دفاع در زمان نبود دلیل؛ اثبات معامله صوری و فرار از دین با استفاده از امارات قضایی
دفاع در زمان نبود دلیل؛ اثبات معامله صوری و فرار از دین با استفاده از امارات قضایی
در بسیاری از پرونده‌های حقوقی، وکیل با شرایطی مواجه می‌شود که دسترسی به ادله مستقیم (مانند سند، شاهد یا اقرار) برای اثبات دعوی وجود ندارد. یکی از نمونه‌های رایج این وضعیت، دعاوی مربوط به معامله صوری و معامله به قصد فرار از دین است. در اینگونه دعاوی، بار اثباتی سنگینی بر دوش خواهان قرار دارد، چرا که اساس ادعا، مربوط به نیت و قصد طرفین در لحظه انجام معامله است؛ امری که نه مشهود است و نه قابل لمس!
بیشتر بدانیم : نداشتن شهود در دادگاه
سؤال اصلی: چگونه در غیاب دلیل مستقیم، معامله صوری یا فرار از دین را اثبات کنیم؟
جواب این سؤال در یک واژه نهفته است: امارات قضایی.
امارات، نشانه‌هایی هستند که به صورت غیرمستقیم قاضی را به حقیقت پرونده نزدیک می‌کنند. در ادامه به ۱۰ اماره کاربردی در اثبات صوری بودن معامله یا وجود قصد فرار از دین می‌پردازیم که می‌توانند به‌عنوان ابزار دفاعی قوی مورد استفاده وکلای مجرب قرار گیرند:
۱. عدم پرداخت ثمن واقعی
یکی از نخستین و قوی‌ترین امارات، عدم پرداخت واقعی ثمن معامله است. مثلاً در قراردادی، مبلغ یک میلیارد تومان به‌عنوان ثمن ذکر شده، اما فروشنده نتواند حتی یک رسید بانکی یا مدرک انتقال وجه ارائه دهد. اگر معامله واقعی بوده، دریافت چنین وجهی باید قابل اثبات باشد.
۲. استفاده از سند عادی به جای سند رسمی
در معاملات جدی و واقعی، غالباً طرفین از سند رسمی استفاده می‌کنند. تنظیم قرارداد به‌صورت دستی و بدون مراجعه به دفاتر اسناد رسمی، مخصوصاً در معاملات با ارزش بالا، می‌تواند نشانه‌ای از صوری بودن معامله باشد.
۳. ادعای تهاترِ غیر مدلل
بعضی طرفین برای فرار از پاسخگویی درباره ثمن، ادعا می‌کنند که معامله تهاتر شده است (مثلاً می‌گویند من طلبی از خریدار داشتم، پس ملک را به‌عنوان تهاتر دادم). در این صورت، شما به‌عنوان وکیل باید منشأ این طلب را جویا شوید و اسناد آن را مطالبه کنید. تهاتر بدون سند، خود می‌تواند به‌عنوان اماره‌ای بر صوری بودن معامله تلقی شود.
۴. باقی‌ماندن مال در تصرف فروشنده
اگر طرف ادعا دارد که ملکی را به دیگری فروخته، اما سال‌ها پس از معامله، همچنان خودش در آن ملک ساکن است یا ملک در تصرف اوست، این امر نشانه‌ای است بر اینکه معامله واقعی نبوده و صرفاً برای فرار از اجرای حکم دین انجام شده است.
۵. پذیرش دین با درخواست اعسار
در مواردی که شخص مدعی است دین ندارد اما بلافاصله پس از صدور حکم، نسبت به همان دین درخواست اعسار می‌دهد، این عمل می‌تواند اماره‌ای بر پذیرش ضمنی بدهی تلقی شود. چرا که فردی که دین را قبول ندارد، درخواست اعسار نمی‌دهد!
۶. رابطه خویشاوندی نزدیک بین طرفین معامله
اگر فروشنده و خریدار از بستگان نزدیک (همسر، فرزند، خواهر، برادر و…) باشند، و بخصوص اگر سوابق معاملاتی بین آن‌ها پیش از این وجود نداشته باشد، قاضی ممکن است این رابطه را به‌عنوان اماره‌ای بر صوری بودن معامله در نظر بگیرد.
۷. سرعت انجام معامله بعد از طرح دعوا
اگر معامله بلافاصله پس از شروع فرایندهای اجرایی یا صدور حکم محکومیت انجام شده باشد، این زمان‌بندی مشکوک می‌تواند به‌عنوان اماره‌ای قوی در جهت صوری بودن معامله یا قصد فرار از دین تلقی شود.
۸. نبود نقل و انتقال واقعی مالکیت
در برخی موارد، علیرغم تنظیم قرارداد، هیچ اقدام عملی مانند تحویل مبیع، نقل سند رسمی، یا ورود خریدار به ملک انجام نشده است. این موارد، اماراتی بر عدم وقوع یک معامله واقعی محسوب می‌شوند.
۹. ادامه بهره‌برداری اقتصادی فروشنده از مال فروخته‌شده
اگر فروشنده پس از انتقال ظاهری ملک، همچنان از درآمدهای حاصل از آن بهره‌مند شود، یا ملک همچنان با اجازه او اجاره داده شود، این ادامه بهره‌برداری می‌تواند نشانه‌ای از صوری بودن معامله باشد.
۱۰. نبود سابقه معاملات مشابه
اگر خریدار ادعا دارد که فردی سرمایه‌گذار یا معامله‌گر حرفه‌ای است، اما هیچ سابقه معاملاتی مشابهی از او در پرونده مالیاتی، بانکی یا اسناد ملکی دیده نمی‌شود، می‌توان این را به‌عنوان اماره‌ای دیگر برای اثبات صوری بودن معامله مطرح کرد.
جمع‌بندی: امارات، سلاح وکیل در قحطی دلیل
در دفاع از دعاوی پیچیده‌ای مانند معامله به قصد فرار از دین یا صوری بودن معاملات، استراتژی شما نباید وابسته به ادله کلاسیک باشد. در نبود سند و شاهد، این امارات هستند که باید ستون دفاع شما را تشکیل دهند. قاضی هم اگر با تحلیل منسجم، منطقی و دقیق از امارات مواجه شود، می‌تواند به‌درستی رأی صادر کند.
پس وکیل حرفه‌ای کسی است که حتی در سکوتِ دلیل، صدای حقیقت را با تکیه بر امارات به گوش قاضی برساند. ✨
مؤسسه حقوقی وکلای حق‌گرا با در اختیار داشتن تیمی از وکلای متخصص در دعاوی حقوقی، آماده ارائه مشاوره و قبول وکالت در پرونده‌های مالی، معاملات مشکوک، و دعاوی فرار از دین است.
جهت مشاوره با وکیل متخصص، با شماره زیر تماس بگیرید:
📞 ۰۹۱۹۹۰۷۵۹۶۶
دفاتر ما در تهران:
برچسب‌ها:
فرار از دین, معامله صوری, اثبات معامله صوری, اثبات فرار از دین, اماره قضایی, دفاع بدون دلیل, اثبات نیت طرفین, امارات در دعاوی حقوقی