاه خانواده ارجاع می شود، وقت رسیدگی تعیین شده و از طریق سامانه ثنا، به طرفین دعوا، یعنی زن و شوهر، ابلاغ می شود.

در این صورت، طرفین، موظف هستند تا شخصا یا به واسطه وکیل دادگستری، در وقت تعیین شده، در دادگاه، حاضر گردیده و به بیان مطالب مورد نظر خود و همچنین، دفاع در مقابل ادعاهای طرف مقابل بپردازند.

اما، یکی از مسائل مهمی که در جلسه دادرسی دعوای اجرت المثل ایام زوجیت مطرح می شود، بحث سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل می باشد. با این توضیح که در جریان رسیدگی به این دعوا، قاضی، در جهت مشخص شدن شرایط دریافت اجرت المثل، سوالاتی را از هر یک از آنها می پرسد. در این صورت، این

سوال، برای هریک از زن و شوهر، مطرح می شود که در دادگاه اجرت المثل چه بگوییم و اصولا، نحوه دفاع در این دادگاه به چه صورت می باشد؟

پیش از آنکه به بررسی سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل پرداخته و به این سوال که در دادگاه اجرت المثل چه بگوییم و نحوه دفاع در این دادگاه به چه صورت می باشد، پاسخ دهیم، بهتر است تا کمی در مورد مفهوم اجرت المثل ایام زوجیت و شرایط دریافت آن، توضیح داده و سپس به این دو سوال، پاسخ دهیم که در دادگاه اجرت المثل چه بگوییم و نحوه دفاع در این دادگاه به چه صورت می باشد.

اجرت المثل زن یا همان اجرت المثل ایام زوجیت، مفهومی متفاوت از اجرت المثل در معنای عام آن نمی باشد. با این توضیح که از آنجا که کارهایی که زن در منزل شوهر انجام داده، دارای ارزش مالی بوده، زن می تواند هر زمان بخواهد، مزد یا اجرت این کارها را از شوهر خود، مطالبه نماید.

البته، زن نمی تواند مزد یا اجرت تمام کارهایی را که در منزل شوهر انجام داده، مطالبه کرده و لذا، این مطالبه، دارای شرایط مخصوص به خود بوده که اتفاقا، سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، عمدتا حول این شرایط می باشد. بنابراین، برای پاسخ بهتر به این دو سوال که که در دادگاه اجرت المثل چه بگوییم و نحوه دفاع در این دادگاه به چه صورت می باشد، لازم تا با این شرایط آشنا شویم که در ادامه، به توضیح آن ها می پردازیم.

• زوجه، صرفا می تواند اجرت المثل کارهایی را مطالبه کند که آن کارها، شرعا بر عهده وی نبوده باشد. بنابراین، اجرت المثل شستن ظرف ها و نظافت منزل، قابل مطالبه و اجرت المثل تمکین، غیر قابل مطالبه می باشند.
• کارهایی که اجرت المثل آن ها مطالبه شده، به دستور شوهر، انجام گرفته باشد. منظور از دستور، درخواست شوهر می باشد.
• زن باید این کارها را با قصد عدم تبرع، انجام داده باشد. منظور از عدم تبرع، آن است که زن، قصد رایگان انجام دادن این کارها را نداشته باشد.

از آنجا که وجود شرایط فوق، شرط ضروری دریافت اجرت المثل بوده، قاضی، در دادگاه اجرت المثل و در جریان رسیدگی به دعوا، سوالاتی را از طرفین پرسیده تا وجود یا عدم وجود این شرایط را احراز نماید.

به علاوه، سوالات دیگری، همچون پرداخت اجرت المثل، در گذشته و پیش از تشکیل جلسه نیز از طرفین پرسیده شده که نتیجه قطعی دادگاه و حکم صادره، منوط به پاسخ این سوالات می باشد. لذا، در ادامه، به بررسی سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل پرداخته و در بخش بعد، در پاسخ به این سوال که در دادگاه اجرت المثل چه بگوییم، نحوه دفاع از این دعوا را توضیح خواهیم داد.

به جرات می توان گفت، مهم ترین سوال، در میان سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، این سوال بوده که زوجه، با چه هدف و انگیزه ای، کارهای منزل مشترک را انجام داده است. آیا این کارها به قصد دریافت مزد و اجرت بوده یا به رایگان و به دلیل انگیزه هایی، همچون علاقه به همسر و زندگی مشترک انجام گرفته است.

یکی دیگر از سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، به منظور تعیین مبلغ اجرت المثل زن، می تواند این باشد که اصولا، زوجه، در طول سال های زندگی مشترک، چه کارهایی را در منزل مشترک انجام داده است. با این توضیح که، میزان کارهای انجام گرفته، در میزان اجرت المثل، تاثیر مستقیم دارد؛ چرا که گاهی در برخی از خانواده ها، بسیاری از کارهای منزل، توسط خدمتکار منزل انجام گرفته و بنابراین، اجرت این کارها، از میزان اجرت المثل نهایی، کسر می شود.

همچنین، از دیگر سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، می تواند این سوال بوده که آیا زوج در طول سال های مشترک، مبلغی را تحت عنوان اجرت المثل، به همسر خود پرداخته است یا خیر. چرا که در صورت پرداخت چنین مبلغی، جمع مبالغ پرداخت شده از مبلغ نهایی اجرت المثل، کسر خواهد شد.

یکی از دیگر از سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، سوال در مورد مدت زندگی مشترک زوجین و حضور زن در منزل مشترک می باشد؛ با این توضیح که اگرچه، سند ازدواج و تاریخ عقد نکاح، مدت ازدواج زوجین را نشان می دهد، اما، ممکن است در طی سال های زندگی مشترک، زوجه، به دلایلی همچون عدم تمکین، برای مدتی، در منزل مشترک، حضور نداشته و در نتیجه، کاری را نیز انجام نداده باشد. در این صورت، اجرت المثلی نیز بابت این دوران، به وی تعلق نخواهد گرفت.

نحوه پاسخ صحیح به سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل

از آنجا که سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، دارای تنوع زیادی بوده و نتیجه این دعوا نیز کاملا بستگی به نحوه پاسخ صحیح به این سوالات داشته، لذا، بسیاری از اشخاصی که قصد حضور در دادگاه اجرت المثل را داشته، با این مساله مواجه می شوند که در دادگاه اجرت المثل چه بگوییم و نحوه دفاع صحیح در این دادگاه، به چه صورت می باشد؟ لذا، در این بخش، به توضیح نحوه پاسخ صحیح به سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، می پردازیم.

همانطور که گفته شد، مهم ترین سوال در میان سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، این سوال بوده که زوجه، با چه هدف و انگیزه ای، کارهای منزل مشترک را انجام داده است. در پاسخ به این سوال و به منظور نحوه دفاع صحیح، زوجه باید توضیح دهد که قصد رایگان انجام دادن این کارها را نداشته است. بنابراین، خواهان دریافت اجرت و مزد این کارها می باشد.

همچنین، در پاسخ به این سوال که زوجه، در طول سال های زندگی مشترک، چه کارهایی را در منزل مشترک انجام داده است، بهتر است که تمام کارهای انجام گرفته، صادقانه بیان گردیده و از دروغ گویی، به ویژه در فرض غایب بودن شوهر در جلسه دادرسی، خودداری شود.

از دیگر سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، این سوال بوده که آیا زوج در طول سال های مشترک، مبلغی را تحت عنوان اجرت المثل، به همسر خود پرداخته است یا خیر. در این صورت، شوهر می تواند چنانچه، علاوه بر میزان نفقه قانونی زن، مبالغ دیگری را به حساب وی واریز کرده، آن مبالغ را به عنوان اجرت المثل، محسوب نماید. در مقابل، زن نیز می تواند با ارائه دلایل لازم، اثبات کند که پرداخت آن مبالغ، برای امور دیگر، نظیر پرداخت بدهی های شوهر، به حساب او واریز شده است.

در پاسخ به سوال در مورد مدت زندگی مشترک زوجین و حضور زن در منزل مشترک، نحوه دفاع بدین صورت بوده که شوهر می تواند با ارائه دلایلی همچون شهادت شهود، اثبات نماید که در زمان یا زمان های خاصی، زوجه در منزل مشترک حضور نداشته و کاری را نیز انجام نداده است؛ لذا، برای این مدت، مستحق دریافت اجرت المثل نمی باشد.

نکات مربوط به پاسخ به سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل

در بخش های قبل، در پاسخ به این سوالات که در دادگاه اجرت المثل چه بگوییم و نحوه دفاع صحیح در این دادگاه چه می باشد، به بیان سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، پرداخته و پاسخ این سوالات را نیز بررسی نمودیم. در این بخش، قصد داریم تا به توضیح نکات مربوط به پاسخ به سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، پرداخته که این نکات، شامل موارد زیر می باشند:

در بسیاری از موارد، پیش از آنکه سوالات قاضی در دادگاه اجرت المثل، توسط وی از زوجه پرسیده شود، وکیل زوج، از زوجه می پرسد که آیا کارها را به این دلیل انجام داد که عاشق همسر و فرزندان خود بوده یا قصد دریافت مزد داشته است.

بسیاری از زنان، در این شرایط، به دلیل عدم آگاهی از قوانین و شرایط دریافت اجرت المثل و عدم اطلاع از این مساله که در دادگاه اجرت المثل چه بگوییم، عنوان می دارند که انجام کارها توسط آنها به دلیل علاقه به شوهر و زندگی مشترک، صورت گرفته است؛ غافل از این مساله که همین پاسخ، به تنهایی، حق اجرت المثل آنها را ساقط خواهد کرد. بنابراین، اگر زنی، قصد دریافت اجرت المثل را داشته، لازم است تا به این نکته مهم، توجه کند.

در پاسخ به این سوال که آیا زوج در طول سال های مشترک، مبلغی را تحت عنوان اجرت المثل، به همسر خود پرداخته است یا خیر، نحوه دفاع صحیح شوهر، می تواند این مساله باشد که وجوهی را که در طول زندگی مشترک، به حساب زوجه واریز کرده و آن وجوه، بیشتر ازمبلغ نفقه زن در قانون است را به عنوان اجرت المثل، محسوب کند. در مقابل، زن نیز می تواند با ارائه دلایل قانونی، ثابت کند که آن وجوه، بابت مسائل دیگری همچون هدیه شوهر به زن، به حساب وی واریز شده است.

همچنین، در پاسخ به سوال مربوط به مدت زندگی مشترک زوجین و حضور زن در منزل مشترک، هر کدام از طرفین می تواند با معرفی شهود واجد شرایط، طول مدت واقعی زندگی مشترک را دادگاه اثبات کرده و بدین وسیله، بسته به مورد، موجب کاهش یا افزایش مبلغ اجرت المثل مورد حکم دادگاه شود.