اخذ محجوریت افراد سالمند مبتلا به آلزایمر

قوانین کشوری راجع به بیماران مبتلا به آلزایمر

در بعضی از قوانین موجود در کشور افراد یا سالمند مبتلا به آلزایمر نوعی دیوانه می شوند اما این غلط می باشد زیرا از نظر متخصصین مغز و اعصاب آلزایمر نوعی فرسودگی مغز است و هیچ ارتباطی به جنون و دیوانگی ندارد لذا بسیار لازم و حیاتی دانسته می شود که با توجه به قدمت این بیماری و رشد جمعیت سالمندی در کشور و در راستای آن رشد بیماری آلزایمر ، نسبت به مسائل حقوقی سالمند آلزایمری باید بازنگری های لازم ، جدی و علمی صورت گیرد.
در کشورهای پیشرفته برای افراد سالمند قبل از ابتلا به آلزایمر یا محجوریت ، وکالتنامه هایی تنظیم می شود بنام وکالتنامه های پایدار و یا وصیت نامه های پزشکی که سالدیدگان در زمان سلامت می توانند این وکالتنامه را تنظیم کنند تا تکلیف امور مالی و حقوقی خود را برای حتی بعد از بیماری و محجوریت مشخص نمایند و به آنها نیز عمل می شود. اما متاسفانه این امور در کشور ما مرسوم نمی باشد و حتی اگر وکالتنامه تنظیم گردد درصورت جنون هریک از طرفین وکالت آن وکالتنامه ابطال و بی اثر می گردد که این خود نوعی خلا قوانین است که نیاز به اصلاح جدی و سریع دارد.

وکالت فرد آلزایمری

بسیار لازم است که سالدیدگان نسبت به مسائل حقوقی سالمند آلزایمری اطلاع داشته باشند تا بتوانند در زمان سلامت درک و قضاوت تصمیم درست برای امور حقوقی و مالی خود بگیرند. زیرا وقتی سالمند مبتلا به آلزایمر بیماری دمانس خود را باور ندارد و متاسفانه در فرهنگ ما نیز صحبت کردن راجع به این مشکلات و مسائلی مانند وصیت و مدیریت اموال در زمان سالمندی مرسوم نبوده و بعضا اقدامی ناشایست نامیده می شود ، سالمندان و سالمند داران و اطرافیان آنها باید نگاه خود را نسبت به این بدیهیات تغییر دهند زیرا مشکلاتی است که به همراه سالمندی بوجود می آید ، شاید بتوان سرعت آن را کند نمود اما نمیتوان آن را از بین برد.

قوانین سالمند مبتلا به آلزایمر

جهت کمک به حل و جلوگیری از بوجود آمدن مشکلات مرتبط با سالمندی و آلزایمر راهکارهایی زیر پیشنهد می گردد:

– بهتر است سالمندان خود در زمان سلامت تصمیم بگیرند که چه کسی مدیریت اموال و امور آنها را بعهده بگیرد و آن را بصورت مکتوب ثبت و ضبط نمایند.که می توانند از مشاوره حقوقی در این مورد کمک بگیرند.
– جهت جلوگیری از اختلافات بهتر است لیستی از بدهی ها، طلبها و اموال منقول و غیر منقول خود تهیه و در جایی امن نگهداری نمایند.
– توصیه می شود سالدیدگان عزیز نسبت به اموال و امور حقوقی خود وصیت نامه یا صلحنامه تنظیم نمایند که در اینخصوص می توانید به مقاله سالمندان از ارث چه می دانند مراجعه نمایید.
– راهکار بعدی اینکه بهتر است به یک پزشک ثابت مغز و اعصاب مراجعه نمایید زیرا تمام مدارک لازم درخصوص اثبات یا عدم اثبات ابتلا سالمند به آلزایمر نزد یک شخص ثابت باشد.
– توصیه آخر پیشنهادی است به پزشکان و مسوولین مربوطه تصمیمی اتخاذ گردد تا زمانی که یک سالمند به پزشک مغز و اعصاب جهت درمان یا پیشگیری از آلزایمر یا دمانس مراجعه می نماید و پزشک معالج تشخیص دهد آن سالمند قدرت درک و تشخیص خود را از دست داده است موظف باشد آن را به مسوولین ذیربط قضایی یا دادستان معرفی نموده و گزارش دهد تا انها جهت جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی اطرافیان برای شخص سالمند مبتلا به آلزایمر امین یا قیم تعیین ونصب نمایند.

بیشتر بدانیم :  نواحی دادسرای تهران   امور سرپرستی

یادآوری اینکه ناحیه ۲۵ با آدرس   بالاتر از میدان شیخ بهائی، چهارراه سئول، خیابان یاسَمی، نبش بن‌بست مهتاب کارهای مربوط به امور سرپرستی را عهده دار می باشد. تلفن    ۸۸۶۲۵۱۹۹-۸۸۶۲۵۱۷۲ ۸۸۶۲۷۵۱۵-۸۸۶۲۷۵۵۴

دفتر وکالت حق گرا

در خصوص مطالب ارائه شده اگر سوالی دارید می توانید از طریق تلفن  ۰۹۳۶۴۶۸۸۸۶۱ یا حضوری با وکیل های موسسه حقوقی حق گرا صحبت کنید و مشکل خودتان را با آنها در میان بگذارید.

در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص تعیین قیم و سرپرست می توانید یا گرفتن مشاوره از وکیل طلاق توافقی با شماره های موجود در وب سایت  حق گرا تماس حاصل فرمایید.

سوالات مربوط به سرپرستی افراد سالمند مبتلا به آلزایمر

سوال در خصوص راهنمای گرفتن کارت بانکی منقضی شده سالمند

با سلام و خسته نباشید خدمت وکیلان محترم.
مادر بنده هشتاد و پنج ساله و زمین گیر هستند، برای تعویض کارت بانکی که با آن یارانه دریافت می کنند، با مدارک خودش به بانک رفتم، اما متصدی بانک از تعویض کارت امتناع کرده و گفت صاحب کارت شما نیستید، چگونه کارت بانکی مادرم را بدون حضور خودش تعویض کنم؟ بی نهایت ممنون

پاسخ : باید وکالتنامه داشته باشید

نحوه اثبات حجر

از دو طریق می‌توانیم نسبت به اثبات اینکه شخصی محجور است اقدام نماییم:
۱- مراجعه به پزشکی قانونی و دریافت نامه مبنی بر حجر شخص محجور

نظریه پزشکی قانونی به عنوان یک اماره قضائی و در مورد بررسی وضعیت روحی و روانی شخص مبنی بر وجود جنون یا عدم رشد عقلی ارائه می‌گردد.

نظریه پزشکی قانونی راجع به احراز جنون در حکم دلیل بوده نه اماره و دارای حجیت و مورد تایید دادگاه برای صدور حکم حجر می‌باشد اما راجع به تشخیص عدم بلوغ و عدم رشد به عنوان یک اماره کاربرد دارد و ممکن است با ادله دیگری مانند شهادت شهود و تحقیقات محلی خلاف آن اثبات گردد.
۲- شهادت شهود مبنی بر مشاهدات خود نسبت به رفتار شخص محجور

ادله دیگری که می‌تواند به عنوان اماره‌ای برای اثبات محجوریت شخصی برای دادگاه باشد شهادت گواه و مطلعینی می‌باشد که شاهد رفتارهای شخص محجور بوده‌اند و بر اساس مشاهدات خود در دادگاه شهادت می‌دهند.

با این وجود باید دانست که صرف شهادت بدون مستندات پزشکی دلیل کافی برای صدور حکم حجر توسط دادگاه نمی‌باشد.

آیا نظریه پزشکی قانونی مبنای حکم دادگاه برای صدور حکم حجر است؟

نظریه که توسط پزشکی قانونی به درخواست دادستان یا والدین محجور برای اثبات حکم حجر ارائه می‌شود، در صورتی قطعی گردیده که محجوریت اشخاصی که به عنوان سفیه و مجنون معرفی شده‌اند برای دادگاه پس از تشکیل جلسه رسیدگی و انجام تحقیقات لازم محرز گردد و در صورت عدم احراز، نسبت به صدور حکم حجر قرار رد دعوی توسط دادگاه صادر می‌شود.

قابل اعتراض بودن حکم حجر نسبت به اشخاص ثالث

طبق ماده ۲۷ قانون امور حسبی تصمیم دادگاه در امور حسبی قابل پژوهش و فرجام نیست مگر طبق ماده ۴۴ قانون امور حسبی که به موجب حکم دادگاه منجر به ایجاد ضرری گردد که در این صورت حکم صادره قابل اعتراض و فرجام‌خواهی می‌باشد.

احکام راجع به حجر هم از این قاعده مستثنی نبوده و راجع به حجر طبق رای وحدت رویه شماره ۸۰۰ مورخ ۱۳۳۶/۴/۱۱ اشخاص ثالث می‌توانند نسبت به حکم صادره دادگاه راجع به حجر اعتراض کنند اما احکام مربوطه راجع به اشخاص ذی نفع که درجریان رسیدگی دخالت داشته و عنوان شخص ثالث را ندارند قابل فرجام و اعتراض نیست.

خواهان درخواست صدور حکم حجر از دادگاه صالح

دادستان عمومی:

طبق ماده ۱۲۲۲ قانون مدنی در صورتی که دادستان به نحوی از انحاء به وجود شخصی که محجور بوده و مطابق ماده ۱۲۱۸ باید برای او نصب قیم شود مطلع شود پس از انجام تحقیقات مقدماتی نسبت به اثبات محجوریت و استعلام نظر پزشکی قانونی و تحقیقات محلی مطابق با ماده ۱۲۲۳ قانون مدنی و ماده ۵۹ قانون امور حسبی دادستان موظف است اطلاعات کافیه را در جهت اثبات حجر قبل از مطرح کردن درخواست صدور حکم حجر از دادگاه به دست آورده و ادله جمع آوری شده اعم از نظریات کارشناس و اطلاعات مطلعین و غیره را در اختیار دادگاه قرار دهد.

والدین محجور:

پدر و مادر شخص محجور و یا خویشاوندانی که با محجور زندگی می‌کنند می توانند با تنظیم دادخواست مبنی بر صدور حکم حجر از طریق دفاتر خدمات قضائی درخواست خود را مطرح و از دادگاه تقاضای صدور حکم حجر و تقاضای نصب قیم برای شخص محجور را بنمایند.

مدارک مورد نیاز جهت تقاضای صدور حکم حجر

• تصویر مصدق نظریه پزشک
  استعلام نظر پزشکی قانونی
  تحقیقات محلی
  شهادت شهود و مطلعین

آثار حقوقی صدور حکم حجر

بعد از اثبات حجر شخص، قانونگذار شخص محجور را طبق ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی از انجام معاملات ممنوع کرده و در صورتی که در زمان حجر محجور معامله‌ای انجام دهد آن معامله قابل ابطال می‌باشد.

شخص مدعی به عنوان ذی نفع می‌‌تواند درخواست ابطال معامله از دادگاه بخواهد و در صورت عدم وجود مدعی دادستان و رییس اداره سرپرستی باید دادخواست ابطال معامله را به دادگاه ارائه دهند.

همچنین است در صورتی که محجور قبل از فوت معامله‌ای را در زمان حجر انجام داده باشد وراث شخص محجور و شخص ثالثی که از انجام معامله با محجور حقی از وی تضییع شده باشد می‌توانند خواستار ابطال معامله از دادگاه شوند از نظر قانونی درخواست صدور حکم حجر متوفی مانعی نداشته و دادگاه موظف به رسیدگی بوده و باید حکم مقتضی را صادر و بطلان معامله را تایید کند.

از چه زمانی آثارحقوقی حجر اجرا و شخص محجور محسوب می‌شود؟

اثر حجر طبق ماده ۷۰ قانون امور حسبی از تاریخ قطعیت حکم مترتب می‌شود و تا زمانی که حکم قطعی و لازم الاجرا نشده شخص محجور نبوده و مشمول ممنوعیت‌های که قانونگذار برای شخص محجور تعیین کرده قرار نمی‌گیرد و اگر معامله یا اقدامی انجام دهد طبق اصل اصاله الصحه اصل بر صحت آن اقدامات بوده مگر اینکه تاریخ حجر مقدم بر این اقدامات باشد.
حجر سالمند
دادگاه صالح برای صدور حکم حجر

طبق ماده ۴ قانون حمایت خانواده رسیدگی به دعوی حجر و ابطال آن در صلاحیت دادگاه خانواده و از نظر صلاحیت محلی دادگاه محل اقامت محجور دادگاه صالح برای رسیدگی به درخواست حجر می‌باشد.

شخصی که خواهان درخواست صدور حکم حجر می‌باشد باید دادخواست خود را به طرفیت دادستان و شخص محجور به عنوان خوانده دعوا طرح نماید.

چنانچه محجور فوت کرده باشد و وراث و یا شخص ذی نفعی که بر اثر معامله با شخص محجور دچار ضرر و زیانی شده و در صدد اثبات این می‌باشد که محجوریت شخص متوفی را در زمان انجام معامله اثبات نماید باید درخواست خود را به طرفیت دادستان و سایر ورثه متوفی مطرح کند.

مدارکی که باید به عنوان ادله ضمیمه دادخواست صدور حکم حجر گردد

کپی مصدق کارت ملی خواهان
مدارک پزشکی
استشهادیه کتبی

در صورت عدم وجود مدارک فوق خواهان می‌تواند انجام تحقیقات و اقدامات ذیل را تقاضا کند:

استعلام نظر پزشکی قانونی
تحقیقات محلی
شهادت شهود
و سایر دلایل و مستندات

درخواست صدور حکم رفع حجر توسط شخص محجور

فرد محجور بعد از رفع حجر و با اثبات ادعای رشد خود می‌تواند با مطرح کردن دادخواستی تحت عنوان صدور حکم رفع حجر در دفتر خدمات قضایی می‌تواند رفع حجر خود را از دادگاه صادرکننده حکم حجر تقاضا نماید.

دادگاه پس از بررسی‌های لازم و کسب نظریه پزشکی قانونی مبنی بر اینکه محجور از حالت حجر خارج شده و عاقل و رشید است حکم به رفع حجر وی می‌دهد.

از زمان صدور رای دادگاه شخص محجور نبوده و بدون تنفیذ قیم می تواند در اموال خود دخل و تصرف کند.

مدارک مورد نیاز جهت طرح دعوی رفع حجر توسط شخص محجور

تصویر مصدق دادنامه مربوط به صدور حکم حجر
تصویر مصدق نظریه پزشک قانونی
کپی مصدق کارت ملی خواهان

هر شخصی با رسیدن به سن بلوغ توانایی دارا شدن حق که در اصطلاح حقوقی اهلیت تمتع نامیده می‌شود را دارد اما برای اینکه بتواند حق خویش را به مرحله اجرا درآورد باید اهلیت استیفا که داشتن قوه تمیز و درک است را داشته باشد اصل بر این است که هر شخصی با گذراندن سن بلوغ و سن رشد واجد اهلیت شناخته شده و در اعمال حقوقی خود استقلال پیدا می‌کند.

مگر اینکه اثبات گردد که شخص فاقد اهلیت بوده و فاقد قوای عقلی برای تشخیص مصلحت خویش می‌باشد قانونگذار چنین شخصی را محجور نامیده و برای رعایت مصلحت و حفظ حقوق شخص محجور او را تا زمان رفع حجرش از انجام اعمال حقوقی و تصرف در اموالش ممنوع کرده است و اداره اموال وی را بر عهده ولی یا قیمی که توسط دادگاه بعد از صدور حکم حجر تعیین می‌شود، سپرده است.
چنانچه شخص متوفی محجور در زمان حیات خود معامله‌ای را انجام داده باشد که به ضرر وراث وی بوده آیا وراث می‌توانند درخواست ابطال معامله را از دادگاه بخواهند؟

در صورتی که با ادله و مستندات که به دادگاه ارائه گردیده اثبات شود که متوفی در زمان انجام معامله محجور و فاقد اهلیت قانونی لازم برای انجام معامله بوده است می‌توان درخواست ابطال معاملات شخص محجور در زمان حیات را از دادگاه درخواست نمود.
آیا با مطرح کردن طرح درخواست صدور حکم حجر توسط دادستان حق درخواست صدور حکم حجر از اشخاص ذی نفع اسقاط می‌شود؟

هر چند طبق ماده ۵۷ قانون امور حسبی وظیفه اعلام حجر و درخواست صدور حکم حجر به دادگاه وظیفه قانونی دادستان می‌باشد ولی مانعی برای رسیدگی به درخواست اشخاص ذی نفع برای صدور حکم حجر به دادگاه نمی‌باشد.

نمونه درخواست قیمومیت

ریاست محترم اداره سرپرستی

با سلام

احتراماً به استحضار می رساند که پدرم به نام …….. فرزند …. که حدود ۹۲ سال سن دارد مدتی است که دیگر قادر به اداره امور مالی خویش نمی باشد و محجور می باشد . از آنجا که اخیرا نیز معامله ای انجام داده که بر اساس آن زمین چند میلیاردی را با یک دهم قیمت فروخته و بسیار متضرر شده است و دیگر معنی اعداد را متوجه نمی شود و عقل معاش ندارد لذا تقاضای رسیدگی به موضوع و اثبات محجوریت و تاریخ حجر و تعیین قیم مطابق مقررات مرد استدعا می باشد .

بنده خودم نیز با توجه به اینکه با پدر و مادرم زندگی می کنیم و تامین مخارج آنها با بنده است صلاحیت اینکه به عنوان قیم تعیین شوم را دارم و سایر برادران و خواهرانم نیز در این خصوص مشکل نداشته و به اینجانب وکالت می دهند.