دریافت مهریه از پدر شوهر
از نظر قانونی پدر شوهر هر چند بسیار متمول، تکلیفی برای پرداخت مهریه پسرش ندارد حتی اگر آن پسر (شوهر) فقیر باشد امکان دریافت مهریه از پدر شوهر وجود ندارد. مهریه خواه عند الاستطاعه یا عند المطالبه، تعهدی است که شوهر در قبال همسرش کرده است و مطلقا ارتباطی به اطرافیان او ندارد به هر حال اگر مردی مال داشته باشد زن می تواند مهریه را از طریق دادگاه یا اجرای ثبت وصول کند اگر هم مالی برای توقیف نباشد و مهریه عند المطالبه باشد با مطالبه زن، مرد می تواند با دادن دادخواست اعسار از پرداخت دفعی مهریه از دادگاه تقاضای تقسیط مهریه کند.
اما ممکن است در ضمن عقد نکاح و در سند ازدواج و یا حتی در قراردادی مستقل پدر شوهر پرداخت مهریه را تقبل کرده و یا ضمانت شوهر (پسرش) را کرده باشد که در این صورت زن می تواند برای آنچه پدر شوهر تعهد کرده برای گرفتن مهریه از پدر شوهر به او مراجعه کند. در این صورت در سند ازدواج در قسمت مهریه پدر شوهر هم امضاء کرده و قبول می نماید که پرداخت مهریه متضامنا بر عهده او و پسرش می باشد.
اگر شوهر فوت کند در صورتی که ماترکی (ارث) از شوهر مانده باشد زن می تواند مهریه خود را که طلب ممتاز محسوب می شود از محل ماترک یعنی اموالی که از شوهر به جای مانده، وصول نماید اما توجه داشته باشید که اگر شوهر فوت کند و مالی از خود به ارث نگذاشته باشد پدر شوهر و سایر وراث تکلیفی برای پرداخت مهریه زن ندارند اساسا بر طبق قانون وراث تکلیفی به پرداخت دیون متوفی که مازاد از ما ترک است ندارد.
اگر پدر شوهر یا هر شخص دیگری که شوهر از او ارث می برد فوت کند و سهم الارثی به شوهر تعلق گیرد در این فرض زن می تواند از محل سهم الارث شوهر مهریه را به مقداری که جوابگوی مهریه باشد، وصول نماید.
در این حالت زن می تواند از طریق اجرای ثبت یا دادگاه به طرفیت وراث مطالبه مهریه کند با توجه به این که مهریه دین ممتاز محسوب می شود اول مهریه زن از ماترک پرداخت می شود و هر چه باقی بماند بین وراث از جمله همسر او تقسیم می شود. فرض دیگر این است که اگر زن هم فوت کند در این صورت وراث زن می توانند برای مهریه علیه وراث شوهر اقامه دعوی کنند و در صورت بودن ارث، از آن محل، مهریه را مطالبه کنند.
پیشنهاد ما این است که با یکی از وکیل های پایه یک گروه وکلای حق گرا که متخصص در امور خانواده می باشند مشاوره حقوقی کنید
دفتر وکالت حق گرا
اگر سوالی دارید می توانید از طریق تلفن یا حضوری با وکیل های موسسه حقوقی تهران وکیل صحبت کنید و مشکل خودتان را با آنها در میان بگذارید.
همچنین شما می توانید با ارسال سوالات خود را در خصوص مطالبه مهریه در طلاق توافقی و کلاً هر گونه سوالی که در مورد امور خانواده داشته باشید در سایتهای این گروه ( hagh-gara.ir و haghgara.com )، به صورت رایگان از مشاوره وکیل های حق گرا بهرمند شوید و یا جهت مشاوره با شماره تلفن های ذیل مربوط به دفاتر حقوقی حق گرا و یا وشماره ۰۹۳۶۴۶۸۸۸۶۱ تماس بگیرید .پیش از هر اقدامی، از مشورت با وکلای مجرب حق گرا غافل نشوید.
شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر
شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر دارای اصول خاصی میباشد و میتوان در هر زمانی که شوهر توانایی پرداخت آن را نداشته باشد از آن استفاده کرد. در مواقعی که همسر زوجه از تمکن مالی برخوردار باشد و نتواند نیازهای اولیه ی زندگی اش را برطرف کند اما پدر او دارای سرمایه ی فراوانی باشد، زوجه نمیتواند برای دریافت مهریه اش از لحاظ قانونی به پدر شوهرش مراجعه کند؛ چرا که همسر او زنده و در قید حیات میباشد مگر در شرایط استثنایی همچون: تعهد مستقیم و کتبی پدر شوهر در هنگام عقد و …. که باعث ایجاد شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر میشود.
ناگفته نماند که در بسیاری از موارد دیده شده است که پدرشوهر به دلیل وابستگی های عاطفی به خانواده اش برای پرداخت بخشی از مهریه زن یا تمام آن به پسرش کمک میکند اما از لحاظ قانون و عرف مسئولیتی ندارد و هیچ اجباری برای او وجود ندارد.
گرفتن مهریه از پدر شوهر
به عنوان یک قاعده کلی می توان گفت که در مواردی که مهریه از نوع عندالمطالبه و عندالاستطاعه باشد؛ تنها خود زوج در مقابل پرداخت مهریه در مقابل همسرش متعهد است و زن برای احقاق حقوقش باید به دادگاه و دفاتر ثبت مراجعه کند و درخواست خود مبنی بر دریافت مهریه اش را ارائه دهد.
در چنین مواقعی اصولا دادگاه، تمامی اموال و دارایی های شوهر را مورد بررسی قرار میدهد و در صورتی که او دارای سرمایه ی قابل وصول باشد، سریعاً مهریه ی زن از آن طریق وصول خواهد شد، اما اگر مرد تمکن مالی نداشته باشد و از پرداخت مهریه عاجز باشد، باید با هدف تقسیط مهریه، دادخواست اعسار را به دادگاه تقدیم کند و در این موارد پدر شوهر هیچ نقشی نخواهد داشت.
ضمانت و تعهد در عقدنامه
همانطور که اشاره کردیم، در حالت معمولی پدر شوهر دارای مسئولیت حقوقی در مقابل پرداخت مهریهی همسر پسرش نمی باشد اما یکی از شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر آن است که او در عقدنامه ذکر کرده باشد که پرداخت مهریه از جانب پسرش را ضمانت میکند و مسئولیت آن را برعهده میگیرد.
از جمله شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر آن است که او ضمانت نامه و تعهدش را در عقدنامه امضا کرده باشد؛ چرا که بیان شفاهی این مطلب دارای جایگاه قانونی نمی باشد و قابل استناد و پیگیری نیست.
بنابراین، تعهد و ضمانت پدر شوهر در عقد نامه در رابطه با پرداخت مهریه زوجه، دارای بار حقوقی است و در صورت عدم پرداخت مهریه از جانب زوج، بنا به دلایل مختلفی همچون: عدم تمکن مالی، سرباز زدن از پرداخت، فوت و… باعث آن میشود که شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر فراهم شود.
بیشتر بدانیم : شروط ضمن عقد نکاح به همراه نمونه سند رسمی
دریافت مهریه زن بعد از فوت شوهر
جالب است بدانید که در صورت فوت شوهر و فراهم بودن شرایط گرفتن مهریه، اگر زن برای دریافت مهریه اش به مراجع قانونی مراجعه کند، مهریه ی او جز دیون ممتاز به حساب خواهد آمد و از لحاظ قانونی و شرعی، این طلب باید در اولویت امور مالی قرار گیرد. مراحل آن به نحو زیر میباشد:
زوجه باید با هدف اخذ مهریه و حق و حقوقش به مراجع قانونی مربوطه مراجعه کند. از آنجایی که مهریه جز جز دیون ممتاز محسوب میشود، قبل از آنکه سایر بدهیها و دیون پرداخت شود در ابتدا به آن رسیدگی خواهد شد.
قبل از انکه دادگاه اجازه ی تقسیم اموال ورثه را صادر کند، در ابتدا از سرمایه های به جامانده از فرد فوت شده، مبلغ مهریه کسر خواهد شد و زوجه پس از دریافت مهریه اش باید رضایت خود را مبنی بر دریافت مهر و رضایت برای تقسیم اموال بین ورثه را به دادگاه ارائه دهد.
اگر همسر زوجه فوت کند و ارثیه یا ماترکی از جانب او باقی نماند هم زن نمیتواند اقدام قانونی برای مطالبهی مهریه اش از جانب وراث یا پدر شوهرش داشته باشد، مگر آنکه پدر شوهر از قبل ضمانت کرده باشد و مسئولیت این موضوع را برعهده گرفته باشد.
مواد قانونی قابل استناد – دریافت مهریه از اموال پدر شوهر
ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی
هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد میتوان مهر قرار داد.
ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی
مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آن ها بشود معلوم باشد.
ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی
تعیین مقدار مهر منوط به تراضی طرفین است.
ماده ۱۰۸۱ قانون مدنی
اگر در عقد نکاح شرط شود که در صورت عدم تادیه مهر در مدت معین نکاح باطل خواهد بود نکاح و مهر صحیح ولی شرط باطل است.
ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی
به مجرد عقد زن مالک مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
تبصره (الحاقی ۱۳۷۶/۴/۲۹) – چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.
آییننامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت دادگستری و وزارت امور اقتصادی و دارائی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده ۱۰۸۳ قانون مدنی
برای تادیه تمام و یا قسمتی از مهر میتوان مدت یا اقساطی قرار داد.
ماده ۱۰۸۴ قانون مدنی
هر گاه مهر عین معین باشد و معلوم گردد قبل از عقد معیوب بوده و یا بعد از عقد و قبل از تسلیم معیوب و یا تلف شود شوهر ضامن عیب و تلف است.
ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی
زن میتواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظائفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی
اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفاء وظائفی که در مقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمیتواند از حکم ماده قبل استفاده کند معذلک حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد.
ماده ۱۰۸۷ قانون مدنی
اگر در نکاح دائم مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد نکاح صحیح است و طرفین میتوانند بعد از عقد مهر را به تراضی معین کنند و اگر قبل از تراضی بر مهر معین بین آن ها نزدیکی واقع شود زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود.
ماده ۱۰۸۸ قانون مدنی
در مورد ماده قبل اگر یکی از زوجین قبل از تعیین مهر و قبل از نزدیکی بمیرد زن مستحق هیچگونه مهری نیست.
ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی
ممکن است اختیار تعیین مهر به شوهر یا شخص ثالثی داده شود در این صورت شوهر یا شخص ثالث میتواند مهر را هر قدر بخواهد معین کند.
ماده ۱۰۹۰ قانون مدنی
اگر اختیار تعیین مهر بزن داده شود زن نمی تواند بیشتر از مهرالمثل معین نماید.
ماده ۱۰۹۱ قانون مدنی
برای تعیین مهرالمثل باید حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعیت او نسبت به اماثل و اقران و اقارب و همچنین معمول محل و غیره در نظر گرفته شود.
ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی
هر گاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلا داده باشد حق دارد مازاد از نصف را عیناً یا مثلا یا قیمتا استرداد کند.
ماده ۱۰۹۳ قانون مدنی
هر گاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهرالمتعه است و اگر بعد از آن طلاق دهد مستحق مهرالمثل خواهد بود.
ماده ۱۰۹۴ قانون مدنی
برای تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه میشود.
ماده ۱۰۹۵ قانون مدنی
در نکاح منقطع عدم مهر در عقد موجب بطلان است.
ماده ۱۰۹۶ قانون مدنی
در نکاح منقطع موت زن در اثناء مدت موجب سقوط مهر نمی شود و همچنین است اگر شوهر تا آخر مدت با او نزدیکی نکند.
ماده ۱۰۹۷ قانون مدنی
در نکاح منقطع هرگاه شوهر قبل از نزدیکی تمام مدت نکاح را ببخشد باید نصف مهریه را بدهد.
ماده ۱۰۹۸ قانون مدنی
در صورتی که عقد نکاح اعم از دائم یا منقطع باطل بوده و نزدیکی واقع نشده زن حق مهر ندارد و اگر مهر را گرفته شوهر می تواند آن را استرداد نماید.
ماده ۱۰۹۹ قانون مدنی
در صورت جهل زن به فساد نکاح و وقوع نزدیکی زن مستحق مهرالمثل است.
ماده ۱۱۰۰ قانون مدنی
در صورتی مهرالمسمی مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد یا ملک غیر باشد در صورت اول و دوم زن مستحق مهرالمثل خواهد بود و در صورت سوم مستحق مثل یا قیمت آن خواهد بود مگر اینکه صاحب مال اجازه نماید.
ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی
هر گاه عقد نکاح قبل از نزدیکی به جهتی فسخ شود زن حق مهر ندارد مگر در صورتی که موجب فسخ عنن باشد که در این صورت با وجود فسخ نکاح زن مستحق نصف مهر است.
ماده ۹۳ قانون ثبت اسناد و املاک
کلیه اسناد رسمی راجع به معاملات املاک ثبتشده مستقلاً و بدون مراجعه به محاکم لازمالاجرا است.
ماده ۱ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی
هرکس به موجب حکم دادگاه به دادن هر نوع مالی به دیگری محکوم شود و از اجرای حکم خودداری کند، هرگاه محکومبه عین معین باشد آن مال اخذ و به محکومله تسلیم میشود و در صورتی که رد عین ممکن نباشد یا محکومبه عین معین نباشد، اموال محکومعلیه با رعایت مستثنیات دین و مطابق قانون اجرای احکام مدنی و سایر مقررات مربوط، توقیف و از محل آن حسب مورد محکومبه یا مثل یا قیمت آن استیفاء میشود.
ماده ۲۲۵ قانون امور حسبی
دیون و حقوقی که به عهده متوفی است بعد از هزینه کفن و دفن و تجهیز متوفی و سایر هزینههای ضروری از قبیل هزینه حفظ و اداره ترکه باید از ترکه داده شود.
ماده ۲۲۶ قانون امور حسبی
ورثه ملزم نیستند غیر از ترکه چیزی به بستانکاران بدهند و اگر ترکه برای اداء تمام دیون کافی نباشد ترکه مابین تمام بستانکاران به نسبت طلب آنها تقسیم میشود مگر اینکه آن را بدون شرط قبول کرده باشند که در این صورت مطابق ماده ۲۴۶ مسئول خواهند بود.
در موقع تقسیم دیونی که به موجب قوانین دارای حق تقدم و رجحان هستند رعایت خواهد شد بستانکاران زیر هر یک به ترتیب حق تقدم بر دیگراندارند:
طبقه اول
الف- حقوق خدمه خانه برای مدت سال آخر قبل از فوت.
ب- حقوق خدمتگذاران بنگاه متوفی برای مدت شش ماه قبل از فوت.
ج- دستمزد کارگرانی که روزانه یا هفتگی مزد میگیرند برای مدت سه ماه قبل از فوت.
طبقه دوم
طلب اشخاصی که مال آنها به عنوان ولایت یا قیمومت تحت اداره متوفی بوده نسبت به میزانی که متوفی از جهت ولایت و یا قیمومت مدیون شده است.
این نوع طلب در صورتی دارای حق تقدم خواهد بود که موت در دوره قیمومت یا ولایت و یا در ظرف یک سال بعد از آن واقع شده باشد.
طبقه سوم
طلب پزشک و داروفروش و مطالباتی که به مصرف مداوای متوفی و خانوادهاش در ظرف سال قبل از فوت رسیده است.
طبقه چهارم
الف- نفقه زن مطابق ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی.
ب- مهریه زن تا میزان ده هزار ریال.
طبقه پنجم
سایر بستانکاران.