نمونه اظهارنامه استرداد لاشه چک

دعوای استرداد لاشه چک

دعوای استرداد لاشه چک زمانی مطرح می گردد که صادرکننده، وجه چک را پرداخت نموده است اما در قبال پرداخت، از دارنده رسیدی اخذ ننموده است و علی رغم منتفی شدن موضوع تعهد و پرداخت، دارنده سند تجاری از استرداد آن امتناع می ورزد. هم چنین گاهی اوقات نیز ممکن است فردی چکی را پیدا نماید اما آن را به صاحبش تحویل ندهد، در اینصورت نیز این دعوا مطرح می گردد. در مقاله حاضر سعی می گردد به تفصیل در خصوص طرح دعوای استرداد لاشه چک پرداخته شود.

قبول دعاوی حقوقی
شماره و آدرس دفتر وکیل حقوقی کار در تهران

برای مشاوره و اعلام وکالت در پرونده های حقوقی در تهران و سایر شهرستان ها ، می توانید با حضور در دفتر وکالت وکیل حقوقی به ادرس شعبه شرق: میدان رسالت خیابان فرجام پلاک ۹۴۸ تلفن ۵- ۷۷۲۱۲۴۵۴   نزدیکترین  دفتر وکالت حقوقی حق گرا در شمال ، دفتر وکالت شرق و یا دفتر وکالت حقوقی شعبه غرب  تهران ، دفتر مرکز شهر حق گرا  از مشاوره وکیل متخصص کیفری استفاده نمود و در صورتی که بعد مسافت و یا سایر عوامل مانع حضور شما می گردد از طریق شماره تلفن ۰۹۱۹۹۰۷۵۹۶۶ به صورت تلفنی، واتساپ و تلگرام با وکیل حقوقی در فرجام  گروه حقوقی حق گرا در تماس باشید تا علاوه بر مشاوره در خصوص نحوی اعطای وکالت نیز توضیحات لازم ارائه گردد. ضمن اینکه در سایر نقاط شهر تهران نیز می توانید با مراجعه به سایر دفاتر حق گرا در غرب و شمال و مرکز تهران می توانید به آدرسهای ذیل همین صفحه مراجعه نمایید. ضمن اینکه در صورتی که سوال حقوقی داشته باشید می توانید به سایت دوم به نشانی haghgara.com  مراجعه نمایید

اهمیت حقوقی استرداد لاشه سفته و چک

دلایل اهمیت استرداد لاشه سفته و چک از قرار ذیل است:
۱ . روابط حقوقی که میان اعضای جامعه برقرار می‌شود، دو نوع است: قراردادی و غیرقراردادی. در جریان این روابط حقوقی، گاه برای هر دو طرف قرارداد و گاه برای یکی از آن‌ها تعهد به وجود می‌آید. تعهد به پرداخت مبلغی پول، تعهد به انجام یک کار یا عدم‌انجام یک کار از مهم‌ترین تعهداتی است که برای اشخاص ایجاد می‌شود. شخص متعهد، هم به لحاظ قانونی و هم به لحاظ اخلاقی و شرعی وظیفه دارد که به تعهد خود عمل کند.
با این‌حال، با اجرای تعهد همه چیز به پایان نمی‌رسد. متعهد باید در هنگام اجرای تعهد ادله‌ای را برای خود ثبت و ضبط نماید که اگر نیاز شد، بتواند با استناد به آن‌ها اثبات نماید که به تعهد خود عمل نموده است؛ زیرا ممکن است شخص طلبکار (متعهدٌله) با گذشت مدت زمانی ادعا کند که متعهد به تعهد خود عمل ننموده است. مهم‌ترین اقدامی که صادرکننده سند تجاری باید به هنگام اجرای تعهد انجام دهد، پس‌گرفتنِ لاشه سند است.
۲ . ممکن است دارنده چک پس از دریافت وجه چک، آن را به شیوه‌های مختلف به شخص ثالث انتقال دهد. در چنین وضعیتی، صادرکننده چک با مسائل حقوقی پیچیده‌تری مواجه خواهد شد. در این حالت، اگر شخص ثالث وجه چک را مطالبه کند، صادرکننده نمی‌تواند به این مطلب استناد نماید که پیش‌تر وجه چک را پرداخت کرده است یا این‌که قرارداد میان او و دارنده اولیه فسخ یا ابطال شده است.
در این وضعیت، صادرکننده چک نمی‌تواند با توسل به هیچ استدلالی از زیر بار پرداخت وجه چک شانه خالی کند. او باید وجه چک را به شخص ثالثی که چک را در اختیار دارد، پرداخت نماید و پس از آن، به انتقال‌دهنده چک (دارنده اولیه) مراجعه کند.

بیشتر بدانیم : عدم استرداد لاشه چک  

نکات مهم در طرح دعوای استرداد لاشه چک

۱- جهت طرح دعوای استرداد لاشه چک، می بایست در درجه اول مالکیت خواهان دعوا محرز باشد (خواهان صادرکننده چک یا ظهرنویس یا هر کسی است که مالک سند تجاری محسوب می شود) ثانیاً خوانده، چک را در تصرف داشته باشد (خوانده کسی است که علی رغم دریافت وجه چک از استرداد آن خودداری می نماید) ثالثاً تصرفات خوانده غیر قانونی باشد. رابعاً پرداخت وجه چک یا انجام عملی که بواسطه آن سند تجاری دریافت شده است، محرز باشد.

۲- طرح دعوای استرداد لاشه چک یک دعوای غیرمالی بوده که هزینه دادرسی نیز بر همین اساس پرداخت می گردد. دادگاه صالح جهت رسیدگی به این دعوا، دادگاه محل اقامت خوانده است مگر آنکه چک معطوف به یک قرارداد باشد که در اینصورت دادگاه های محل انعقاد قرارداد یا محل اجرای تعهد نیز صلاحیت رسیدگی به دعوا را دارند.

۳- خواهان دعوا جهت استرداد لاشه چک می بایست ادعای خود مبنی بر پرداخت وجه چک را بوسیله شهادت شهود یا مدارک پرداختی، ثابت نماید چراکه اصل بر مدیونیت صادرکننده است و او مکلف به اثبات ادعای خویش مبنی بر پرداخت وجه سند تجاری می باشد.

۴- اگر خواهان دعوای استرداد لاشه چک مدعی باشد که این سند بابت ضمانت یا بصورت مشروط صادر شده است، می بایست این امر را ثابت کند و پس از اثبات، دیگر مدیون تلقی نمی شود حال در این شرایط دارنده سند تجاری می بایست استحقاق خود نسبت به آن سند و تخلف صادرکننده را در محکمه ثابت کند در غیر اینصورت مکلف به استرداد لاشه چک خواهد بود.

۵- اگر برای دادگاه ثابت شود که خواهان دعوای استرداد لاشه چک، بخشی از وجه آن را پرداخت و بخش دیگری را پرداخت ننموده است، بدلیل آنکه چک قابلیت تجزیه ندارد، دادگاه مبادرت به صدور قرار عدم استماع دعوا می نماید.

۶- چنانچه پیش از طرح دعوای استرداد لاشه چک، خواهان شکایت کیفری در دادسرا مطرح نموده باشد اگر در دادگاه کیفری جرمی در این خصوص ثابت شود، وفق ماده ۱۸ قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه حقوقی مکلف به تبعیت از دادگاه کیفری است و می بایست رای مبنی بر استرداد لاشه چک را صادر نماید اما اگر موضوع در دادگاه کیفری منتج به صدور قرار منع تعقیب شود، دادگاه حقوقی دعوای استرداد لاشه چک را رد می نماید. حال اگر دادگاه کیفری بنا به دلایلی اعم از عدم وجود سوء نیت یا عدم وصف مجرمانه یا نبود ارکان تحقق جرم، قرار منع تعقیب یا حکم برائت صادر نموده باشد، این امر مانع از رجوع به دادگاه حقوقی و احقاق حق در محکمه حقوقی را ندارد. اگر فرد دعوای حقوقی و کیفری را همزمان مطرح نموده باشد، بنا بر ماده ۱۸ قانون آیین دادرسی کیفری و تبعیت محاکم حقوقی از محاکم کیفری، دادگاه حقوقی تا تعیین تکلیف نهایی در دادگاه کیفری، قرار توقف رسیدگی وفق ماده ۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی صادر می نماید.

۷- اگر در متن چکی عبارت تضمینی بودن و یا مشروط بودن درج شده باشد و‌ دارنده آن را به ثالث منتقل کند، صادرکننده می تواند به این موضوع استناد نماید اما اگر در متن چک چنین عباراتی درج نشده باشد و دارنده آن را به ثالث منتقل نماید، در این فرض، شخص ثالث، دارنده با حسن نیت قلمداد شده و صادرکننده چاره ای جز پرداخت وجه چک نخواهد داشت. پر واضح است که با اثبات امانی یا ضمانی بودن چک، صادرکننده می تواند طی یک دعوای جداگانه ای وجوه پرداختی را از انتقال دهنده مطالبه نماید.

۸- در صورت طرح دعوای کیفری مبنی بر خیانت در امانت و یا کلاهبرداری یا تحصیل مال از طریق نامشروع و … و ثابت گردیدن آن، نیازی به طرح دعوای حقوقی مبنی بر استرداد لاشه چک وجود ندارد و دادگاه کیفری معمولاً در رای خود، وفق ماده ۱۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری، در خصوص لاشه چک اظهارنظر می نماید.

۹- بطور معمول مشاهده می گردد که برخی از کارفرمایان در زمان استخدام کارگران مبادرت به اخذ چک جهت حسن انجام کار یا تضمین انجام کار می نمایند و در زمانی که بنا به هر علتی با کارگر اختلاف پیدا می نمایند، اقدام به اجرا گذاردن و مطالبه چک می نمایند از آنجایی که اصل بر آن است که چک وسیله پرداخت است و اماره ای است بر وجود مدیونیت صادرکننده، اگر کارگر منکر هر معامله ای شده و مدعی شود که چک بابت حسن یا تضمین انجام کار بوده، با احراز رابطه کارگر و کارفرمایی و عدم ارائه اسناد و مدارک فروش مال توسط کارفرما، می توان ادعای کارگر را پذیرفت.

۱۰- در صورتی که حکم مبنی بر استرداد لاشه چک صادر شود و محکوم علیه از اجرای حکم امتناع ورزد، وفق ماده ۳۲۰ قانون تجارت و وحدت ملاک ماده ۱۴ قانون صدور چک، محکوم له از دادگاه صادرکننده اجرائیه تقاضا می نماید تا عدم پرداخت وجه چک را به بانک اعلام نماید مضاف بر آنکه وی‌ می تواند با استناد به ماده ۳۲۱ قانون تجارت، اعلام بطلان چک را از دادگاه درخواست نماید. در این ارتباط اداره کل حقوقی قوه قضاییه در نظریه مشورتی شماره ۲۸۷۱/۹۵/۷ مورخه ۱۱-۱۱-۱۳۹۵ در پاسخ به سوال “۱- در صورت صدور حکم محکومیت فرد به تسلیم و تحویل لاشه یک فقره لاشه چک یا سند رسمی ملک و با وصف امتناع او از تحویل آن محکوم به آیا بنا به تقاضای محکوم له امکان اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی بازداشت محکوم علیه در مورد فرد محکوم متصور و ممکن است؟ ۲- در صورت منفی بودن پاسخ در صورت امتناع از تحول محکوم به دایره اجرا به چه نحوی باید مدلول رای را به حیطه اجرا در آورد؟” بیان داشته است:

«اولاً با توجه به مواد ۱ و ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴، بازداشت و حبس محکومینی که به پرداخت مالی به نفع محکومٌ له محکوم شده باشند، مشمول این قانون است. بنابراین محکومینی که به استرداد سند به نفع محکومٌ له، محکوم شده اند، از شمول ماده ۳ این قانون خارج اند. ثانیاً در صورتی که موضوع حکم، استرداد لاشه چک باشد و محکوم علیه از استرداد آن امتناع کند، اقدام مناسب این است که با عنایت به ماده ۳۲۰ قانون تجارت و ملاک ماده ۱۴ قانون صدور چک مصوب ۱۳۵۵ اصلاحی ۱۳۸۲، محکوم له از دادگاه صادرکننده اجرائیه تقاضا کند که مراتب عدم پرداخت وجه چک را به بانک اعلام کند و خود وی نیز دستور عدم پرداخت را به بانک بدهد. همچنین وی می تواند با عنایت به ماده ۳۲۱ قانون تجارت، اعلام بطلان چک را از دادگاه صلاحیت دار تقاضا کند.»

نمونه دادخواست استرداد لاشه چک

:

با سلام و عرض ادب، به مراتب قضایی اعلام میکنم:

اینجانب به سبب سندی عادی در تاریخ … یک فقره چک را نزد دارنده به عنوان امانت/ ضمانت / قرارداد گذاشته‌ام که ایشان تخلف کرده و چک را برگشت زده و دعوی مطالبه وجه چک به طرفیت اینجانب اقامه نموده‌اند. لذا با استناد به مواد ۶۱۹ و ۶۲۰ قانون مدنی و ۱۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی صدور حکم به استرداد لاشه چک را درخواست دارم.

نمونه استشهادیه برای پرونده استرداد لاشه چک

بسمه تعالی

شهات نامه کتبی در خصوص پرونده

از مطلعین و گواهان طلب گواهی می شود دایر بر اینکه یک طغری چک به شماره ……….. فاقد تاریخ و مندرجات حروفی و عددی ( سفید امضاء) اشتباها در مدارک شرکتی ( شرکت…………………..) سهوا بعنوان مستندات شرکت معنونه از سوی خانم ……. تحویل ….. فرزند……. گردیده است.

اینجانبان امضا کنندگان ذیل این برگ شهادت نامه بدینوسیله شهادت میدهیم که اولا چک شماره …….. عهده بانک صادرات شعبه بازار ……. فاقد تاریخ و تحریر مندرجات اعم از حروف و عددی بوده است.

ثانیا؛ چک مذکور سهوا در لابه لای مستندات و مدارک شرکت…………………. به شناسه ملی……………… از سوی خانم ……. تحویل ……. گردیده است.

ثالثا؛ آقای …… هیچگونه دین و معامله در خصوص چک مذکور نداشته و چک مذکور صرفاً به عنوان یک برگ سفید امضاء لابه لای مستندات شرکت مارالذکر از سوی …… سهوا تحویل ……… گردیده است و نامبرده هیچ طلبی بابت چک مذکور نداشته است.