وکیل سهم الارث

مقدمه

یکی از مسائلی که بازماندگان پس از مرگ متوفی پیگیری می کنند، نحوه  تقسیم سهم الارث است که در برخی موارد، در جریان آن علاوه بر صرف زمان زیاد با اختلاف هایی مواجه می گردند . حضور یک وکیل سهم الارث و آشنا به مسائل تعیین دیون متوفی ، نحوه مهر و موم ترکه ، تقسیم ارث ، گواهی انحصار وراثت  درخواست افراز و تقاضای دستور فروش؛ و یا در فرضی که وراث با هم اتفاق نظر دارند، پروسه فروش و تقسیم وجوه حاصله مطابق قوانین بین وراث و شرکا و در مراحل بعدی فروش و تقسیم وجوه حاصله می تواند کمک زیادی به بازماندگان نماید لذا در صورت تمایل می توانید کلیه امور را به دفتر کالت حقوقی حق گرا و وکلای با تجربه ما واگذار نمایید که در این صورت بدون نیاز به کمترین دخالت موکل تشریفات لازم تا مرحله اجرای حکم از طرف شما طی خواهد شد.

نکاتی که باید در مورد تحریر، مهر و موم ترکه بدانید:

در مواردی که وصیت‌نامه معتبری به نظر دادرس می‌رسد که آن وصیتنامه مشتمل بر امور فوری باشد دادرس اجازه می‌دهد که امور‌مذکور انجام داده شود.

در موقع مهر و موم یا برداشتن مهر و موم اشیاء یا نوشتجاتی که داخل در ترکه نبوده و متعلق به زن یا شوهر متوفی یا متعلق به غیر باشد‌به صاحبان آنها رد و مشخصات اشیاء نامبرده در صورتمجلس نوشته می‌شود.

آن مقدار از اثاث‌البیت و غیره که برای زندگانی عیال و اولاد متوفی ضرورت دارد و همچنین اشیایی که قابل مهر و موم نیست مهر و موم‌نمی‌شود و اشیاء مزبور در صورتمجلس توصیف می‌گردد.

هزینه‌ای که برای کفن و دفن متوفی با رعایت شئون او لازم و ضروری است از وجوه نقد برداشته می‌شود و اگر وجه نقد نباشد از ترکه‌برداشته شده و به فروش می‌رسد و بقیه مهر و موم خواهد شد.

در صورتی که متوفی مالی نداشته یا مال قابل مهر و موم نباشد دادرس  صورتمجلسی تنظیم نموده و این مطلب را در آن قید می‌نماید.

بعد از تحریر ترکه درخواست مهر و موم پذیرفته نمی‌شود و اگر در اثناء تحریر ترکه درخواست مهر و موم بشود فقط آن مقداری که‌تحریر نشده است مهر و موم می‌گردد.

اشیاء ضایع شدنی یا اشیایی که نگهداری آنها مستلزم هزینه بی‌تناسب است یا اموال کم قیمتی که حمل و نقل و نگهداری آنها مستلزم‌زحمت و اشغال مکان وسیعی است ممکن است مهر و موم نشود و در این صورت اگر اشیاء نامبرده مورد احتیاج اشخاص واجب‌النفقه نباشد فروخته‌شده و پول آن در صندوق دادگستری یا یکی از بانکهای معتبر تودیع می‌شود.

مراحل هزینه کردن اموال متوفی

١) مخارج ضروری: این مخارج می بایستی از اصل اموال متوفی پرداخت شوند:

هزینه کفن و دفن و مراسم و که می بایستی در حد متعارف و معقول از اموال متوفی خرج شود. پرداخت بدهی های طلبکاران متوفی پرداخت مهریه همسر متوفی پرداخت بدهی های عبادی متوفی یعنی مخارج حج واجب، خمس و زکات و نماز و روزه ای که از متوفی قضا شده باید از اصل اموال او پرداخت شود. اما اگر متوفی بدهی های عبادی خود را اعلام نکرده باشد، تکلیفی بر عهده وراث او نمی باشد.

٢) ثلث أموال

اگر فرد متوفی وصیت کرده باشد که مقداری از اموالش را به فرد یا افراد مخصوصی بدهند و یا در راه خیری صرف گردد، چنانچه بیشتر از ثلث (یک سوم) اموالش نباشد، وراث می بایستی به وصیت او عمل کنند اما اگر متوفی جهت انجام کارهای حرام وصیت کرده باشد، آن وصیت اعتباری ندارد.

بعد از اینکه بدهی های متوفی پرداخت گردید و ثلث اموال او نیز برای مواردی که وصیت کرده بود، انجام گردید، باقیمانده اموال او بین وراث تقسیم میشود و تقسیم ارث مطابق با قانون شرع انجام میشود، نه طبق سفارش متوفی.
بطور مثال اگر فردی وصیت کند که بعد از فوت او دختران و پسران او به یک اندازه سهم ببرند، آن وصیت قابل اجرا نمی باشد.
به طور کلی تمامی اموال متوفی اعم از منقول و غیر منقول می تواند بسته به درخواست وراث مطالبه شود. اموال به جای مانده بین تمامی ورثه مشاع است و آنها می توانند سهم متعلق به خود را به صورت جداگانه مشخص و اخذ نمایند. در شرایطی که هدف تقسیم شرکت باشد، تمامی شرکا باید طرف دعوا در نظر گرفته شوند. زیرا هرگونه تصمیمی که در این رابطه گرفته شود و یا اقدامی که صورت بگیرد، می تواند در حقوق سایر اصحاب دعوی تاثیرگذار باشد.
فوت و یا محجور شدن هر یک از ورثه تاثیر مستقیم دادرسی بر وراث خواهد داشت. در این شرایط با استناد به ماده ۱۰۵ قانون آئین دادرسی مدنی، دادرسی متوقف خواهد شد. با توجه به ماده ۳۰۰ قانون مدنی کشور هر یک از وراث می توانند به صورت جداگانه برای دریافت سهم الارث خود اقدام نمایند.

به صورت خلاصه تقسیم الارث و میزان آن در متن ذیل ارائه گردیده است برای آنکه شخصی از مورث خود یا متوفی ارث ببرد ۳ موضوع باید مشخص و محرز گردد :

الف . موجبات ارث یا نسب است یعنی تولد از یکدیگر مثل فرزند و یا سبب است مانند ازدواج یعنی ارث بردن زن و شوهر از یکدیگر

نکته : درخصوص فرزندخواندگی که در بحث سرپرستی توضیح دادیم نکته قابل توجه این است که فرزندخوانده یا کودک تحت سرپرستی اگرچه حق مطالبه نفقه از سرپرست را دارد ولی از سرپرست خود ارث نمی برد چون نه در قانون جدید اشاره ای به ارث بردن او شده است و هم اینکه در قانون مدنی موجبات ارث یا سبب است و یا نسب ، حال انکه فرزند خوانده رابطه اش با سرپرست نه نسبی است و نه سبیی و فقط باشرایط خاصی تحت سرپرستی قرار گرفته با یکسری مزایای قانونی .

ب. شرایط ارث : ۱. فوت مورث ۲. زنده بودن وارث هنگام فوت مورث یا موجود بودن اوارث درخصوص حمل و جنین ۳. وجود ترکه و اموالی برای متوفی

ج. موانع ارث : مواردی که باعث میشوند بعضی از وراث از ارث محروم گردند عبارتند از:
الف) قتل:
اگر شخصی مورث (کسی که از او ارث میبرد) را بکشد (به عمد و به باطل) از ارث محروم میشود مانند اینکه پسری، پدر خود را به قتل برساند.
ب) کفر:
وارث کافر از مورث مسلمان ارث نمی برد. اما اگر قبل از تقسیم ارث، مسلمان شود، ارث می برد ولی بعد از آن نخواهد برد.
ج) لعان:
اگر مردی به همسر خود نسبت زنا دهد و هر دو یکدیگر را لعن کنند (لعنت کردن به دروغگو طبق شرایطی خاص)، زوجین از یکدیگر ارث نمیبرند.
د) ولدالزنا:
شخص ولدالزنا از پدر و مادر و اقوام آنها ارث نمیبرد.

جدول سهم الارث

اطلاع از راه های مطالبه سهم الارث

_{^{سهم شوهر و دختر و خواهر از ارث:}}

ماده ۸۹۹ – فرض سه وارث نصف ترکه است:

۱) شوهر در صورت نبودن اولاد برای متوفا اگرچه اولاد از شوهر دیگر باشد.
۲) دختر اگر فرزند منحصر باشد.
۳) خواهر ابوینی یا ابی تنها در صورتی که منحصر به فرد باشد.

_{^{سهم زن و شوهر از ارث:}}

ماده ۹۰۰ – فرض دو وارث ربع ترکه است:

۱) شوهر در صورت فوت زن با داشتن اولاد
۲) زوجه یا زوجهها در صورت فوت شوهر بدون اولاد

ماده ۹۰۱- ثمن، فریضه زوجه یا زوجه ها است در صورت فوت شوهر با داشتن اولاد.

ماده ۹۱۳- در خصوص ارث زن و شوهر این چنین مقرر می دارد:

در تمام صور مذکوره در این مبحث هر یک از زوجین که زنده باشد فرض خود را میبرد و این فرض عبارت است از نصف ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه در صورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد نداشته باشد و از ربع ترکه برای زوج و ثمن آن برای زوجه در صورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد داشته باشد و مابقی ترکه بر طبق مقررات مواد قبل مابین سایر وراث تقسیم میشود.

_{^{سهم دختر و خواهر از ارث:}}

ماده ۹۰۲ – فرض دو وارث دو ثلث ترکه است:

۱) دو دختر و بیشتر در صورت نبودن اولاد ذکور
۲) دو خواهر و بیشتر ابوینی یا ابی تنها با نبودن برادر

_{^{سهم مادر و خویشاوندان مادری از ارث:}}

ماده ۹۰۳ – فرض دو وارث ثلث ترکه (یک سوم) است:

۱) مادر متوفی در صورتی که میت اولاد و اخوه نداشته باشد.
۲) کلاله امی (خواهرها و برادران مادری) در صورتی که بیش از یکی باشد.

_{^{سهم پدر و مادر از ارث:}}

ماده ۹۰۴ – فرض سه وارث سدس ترکه است؛ پدر و مادر و کلاله امی اگر تنها باشد.

[WD_Button id=3117]

_{^{باقیمانده ارث بعد از دادن سهم صاحبان فرض}}

در خصوص نحوه ارث بردن وراث ماده ۹۰۵ قانونی مقرر می دارد: از ترکه میت، هر صاحب فرض، حصه خود را می برد و بقیه به صاحبان قرابت می رسد و اگر صاحب قرابتی در آن طبقه مساوی با صاحب فرض در درجه نباشد، باقی به صاحب فرض رد می شود مگر در مورد زوج و زوجه که به آن ها رد نمی شود لیکن اگر برای متوفی وارثی به غیر از زوج نباشد زائد از فریضه به او رد می شود.

_{^{سهم فرزندان از ارث:}}

ماده ۹۰۶ – اگر برای متوفی اولاد یا اولاد اولاد از هر درجه که باشد موجود نباشد هریک از ابوین در صورت انفراد، تمام ارث را می برد و اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند، مادر یک ثلث و پدر دو ثلث می برد لیکن اگر مادر حاجب داشته باشد سدس از ترکه متعلق به مادر و بقیه مال پدر است.

ماده ۹۰۷ – اگر متوفی ابوین نداشته و یک یا چند نفر اولاد داشته باشد ترکه به طریق ذیل تقسیم می شود:

•  اگر فرزند، منحصر به یکی باشد خواه پسر خواه دختر تمام ترکه به او می رسد.
•  اگر اولاد متعدد باشند ولی تمام پسر، یا تمام دختر، ترکه بین آنها بالسویه تقسیم می شود.
•  اگر اولاد متعدد باشند و بعضی از آنها پسر و بعضی دختر، پسر دو برابر دختر می برد.

_{^{سهم پدر و مادر و دختر از ارث:}}

ماده ۹۰۸ – هر گاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با یک دختر، فرض هر یک از پدر و مادر، سدس ترکه و فرض دختر نصف آن خواهد بود و مابقی باید بین تمام وراث به نسبت فرض آنها تقسیم شود مگر این که مادر حاجب داشته باشد که در این صورت مادر از مابقی چیزی نمی برد.

ماده ۹۰۹ – هر گاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با چند دختر، فرض تمام دخترها دو ثلث ترکه خواهد بود که بالسویه بین آنها تقسیم میشود و فرض هر یک از پدر و مادر یک سدس و مابقی اگر باشد بین تمام ورثه به نسبت فرض آنها تقسیم میشود مگر این که مادر حاجب داشته باشد در این صورت مادر از باقی چیزی نمیبرد.

_{^{سهم فرزندان و نوه ها از ارث:}}

ماده ۹۱۰ – هر گاه میت اولاد داشته باشد گر چه یک نفر، اولاد اولاد او ارث نمیبرند.

ماده ۹۱۱ – هر گاه میت اولاد بلاواسطه نداشته باشد اولاد اولاد او قائم مقام اولاد بوده و بدین طریق جزو وراث طبقه اول محسوب و با هر یک از ابوین که زنده باشد ارث میبرد. تقسیم ارث بین اولاد بر حسب نسل به عمل میآید؛ یعنی هر نسل حصه کسی را میبرد که به توسط او به میت میرسد. بنابراین اولاد پسر دو برابر اولاد دختر میبرند.

در تقسیم بین افراد یک نسل، پسر دو برابر دختر میبرد.

ماده ۹۱۲ – اولاد اولاد تا هر چه که پایین بروند به طریق مذکور در ماده فوق ارث میبرند با رعایت این که اقرب به میت ابعد را محروم میکند.

[WD_Button id=3119]

بیشتر بدانیم : نحوه تقسیم ارث بین وراث طبقه دوم 

_{^{سهم خواهرها و برادرها از ارث:}}

ماده ۹۱۸ – اگر میت اخوه ابوینی(خواهر و برادر) داشته باشد اخوه ابی (خواهر و برادر) ارث نمیبرند. در صورت نبودن اخوه ابوینی اخوه ابی حصه ارث آنها را میبرند. اخوه ابوینی و اخوه ابی هیچ کدام اخوه امی را از ارث محروم نمیکنند.

ماده ۹۱۹ – اگر وراث میت چند برادر ابوینی یا چند برادر ابی یا چند خواهر ابوینی یا چند خواهر ابی باشند ترکه بین آنها بالسویه تقسیم میشود.

ماده ۹۲۰ – اگر وراث میت چند برادر و خواهر ابوینی یا چند برادر و خواهر ابی باشند حصه ذکور دو برابر اناث خواهد بود.

ماده ۹۲۱ – اگر وراث چند برادر امی یا چند خواهر امی یا چند برادر و خواهر امی باشند ترکه بین آنها بالسویه تقسیم میشود.

ماده ۹۲۲ – هر گاه اخوه ابوینی (خواهر و برادر پدر و مادری) و اخوه امی با هم باشند تقسیم به طریق ذیل است:

۱) اگر برادر یا خواهر امی یکی باشد سدس ترکه را میبرد و بقیه مال اخوه ابوینی یا ابی است که به طریق مذکور در فوق تقسیم مینمایند.

۲) اگر کلاله امی متعدد باشد ثلث ترکه به آنها تعلق گرفته و بین خود بالسویه تقسیم میکنند و بقیه مال اخوه ابوینی یا ابی است که مطابق مقررات مذکور در فوق تقسیم مینمایند.

_{^{سهم پدربزرگ و مادربزرگ از ارث:}}

ماده۹۲۳ – هر گاه ورثه، اجداد یا جدات باشد ترکه به طریق ذیل تقسیم میشود.

۱) اگر جد یا جده تنها باشد اعم از ابی یا امی تمام ترکه به او تعلق میگیرد.
۲) اگر اجداد و جدات متعدد باشند در صورتی که ابی باشند ذکور دو برابر اناث میبرد و اگر همه امی باشند بین آنها بالسویه تقسیم میگردد.
۳) اگر جد یا جده ابی و جد یا جده امی با هم باشند ثلث ترکه به جد یا جده امی میرسد و در صورت تعدد اجداد امی آن ثلث بین آنها بالسویه تقسیم میشود و دو ثلث دیگر به جد یا جده ابی میرسد و در صورت تعدد، حصه ذکور از آن دو ثلث دو برابر حصه اناث خواهد بود.

ماده ۹۲۴ – هر گاه میت اجداد و کلاله با هم داشته باشد، دو ثلث ترکه به وراثی میرسد که از طرف پدر قرابت دارند و در تقسیم آن، حصه ذکور دو برابر اناث خواهد بود و یک ثلث به وراثی میرسد که از طرف مادر قرابت دارند و بین خود بالسویه تقسیم مینمایند. لیکن اگر خویش مادری فقط یک برادر یا یک خواهر امی باشد فقط سدس ترکه به او تعلق خواهد گرفت.

ماده ۹۲۵ -در تمام صور مذکوره در مواد فوق، اگر برای میت نه برادر باشد و نه خواهر، اولاد اخوه قائم مقام آنها شده و با اجداد ارث میبرند. در این صورت تقسیم ارث نسبت به اولاد اخوه بر حسب نسل به عمل می آید؛ یعنی هر نسل حصه کسی را میبرد که به واسطه او به میت میرسد بنابراین اولاد اخوه ابوینی یا ابی حصه اخوه ابوینی یا ابی تنها و اولاد کلاله امی حصه کلاله امی را میبرند. در تقسیم بین افراد یک نسل اگر اولاد اخوه ابوینی یا ابی تنها باشند، ذکور دو برابر اناث میبرند و اگر از کلاله امی باشند بالسویه تقسیم میکنند.

ماده ۹۲۶ – در صورت اجتماع کلاله ابوینی و ابی و امی، کلاله ابی ارث نمیبرد.

ماده ۹۲۷ – در تمام مواد مذکور در این مبحث هر یک از زوجین که باشد فرض خود را از اصل ترکه میبرد و این فرض عبارت است از نصف اصل ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه. متقربین به مادر هم اعم از اجداد یا کلاله فرض خود را از اصل ترکه میبرند. هر گاه به واسطه ورود زوج یا زوجه نقصی موجود گردد نقص بر کلاله ابوینی یا ابی یا بر اجداد ابی وارد میشود.

_{^{سهم عمو و عمه و خاله و دایی از ارث:}}

ماده ۹۳۰ – اگر میت اعمام یا اخوال ابوینی داشته باشد اعمام یا اخوال ابی ارث نمیبرند. در صورت نبودن اعمام یا اخوال ابوینی اعمام یا اخوال ابی حصه آنها را میبرند.

ماده ۹۳۱ – هر گاه وراث متوفی، چند نفر عمو یا چند نفر عمه باشند ترکه بین آنها بالسویه تقسیم میشود، در صورتی که همه آنها ابوینی یا همه ابی یا همه امی باشند. هر گاه عمو و عمه با هم باشند در صورتی که همه امی باشند ترکه را بالسویه تقسیم مینمایند و در صورتی که همه ابوینی یا ابی باشند حصه ذکور دو برابر اناث خواهد بود .

ماده ۹۳۲ – در صورتی که اعمام امی و اعمام ابوینی یا ابی با هم باشند عم یا عمه امی اگر تنها باشند سدس ترکه به او تعلق میگیرد و اگر متعدد باشند ثلث ترکه و این ثلث را مابین خود بالسویه تقسیم میکنند و باقی ترکه به اعمام ابوینی یا ابی میرسد که در تقسیم، ذکور دو برابر اناث میبرد.

ماده ۹۳۳ – هر گاه وراث متوفی چند نفر دایی یا چند نفر خاله یا چند نفر دایی و چند نفر خاله با هم باشند ترکه بین آنها بالسویه تقسیم میشود خواه همه ابوینی خواه همه ابی و خواه همه امی باشند.

ماده ۹۳۴ – اگر وراث میت دایی و خاله ابی یا ابوینی با دایی و خاله امی باشند طرف امی اگر یکی باشد سدس ترکه را میبرد و اگر متعدد باشند ثلث آن را میبرند و بین خود بالسویه تقسیم میکنند و مابقی مال دایی و خاله های ابوینی یا ابی است که آنها هم بین خود بالسویه تقسیم مینمایند.

ماده ۹۳۵ – اگر برای میت یک یا چند نفر اعمام با یک یا چند نفر اخوال باشد ثلث ترکه به اخوال و دو ثلث آن به اعمام تعلق میگیرد . تقسیم ثلث بین اخوال بالسویه به عمل می آید لیکن اگر بین اخوال یک نفر امی باشد سدس حصه اخوال به او میرسد و اگر چند نفر امی باشند ثلث آن حصه به آنها داده میشود و در صورت اخیر تقسیم بین آنها بالسویه به عمل می آید.

در تقسیم دو ثلث بین اعمام، حصه ذکور دو برابر اناث خواهد بود. لیکن اگر بین اعمام یک نفر امی باشد سدس حصه اعمام به او میرسد و اگر چند نفر امی باشند ثلث آن حصه به آنها میرسد و در صورت اخیر آن ثلث را بالسویه تقسیم میکنند. در تقسیم پنج سدس و یا دو ثلث که از حصه اعمام باقی میماند بین اعمام ابوینی یا ابی حصه ذکور دو برابر اناث خواهد بود.

ماده ۹۳۶ – با وجود اعمام یا اخوال، اولاد آنها ارث نمیبرند مگر در صورت انحصار وارث به یک پسرعموی ابوینی با یک عموی ابی تنها که فقط در این صورت پسرعمو، عمو را از ارث محروم میکند. لیکن اگر با پسرعموی ابوینی خال یا خاله باشد یا اعمام متعدد باشند ولو ابی تنها، پسرعمو ارث نمیبرد.

ماده ۹۳۷ – هر گاه برای میت نه اعمام باشد و نه اخوال، اولاد آن ها به جای آنها ارث میبرند و نصیب هر نسل نصیب کسی خواهد بود که به واسطه او به میت متصل میشود.

_{^{سایر نکات مهم در خصوص ارث و سهم الارث:}}

ماده ۹۱۴ – اگر به واسطه بودن چندین نفر صاحبان فرض، ترکه میت کفایت نصیب تمام آنها را نکند نقص بر بنت و بنتین وارد میشود و اگر پس از موضوع کردن نصیب صاحبان فرض، زیادتی باشد و وارثی نباشد که زیاده را به عنوان قرابت ببرد، این زیاده بین صاحبان فرض بر طبق مقررات مواد فوق تقسیم میشود لیکن زوج و زوجه مطلقاً و مادر اگر حاجب داشته باشد از زیادی چیزی نمیبرد.

ماده ۹۱۵ – انگشتری که میت معمولاً استعمال میکرده و همچنین قرآن و رخت های شخصی و شمشیر او به پسر بزرگ او میرسد بدون این که از حصه او از این حیث چیزی کسر شود مشروط بر این که ترکه میت منحصر به این اموال نباشد.

ماده ۹۱۶ – هر گاه برای میت و ارث طبقه اولی نباشد ترکه او به وارث طبقه ثانیه میرسد.

ماده ۹۱۷ – هر یک از وراث طبقه دوم اگر تنها باشد تمام ارث را میبرد و اگر متعدد باشند ترکه بین آنها بر طبق مواد ذیل تقسیم میشود.

ماده ۹۳۸ – در تمام موارد مزبوره در این مبحث هر یک از زوجین که باشد فرض خود را از اصل ترکه میبرد و این فرض عبارت است از: نصف اصل ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه. متقرب به مادر هم نصیب خود را از اصل ترکه میبرد. باقی ترکه مال متقرب به پدر است و اگر نقصی هم باشد بر متقربین به پدر وارد میشود.

ماده ۹۳۹ – در تمام موارد مذکوره در این مبحث و دو مبحث قبل اگر وارث خنثی بوده و از جمله وراثی باشد که ذکور آنها دو برابر اناث می برند، سهم الارث او به طریق ذیل معین میشود:

اگر علائم رجولیت غالب باشد سهم الارث یک پسر از طبقه خود و اگر علائم اناثیت غلبه داشته باشد سهم الارث یک دختر از طبقه خود را میبرد و اگر هیچ یک از علائم غالب نباشد نصف مجموع سهم الارث یک پسر و یک دختر از طبقه خود را خواهد برد.

نکته – خنثی کسی است که نه مرد باشد نه زن و به لحاظ بدنی هم نشانه های مرد بودن را دارد و هم نشانه های زن بودن.

دفتر وکالت دادگران حامی با در اختیار داشتن وکیل ارث و وکیل انحصار وراثت به کلیه هموطنان در ایران و خارج از ایران خدمات مشاوره حقوقی و وکالت در باب مسایل ارث و تقسیم اموال ارایه می دهد.

ماده۹۲۸ – هر گاه برای میت وراث طبقه دوم نباشد ترکه او به وراث طبقه سوم میرسد.

ماده۹۲۹ – هر یک از وراث طبقه سوم اگر تنها باشد تمام ارث را میبرد و اگر متعدد باشند ترکه بین آنها بر طبق مواد ذیل تقسیم میشود.

ماده ۹۴۰ – زوجین که زوجیت آنها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث میبرند.

ماده ۹۴۱ – سهم الارث زوج و زوجه از ترکه یکدیگر به طوری است که در مواد ۹۱۳ ،۹۲۷ و ۹۳۸ ذکر شده است.

ماده ۹۴۲ – در صورت تعدد زوجات ربع یا ثمن ترکه که تعلق به زوجه دارد بین همه آنان بالسویه تقسیم میشود.

ماده ۹۴۳ – اگر شوهر زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند هر یک از آنها که قبل از انقضای عده بمیرد دیگری از او ارث میبرد لیکن اگر فوت یکی از آنها بعد از انقضای عده بوده و یا طلاق بائن باشد از یکدیگر ارث نمیبرند.

نکته – طلاق رجعی طلاقی است که در آن شوهر پس از وقوع طلاق، در مدت عده طلاق، حق رجوع به زن را دارد. در مقابل این نوع طلاق، طلاق بائن قرار دارد.

ماده ۹۴۴ – اگر شوهر در حال مرض زن خود را طلاق دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض بمیرد زوجه از او ارث میبرد اگرچه طلاق بائن باشد مشروط بر این که زن شوهر نکرده باشد.

ماده ۹۴۵ – اگر مردی در حال مرض، زنی را عقد کند و در همان مرض قبل از دخول بمیرد زن از او ارث نمیبرد لیکن اگر بعد از دخول یا بعد از صحت یافتن از آن مرض بمیرد زن از او ارث میبرد.

ماده ۹۴۶ – زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد و زوجه در صورت فرزند دار بودن زوج، یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال به ترتیب فوق می باشد.

تبصره – مفاد این ماده درخصوص وراث متوفایی که قبل از تصویب آن فوت کرده ولی هنوز ترکه او تقسیم نشده است نیز لازم الاجرا است.

ماده ۹۴۸ – هر گاه درمورد ماده قبل ورثه از ادای قیمت ابنیه و اشجار امتناع کند زن میتواند حق خود را از عین آنها استیفا نماید.

ماده ۹۴۹ – در صورت نبودن هیچ وارث دیگر به غیر از زوج یا زوجه، شوهر تمام ترکه زن متوفای خود را میبرد لیکن زن فقط نصیب خود را و بقیه ترکه شوهر در حکم مال اشخاص بلاوارث و تابع ماده ۸۶۶ خواهد بود.

[WD_Button id=3120]

نکات حقوقی مرتبط با ارث

اموال مشمول مالیات بر ارث پس از کسر دیون متوفی از جمله مهریه تعیین می شود.

در صورت تعدد وراث تا زمانی که ترکه متوفی تفکیک و سهم الارث خواهان مشخص نشده، امکان الزام شهرداری به صدور پروانه ساختمانی مقدور نمی باشد.

ابتدا باید بین ورثه، تقسیم ترکه صورت گیرد تا دعوای مطالبه اجرت المثل اقامه شده از سوی یکی از وراث علیه وارث دیگر قابل استماع باشد.

رسیدگی به تقاضای افراز املاک مشاع موضوع ارث، در صلاحیت دادگاه حقوقی است.

از آنجا که ورثه پس از فوت میت مستحق ترکه هستند، اقرار نامه یکی از ورثه مبنی بر دریافت حق موروثی خود در زمان حیات مورث و اسقاط حق آتی در تعلق سهم الارث خود، اسقاط مالم یجب (ساقط کردن حقی که به وجود نیامده) تلقی شده و باطل است.

در دعوای اثبات نسب، در صورت فوت فردی که خواهان خود را منتسب به وی می داند دعوی می بایستی به طرفیت وراث اقامه می شد و بر فرض نبودن وارث با توجه به قوانین موضوعه من جمله مواد ۸۶۶ قانون مدنی و ۳۲۷ و ۳۲۸ قانون امور حسبی حاکم (دادستان) باید طرف دعوی قرار گیرد.

فقط قتل عمد مانع ارث بردن قاتل از مقتول می شود و قتل غیرعمد مانع از توارث نیست.

نظر به اینکه مستمری بازماندگان شهداء، مصداق ماترک میت نیست تا مشمول قانون ارث باشد، لذا مستمری صرفاً به کسانی تعلق می گیرد که در حال حیات شهید، تحت تکفل وی بوده باشند.

با تغییر موجر یا مستاجر از طریق ارث یا انتقال، در اجاره های مشمول قانون روابط موجر و مستاجر ۱۳۵۶، با توجه به اینکه طرف های جدید قائم مقام طرف های پیشین هستند، نیازی به تنظیم اجاره نامه جدید نبوده و دعوی الزام به تنظیم اجاره نامه جدید مسموع نیست.

فروش سهم الارث سایر ورثه بدون اجازه سایر وراث، مصداق بزه انتقال مال غیر است؛ این انتقال باطل بوده و رد مال ندارد.

هر چند موصی در زمان حیات مجاز به وصیت (اخراج ثلث از اموال و املاک) است امّا در صورتی که سند رسمی موضوع وصیت، باهدف اخراج ثلث تقریر نیافته بلکه در مقام تقریر سهم الارث احد از فرزندان برآمده باشد دادگاه وصیت رسمی را باطل اعلام می نماید زیرا صرف رسمی بودن سند ملازمه ای با امتناع در رسیدگی به فساد ماهیت اعمال حقوقی مندرج در آن ندارد.

در تصادفات رانندگی منجر به فوت، اگر راننده مقصر نیز جزء ورثه متوفی باشد، شرکت بیمه گر مکلف به پرداخت سهم الارث وی خواهد بود.

پس از فوت زوجه، امکان استرداد کل جهیزیه توسط ورثه وجود ندارد؛ چرا که جهیزیه، ماترکِ زوجه محسوب و به نسبت سهم الارث، تقسیم می گردد و سهم زوج از آن کسر می گردد.

پرداخت حقوق و مستمری به وراث اناث بیمه پرداز متوفی، منوط به نداشتن شوهر و شغل وارث می باشد.

وکلای گروه حق گرا آماده اند پرونده های حقوقی شما از جمله امور مربوط به وراثت را پیگیری نمایند اطلاعات بیشتر را می توانید در سایت دوم این گروه مطالعه نموده و یا برای مشورت به یکی از دفاتر ما مراجعه نمائید . همچنین می توانید از طریق شماره واتساپ ۰۹۱۹۹۰۷۵۹۶۶ سوالات خود را مطرح تا توسط وکیل های پایه یک دادگستری و همچنین قاضی های بازنشسته این گروه پاسخ لازم به صورت رایگان برای شما ارسال گردد.

سهم الارث ورثه طبقه اول

تا اینجا شما هم حتما می‌دانید که سهم الارث هر یک از وراث با هم دیگر برابر نیست. برای مثال فرض کنید در طبقه اول هیچ ورثه‌ای حضور ندارد. در طبقه دوم هم پدر بزرگ هم مادر بزرگ و هم خواهر و برادر حضور دارند. سهم الارث این افراد با یک دیگر متفاوت است. چنانچه وراث در مورد میزان سهم الارث خود به مشکل بر بخورند، پلمپ ملک ورثه‌ای انجام خواهد شد تا دادگاه به موضوع رسیدگی کند.

وراثی که در طبقه اول حضور دارند را در عنوان‌های قبلی نام بردیم. اگر متوفی دارای همسر باشد، ایشان هم از نظر اولویت در طبقه اول قرار دارد. می‌توانیم با یک مثال سهم الارث همه وراث را برای شما توضیح دهیم. فرض کنید میزان اموال به جا مانده از متوفی به ارزش دو میلیارد و چهارصد میلیون تومان باشد. (۲,۴۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان)

شوهر تنها وارث باشد

زمانی که شوهر تنها وارث متوفی باشد. در این صورت تمام اموال متوفی در یک دوم ضرب می‌شود. مانده ماترک متوفی مجددا به زوج رد می‌شود. یعنی چون شوهر تنها وارث متوفی هست بقیه اموال هم به ایشان می‌رسد.

خانم تنها وارث باشد

شرایطی که وارث فقط زوجه باشد. ماترک متوفی در عدد یک چهارم ضرب می‌شود. از عدد گفته شده دو میلیارد و چهارصد مبلغ ۶۰۰ میلیون به زوجه می‌رسد. بقیه ماترک تحت هیچ شرایطی به خانم نمی‌رسد حتی زمانی که تنها وارث باشد.

پدر تنها وارث باشد

زمانی که وارث فقط پدر متوفی باشد. در این حالت تمام ارث متوفی به پدر ایشان می‌رسد.

مادر تنها وارث باشد

سهم الارث ورثه طبقه اول زمانی که مادر تنها ورثه باشد، به این صورت است که مبلغ ماترک متوفی در عدد یک سوم ضرب می‌شود. با مثال بالا مبلغ ۸۰۰ میلیون تومان به مادر می‌رسد و بقیه اموال هم با فرض اینکه مادر تنها وارث باشد به ایشان می‌رسد.

پدر و مادر تنها وارث باشند

میزان سهم الارث پدر و مادر زمانی که تنها وراث باشند. در این حالت مبلغ کل ارث متوفی در یک سوم ضرب و سهم مادر مشخص می‌شود. سپس سهم الارث مادر از کل مبلغ ارث کسر می‌شود و مبلغ به جا مانده به پدر می‌رسد.

دختر تنها وارث متوفی باشد

شرایطی که متوفی فقط یک دختر داشته باشد، مبلغ کل ماترک در یک دوم ضرب و سهم دختر مشخص می‌شود و ماترک به جا مانده نیز مجدد به دختر می‌رسد. حتی زمانی که متوفی چند دختر داشته باشد هم با همین فرمول محاسبه می‌شود و ماترک به تساوی بین دختران تقسیم می‌شود.

پسر تنها وارث متوفی باشد

وقتی متوفی یک یا چند پسر دارد در این صورت تمام ماترک بین فرزندان پسر به تساوی تقسیم می‌شود.

پسر و دختر جز وراث باشند

زمانی که وارث یک دختر و یک پسر باشد پس پسر به میزان دو برابر دختر ارث می‌برد. با مثال بالا مبلغ ۸۰۰ میلیون تومان به دختر و یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به فرزند پسر می‌رسد.

پدر و دختر وراث باشند

شرایطی که متوفی یک پدر و یک دختر داشته باشد، مبلغ کل ماترک در یک ششم ضرب می‌شود و سهم‌الارث پدر مشخص می‌شود. همچنین عدد کل ماترک در یک دوم ضرب و سهم الارث دختر مشخص می‌شود. بقیه اموال مانده به نسبت سه به یک بین پدر و دختر تقسیم می‌شود.

با توجه به مثال بالا سهم پدر ۶۰۰ میلیون تومان و سهم دختر یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان است. وقتی وراث متوفی فقط مادر و دختر باشد در این صورت مانند فرمول بالا محاسبه می‌شود.

پدر، مادر و دختر وارث باشند

وقتی وراث پدر، مادر و یک دختر باشند به میزان یک ششم به پدر، یک ششم به مادر و یک دوم به دختر می‌رسد. بقیه ماترک هم بین این سه نفر تقسیم می‌شود. سه سهم برای دختر و پدر و مادر هر کدام یک سهم. با مثال بالا مبلغ ۴۸۰ میلیون به پدر، ۴۸۰ میلیون به مادر و یک میلیارد و ۴۴۰ میلیون به دختر می‌رسد. سهم الارث ورثه طبقه اول

پدر، مادر و شوهر وارث باشند

زمانی که وراث متوفی پدر، مادر و شوهر باشند، در این صورت ماترک متوفی در یک دوم ضرب و سهم شوهر مشخص می‌شود. ماترک در یک سوم ضرب و سهم مادر مشخص می‌شود. اموال باقی مانده به پدر می‌رسد. با مثال بالا یک میلیارد و دویست میلیون به شوهر، ۸۰۰ میلیون به مادر و ۴۰۰ میلیون به پدر می‌رسد.

شوهر و دختر وارث باشند

وراث شوهر و یک دختر باشند، ماترک متوفی در یک چهارم ضرب و سهم شوهر حساب می‌شود. در یک دوم ضرب و سهم دختر محاسبه می‌شود. ماترک باقی مانده به دختر تعلق می‌گیرد. (زمانی که چند دختر و شوهر جز وراث باشند هم مانند این فرمول محاسبه می‌شود)

خانم (همسر) و دختر وارث باشند

سهم الارث ورثه طبقه اول در حالتی که همسر (خانم) و دختر جز تنها وراث متوفی باشند، ماترک متوفی در یک هشتم ضرب و سهم خانم حساب می‌شود. بقیه اموال به جا مانده به دختر (یا دختران) تعلق می‌گیرد. با مثال بالا سهم خانم ۳۰۰ میلیون تومان می‌شود.

شوهر، دختر و پدر وراث باشند

وقتی که شوهر، دختر و پدر متوفی جز وراث ایشان باشند، ماترک در یک ششم ضرب و سهم پدر مشخص می‌شود. ماترک در یک چهارم ضرب و سهم شوهر محاسبه می‌شود.

سپس در یک دوم ضرب و سهم دختر حساب می‌شود. بقیه اموال به جا مانده بین پدر و دختر متوفی تقسیم می‌شود. با مثال بالا مبلغ ۴۵۰ میلیون به پدر، یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون به دختر و ۶۰۰ میلیون به شوهر تعلق می‌گیرد.

خانم، پدر و دختر وارث باشند

اگر وراث متوفی شامل همسر (خانم)، پدر و یک دختر باشد، ماترک در یک هشتم ضرب و ارث خانم مشخص می‌شود، سهم پدر در یک ششم ضرب می‌شود. و سهم دختر در یک دوم ضرب می‌شود. مابقی ماترک بین پدر و دختر تقسیم می‌شود. سهم خانم ۳۰۰ میلیون تومان، سهم دختر یک میلیارد و ۵۷۵ میلیون تومان و سهم پدر ۵۲۵ میلیون تومان می‌شود.

وراث شوهر، پدر، مادر و پسر باشند

سهم الارث ورثه طبقه اول زمانی که شوهر، پدر، مادر و پسر تنها وراث متوفی باشند، ماترک در یک چهارم ضرب و سهم شوهر مشخص می‌شود. سهم پدر و مادر هر کدام یک ششم از کل ماترک هست.

ما بقی ماترک سهم پسر متوفی است. بر اساس مثال بالا مبلغ ۶۰۰ میلیون تومان به شوهر، پدر و مادر هر کدام ۴۰۰ میلیون تومان و سهم پسر یک میلیارد تومان می‌شود.

وراث خانم، پدر، مادر و همسر باشند

اگر همان وراث بالا باشند و فقط به جای آقا، خانم جز وراث باشد، سهم خانم یک هشتم از کل ماترک هست. پس با مثال بالا سهم خانم ۳۰۰ میلیون تومان، سهم پدر و مادر هر کدام ۴۰۰ میلیون تومان و سهم پسر (یا پسران) یک میلیارد و سیصد میلیون تومان است.

وراث شامل خانم، پدر، مادر باشند

وراث متوفی شامل خانم، پدر و مادر باشند، سهم زوجه در یک چهارم ضرب می‌شود، سهم مادر در یک سوم ضرب می‌شود و بقیه اموال به پدر متوفی می‌رسد. با مثال بالا مبلغ ۶۰۰ میلیون تومان به خانم، ۸۰۰ میلیون به مادر و یک میلیارد به پدر تعلق می‌گیرد.

تقسیم ارث فرد مجرد سوال بسیاری از افراد است. طبق قانون مدنی، طبقات ارث مشخص شده و به نسبت درجه نزدیکی به متوفی این طبقات تقسیم‌بندی شده‌اند. طبق این قانون هر کسی که فوت کند و مالی از وی باقی بماند و وارثی هم داشته باشد اموال او باید به نسبت سهم‌شان بین آن‌ها تقسیم شود؛ اما باید دید در مورد ارث فرد مجرد چه قانونی وجود دارد.

تقسیم ارث فرد مجرد

طدر مورد تقسیم ارث فرد مجرد می‌توان گفت که اگر از او اموالی برجا مانده باشد و از وراث طبقه اول پدر و مادر او در قید حیات باشند، ارث وی به سه قسمت تقسیم و یک قسمت را مادر و مابقی سهم پدر خواهد شد و دیگر به خواهر و برادرها ارثی نخواهد رسید.

اما اگر پدر و مادر در زمان حیات فرزند پسر در قید حیات نباشند اموال او به نسبت برادرها دو برابر خواهرها بین آن‌ها تقسیم می‌شود و در صورت فوت خواهر و برادر اموال به خواهرزاده‌ها و برادرزاده‌ها به همان نسبت برادرزاده‌ها دو برابر خواهرزاده‌ها خواهد رسید.

در تقسیم ارث فرد مجرد چه پسر و چه دختر به علت نبود همسر و فرزندان اموال به خانواده به نسبت خویشاوندی آن‌ها خواهد رسید و در صورت نبود همه‌ افراد یک طبقه، ارث به طبقه بعد منتقل خواهد شد. این تقسیم در مورد ارث دختر و پسر مجرد فرقی نخواهد داشت.

اگر فرد مجردی فوت کند و وراث او فقط پدر یا مادر وی باشند همه اموال به وی خواهد رسید و دیگران ارثی از وی نخواهند برد. قانون بیان می‌دارد که حقوق و مزایایی که فرد متوفی مجرد داشته در صورت حیات پدر و مادر به آن‌ها خواهد رسید.

سهم ارث ورثه و کسانی که ارث میبرند

بعد از اینکه فردی فوت میکند رابطه وی با اموالش قطع می شود و به طور قهری و غیرارادی اموال و ماترک متوفی به ورثه تعلق می گیرد و به اصطلاح به ارث می رسد. ورثه و کسانی که ارث می برند به خویشاوندانی گفته می شود که از نزدیک ترین درجه و طبقه شروع می شوند و تا دور ترین درجات خویشاوندی مثل عموها و عمه ها و دایی ها و خاله ها و فرزندان آنها و فرزندان فرزندان آنها پیش می رود.نکته مهم اینکه وجود هر درجه از خویشاوندان، خویشاوندان بعد را از ارث محروم می کند و به تعبیر و اصطلاح حقوقی حاجب است. به طور مثال در صورت وجود فرزند برای متوفی خواهرها و برادرهای وی ارث نمی برند و در صورت وجود پدر و مادر، پدربزرگ و مادربزرگ ارث نمی برند و همین طور الی آخر.در ادامه این مطلب تلاش شده است که با بیان کلیات مقررات ارث سهم هر کدام از ورثه در فروض مختلف محاسبه شود به نحوی که مخاطب با مطالعه این مطلب بتواند سهم کلیه ورثه را محاسبه نماید.مثلا سهم دختر، پسر، مادر، پدر و همسر از ارث و اموال باقی مانده از متوفی. برای اطلاع از میزان سهم ارث ورثه توصیه میشود مطلب زیر را مطالعه کرده و در صورت نیاز جهت مشاوره حضورا مراجعه نمایید.

طبقات ارث – درجات ارث – سهم ورثه از ماترک

افرادی که با متوفی قرابت نسبی (مانند فرزند) یا قرابت سببی (مانند زوج یا زوجه) دارند، با توجه به درجه و قرابت (نزدیکی) در طبقات مختلفی قرار می گیرند که با توجه به طبقه و جایگاهشان میزان سهم الارث هر یک متفاوت خواهد بود.

کسانی که به موجب نسب (پیوند خونی) ارث می برند :

این افراد با توجه به درجه نزدیکیشان نسبت به متوفی در سه طبقه قرار می گیرند :

۱) پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد
نتایج این دستگاه تراپی خانگی شما را شگفت‌زده خواهد کرد | مشاوره رایگان

۲) اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها

۳) اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آنها

طبقه اول وراث :

طبقه اول وارث عبارتند از ؛ فرزندان، نوه ها، پدر و مادر

میزان سهم الارث پدر و مادر : همانطور که ملاحظه می شود از آنجا که پدر و مادر در طبقه اول قرار دارند در صورت فوت متوفی در هر صورت سهمی از ارث به جای مانده از فرزند خود که فوت شده خواهند برد اما میزان این سهم الارث در صورت وجود اشخاص دیگر که در طبقه اول و در کنار او قرار دارند متفاوت می شود.

اگر برای متوفی اولاد (فرزند) یا اولاد اولاد (نوه) از هر درجه که باشد موجود نباشد : هر یک از ابوین در صورت انفراد تمام ارث را می برد.

اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند مادر یک ثلث (یک سوم) و پدر دو ثلث (یک سوم) می برد.اگر برای متوفی اولاد یا اولاد اولاد از هر درجه که باشد موجود نباشد، اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند ولی مادر حاجب( شخصی از طبقات دیگر که میزان سهم ارث مادر را کمتر می کند ) داشته باشد، سدس (یک ششم) از ترکه متعلق به مادر است و بقیه مال پدر است.

حاجبان مادر در این فرض که با وجود آنها مادر از بردن بیش از سدس (یک ششم) ترکه محروم می شود به شرح ذیل هستند: ( لازم به ذکر است این حاجبان چون در طبقات بعدی هستند به دلیل وجود مادر و پدر ارثی نمی برند )

نکته : حاجب به کسی گفته میشود که با وجود او در یک طبقه، طبقه بعد، ارث نمیبرد.

در صورت وجود چهار شرط میزان سهم الارث مادر سدس ترکه خواهد بود و باقی آنچه می ماند سهم الارث پدر راتشکیل می دهد.

اولا : لااقل دو برادر یا یک برادر با دو خواهر یا چهار خواهر باشند.

ثانیا : پدر آنها زنده باشد.

ثالثا : از ارث ممنوع نباشند مگر به سبب قتل

رابعا : وراث یا خویشاوندان ابوینی ( پدر و مادری) یا ابی (پدری) تنها باشند.

هرگاه متوفی اولاد یا اولاد اولاد داشته باشد : در اینصورت ابوین میت از بردن بیش از یک ثلث (دو سوم) محروم می شوند مگر در صورتی که پدر و مادر متوفی هر دو موجود باشند با یک دختر که فرض پدر و مادر ثلث (یک سوم) ترکه خواهد بود و فرض دختر نصف خواهد بود و چون در صورت تقسم ترکه چیزی اضافه خواهد ماند مابقی بینشان به نسبت فرضشان تقسیم می شود مگر اینکه مادر حاجب ( که خواهر و برادر متوفی هستند، لا اقل دو برادر یا یک برادر با دو خواهر یا چهار خواهر که از ارث محروم نباشند مگر به سبب قتل و ابوینی (پدر و مادری) یا ابی (پدری) تنها باشند و پدر آنها زنده بشد ) داشته باشد که در این صورت مادر از مابقی چیزی ارث نمی برد.

هر گاه متوفی اولاد (فرزند) یا اولاد اولاد (نوه) داشته باشد : در اینصورت هر گاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین (پدر و مادری) او موجود باشند با چند دختر فرض تمام دخترها دو ثلث (یک سوم) ترکه خواهد بود که بالسویه بین آنها تقسیم می شود و فرض هر یک از پدر و مادر یک سدس (یک ششم) و مابقی بین تمام ورثه به نسبت فرض آنها تقسیم ی شود مگر اینکه مادر حاجب( که خو هر و برادر متوفی هستند، لااقل دو برادر یا یک برادر با دو خواهر یا چهار خواهرکه از ارث محروم نباشند مگر به سبب قتل و ابوینی (پدر و مادری) یا ابی (پدری)تنها باشند و پدر آنها زنده باشد )داشته باشد که در اینصورت مادر از مابقی چیزی به ارث نمی برد.

میزان سهم الارث اولاد :

اگر فرزند متوفی دختر باشد :

اگر دختر فرزند منحصر باشد به همراه پدر و مادر متوفی، نصف ترکه را خواهد برد و مابقی با توجه به میزان سهم الارث پدر یا مادر متوفی بین آنها تقسیم می شود.

اگر متوفی دو دختر یا بیش از دو دختر داشته باشد و فرزند پسری هم نداشته باشد دختران دو ثلث (دو سوم) ترکه را به ارث می برند و مابقی با توجه به میزان سهم الارث هر یک در آن طبقه بینشان تقسیم می شود.

اگر وراث متوفی فقط دختر یا دختران باشد بدون وجود وارثی در طبقه اول مثل پدر و مادر، تمام ترکه به دختر یا دختران می رسد.

اگر فرزند متوفی پسر باشد :

چنانچه پسر منحصر یا متعدد باشد به همراه پدر و متوفی چون همگی در طبق اول قرار دارند ارث می برند به اینصورت که سهم الارث پدر و مادر متوفی یک ثلث (یک سوم) ترکه خواهد بود و مابقی به قرابت به فرزند یا فرزندان پسر می رسد که به تساوی بین خودشان تقسیم می کنند.

چنانچه وراث متوفی در طبقه یک فقط پسر یا پسران او باشند و در طبقه اول وارث دیگری نداشته باشد تمام ترکه به پسر یا پسران می رسد

در صورتی که متوفی هم فرزند دختر و هم فرزند پسر به همراه پدر و مادر در طبقه اول داشته باشد، سهم الارث پدر و مادر به دلیل وجود فرزندان یک سوم ترکه خواهد بود. و مابقی بین فرزندان دختر و پسر متوفی تقسیم می شود به این صورت که فرزندان پسر وی دو برابر فرزندان دخترش ارث خواهند برد.