نحوه ابطال وصیت نامه

در چه مواردی حق ابطال وصیت نامه وجود دارد ؟

شرایط ابطال وصیت نامه شامل موارد زیر است :

• اگر با وجود مدارک کافی ثابت شود که وصیت نامه جعلی است.
  اگر فرد در اثر خودکشی جان خود را از دست بدهد.
  طبق قانون کسی حق محروم نمودن ورثه خود را از ارث ندارد و اگر این عمل رخ دهد وصیت نامه باطل است.
  فرد در وصیت نامه خود در مورد اموال دولتی یا متعلق به غیر وصیت کرده باشد.
  اگر متوفی با نیت کار نامشروعی، وصیت کرده است.
  نویسنده وصیت فاقد اهلیت بوده باشد.
  اگر وصیت نامه با هدف فرار از دین باشد ، باطل است.
  اگر از متوفی دو وصیت نامه موجود باشد و با یکدیگر مغایرت داشته باشند.
  وجود مدارک معتبری که نشان دهنده رجوع متوفی از وصیت نامه خود باشد.
• برای ابطال وصیت نامه چه اقداماتی لازم است ؟

برخی از وصیت نامه هایی که توسط متوفی در زمان حیاتش نوشته شده است دارای ایراداتی هستند که موجب ضرر به وراث می شود. در این موقع تنظیم دادخواستی با عنوان “ابطال وصیت نامه” توسط یک وکیل مجرب ضروری می باشد.

تنظیم دادخواست ابطال وصیت نامه

مجموعه دفتر وکالت حق گرا

پیشنهاد می گردد در صورتی که اگر پرونده ای در خصوص ابطال وصیت نامه در دادگاه دارید به یکی از نزدیکترین  دفتر وکالت حقوقی حق گرا در شمال ، دفتر وکالت شرق و یا دفتر وکالت حقوقی شعبه غرب  تهران ، دفتر مرکز شهر حق گرا  ، پیگیری موضوع را به وکلای با تجربه ما بسپارید تا وکلای ما بتوانند در احقاق حق به شما کمک نمایند. ما آماده ایم در انواع پرونده های مربوطه به خانواده،ملکی ، حقوقی ، جزایی و…در کنار شما باشیم

دادخواست ابطال وصیت نامه چگونه است ؟

دادخواست ابطال وصیت نامه ، غیر مالی و از امور حسبی می‌باشد و در دادگاه نزدیک به محل سکونت متوفی تنظیم می شود.

ذکر دلیل در دادخواست اجباری است. دادخواست تنظیم شده توسط وکیل کاشان ، در دادگاه مورد بررسی قرار می گیرد و رای نهایی صادر می شود.

وصیت نامه رسمی چگونه باطل می شود ؟

در ابتدای بحث به یکی از دلایلی که می توان وصیت نامه رسمی را باطل کرد اشاره کردیم. از دلایل دیگری می توان به عدم تنظیم وصیت نامه به صورت صحیح در دفاتر اسناد رسمی اشاره کرد که این تنظیم به نحوی موجب ضرر وارثان می شود.

اگر ثابت شود که در وصیت نامه رسمی قانون یک سوم رعایت نشده و در آن مشکلی وجو دارد میتوان نسبت به ابطال آن اقدام کرد.

برای ابطال وصیت نامه چه مدارکی نیاز است ؟

اصل و کپی وصیت نامه
مدارک شناسایی خواهان باطل کردن وصیت نامه

لایحه دفاعیه – ابطال وصیت نامه

بنام خدا

ریاست محترم شعبه ۲۹ دادگاه عمومی حقوقی

باسلام و تقدیم احترام

پیرو جلسه رسیدگی مورخ ۰۳/۰۵/۹۷ موضوع شکایت خانم سیمین …. با ادعای وصایت از طرف مینا …. به عرض می رسانم ؛

۱- موکل، خانم اعظم ….، مادر مینا و همسر متوفی، مرحوم احمد …. می باشد.

۲- با عنایت به دو سطر آخر وصیت نامه استنادی، وصی اختیارات کامل و حق دخالت در امور مالی و معاملات و دخالت در امور دادگستری و انتخاب وکیل را ندارد و آن وصیت نامه صرفاً درخصوص امور تربیتی و سرپرستی طفل و امور درمانی است و به جهت خلاف قاعده و استثنایی بودن وصیت و مطابق اصول دادرسی، اختیارات وصی را نمی شود در موارد شک توسعه داد و باید به قدر متقین اکتفا شود.

۳- موکل دقیقا در همان تاریخ مندرج در مبایعه نامه (۱۱/۶/۹۴) با ارسال اظهارنامه همسر خود را از سمت خود عزل نموده بوده است که نتیجه آن دو روز بعد بدست مخاطب می رسد و کاملاً مشخص است که وکیل بعد از اطلاع از عزل شدن خود و در همان روز سراسیمه با مراجعه به بنگاه املاک ملک متعلق به موکل را به نزدیک ترین و دردسترس ترین فرد در اطراف خود یعنی فرزند صغیر مشترک (بین وکیل و موکل) منتقل می نماید تا هم کما کان اختیار خود بر ملک را حفظ کند و هم عزل شدن و کوتاه شدن دست خود و ابطال و انحلال و بی اعتباری وکالتنامه وی را از اختیار فروش منع نکند، چرا که وی ولی قهری رستا بوده و کماکان حق فروش داشته است.

۴- وامی که خواهان تقاضای پرداخت و فک رهن ناشی از آن خواسته، در واقع خود آقای احمد …. گرفته و کل ملک را با قبول موکل در رهن بانک گذاشته و موکل حتی مبلغ ده میلیون تومان مندرج در مبایعه نامه را هم نگرفته چه رسد به وام بیش از دویست میلیون تومانی ! به عبارت دیگر وام گیرنده همانطور که در لایحه نماینده بانک … (یکی از خواندگان) آمده است، خود آقای احمد … بوده و در خواسته خواهان، تسویه حساب و پرداخت وام درخواست شده که خود اقای احمد …گرفته است و موکل که حتی ده میلیون تومان مبایعه نامه را نگرفته باید وام ایشان را تسویه کند و دلیل این زیاده خواهی غیر منطقی و غیرمنصفانه خواهان معلوم نیست.

در نهایت با عنایت به آنچه عرض شد و آنچه از مدارک و مستندات موجود در پرونده برمی آید و با توجه به فقد سمت خواهان و عدم سرایت وصیت نامه به امور مالی و معاملات و سایر موارد تقاضای رد خواسته خواهان و صدور حکم منصفانه از محضر آن مقام مورد استدعاست

بیشتر بدانیم : دادخواست برای ابطال نظر داوری 

روند رسیدگی به دعوی ابطال وصیت نامه

در صورتی که وراث، خواهان ابطال وصیتنامه باشند، باید در دادخواست خود دلایل و موجبات ابطال وصیتنامه را قید نمایند و نسبت به ابطال وصیتنامه، اقدام و دادخواستی را با عنوان ابطال وصیت نامه در دفاتر خدمات قضایی تنظیم نماید.

بعد از تقدیم دادخواست ابطال وصیتنامه، و تعیین وقت رسیدگی و تشکیل دادگاه افرادی که خواهان ابطال وصیتنامه باشند، باید دلایل و مدارک خود را اعم از عدم رعایت اصول شکلی یا عدم رعایت اصول و قواعد حقوقی به دادگاه تقدیم نماید. سپس دادگاه پس از بررسی های لازم تصمیم گیری کرده و درصورت اثبات نظر خواهان رأی ابطال وصیتنامه را صادر می نماید.

تنفیذ یا رد وصیت نامه

ماده ٨۴٣ قانون مدنی مقرر میدارد:

“وصیت به زیاده بر ثلث ترکه، نافذ نیست؛ مگر به اجازه وراث و اگر بعضی از ورثه اجازه کند، فقط نسبت به سهم او نافذ است.”

مطابق با ماده فوق، قانونگذار بیان نموده است که هر کسی در ضمن وصیت نامه خود فقط میتواند تا ثلث (یک سوم) اموال خود را وصیت نماید و اگر بیش از این مقدار وصیت کند آن وصیت باطل است مگر اینکه وراث آن را تنفیذ (تایید) کنند ولی در صورت رد وراث آن وصیت باطل تلقی می گردد.

هر شخصی می تواند تا زمانی که در قید حیات است آزادانه و با اختیار کامل، اموال خود را به هر کسی که صلاح میداند، منتقل کند اما اگر بخواهد که این کار را در قالب وصیت نامه انجام دهد، می بایست مطابق قانون فقط تا یک سوم اموالش را وصیت نماید.

وصیت کننده میتواند تا یک سوم اموال خود را وصیت کند و مازاد بر آن وصیت نافذ نیست.

اعتبار وصیت نامه رسمی

وصیت نامه رسمی به دلیل اینکه ثبت آن در دفاتر اسناد رسمی انجام می شود، اعتبار خاصی دارد و وصیت نامه ی رسمی را به راحتی و بدون نیاز به دادگاه می توان وصیت را اجرا کرد و همه محتویات وصیت نامه از لحاظ قانونی و رسمی اعتبار خود را به صورت کامل دارد و نمی توان آن را غیر قانونی دانست و تنها در صورت ادعای جعل می توان به اعتبار وصیت نامه شک کرد.

 ابطال شکلی وصیت نامه

در وصیت نامه باید اصول شکل خاصی در هنگام نوشتن آن رعایت شود و اگر این موارد رعایت نشود می توان وصیت را باطل در نظر گرفت، از جمله اینکه اگر وصیتی به صورت سری نوشته شود و بعدا مشخص شود که فرد وصیت کننده سواد ندارد، می توان ابطال وصیتنامه را اعلام کرد، اگر وصیت نامه مشخص شود که امضا و یا مهر متوفی روی این وصیت نامه است با اصل خود آن تطبیق ندارد می توان ثابت کرد که وصیت نامه باطل است.

آیا میتوان وراث را از ارث محروم کرد؟

هیچ پدر یا مادری نمی تواند فرزندان خود را از ارث محروم نمایند ، این امر که برخی از اشخاص در ضمن وصیت نامه خود به آن اشاره می نمایند اصلا وجاهت قانونی ندارد، فرزندان هر اقدامی که انجام داده باشند ، قاتل باشد یا معتاد یا هر چیز دیگری، استحقاق دریافت ارث را دارند و محرومیت آنان از ارث در ضمن وصیت نامه ممکن نیست.

درخصوص هر گونه دعوای ابطال وصیت نامه چنانچه نیاز به مشاوره حقوقی داشته باشید می توانید با وکلای باتجربه در موسسه حقوقی سروش نافع دادمان تماس حاصل فرمایید و از خدمات حقوقی و دریافت مشاوره حضوری و غیر حضوری امور حسبی بهره مند گردید.

وصیت به زیاده بر ثلث ترکه، نافذ نیست؛ مگر به اجازه وراث و اگر بعضی از ورثه اجازه کند، فقط نسبت به سهم او نافذ است.

جمله بالا به زبان ساده بیان می‌کند شخص متوفی فقط می‌تواند برای یک سوم اموال خود وصیت نماید و اگر بیش از این مقدار وصیت کند آن وصیت باطل است مگر اینکه مورد تایید وراث قرار بگیرد.

در چنین حالتی اگر متوفی از این قواعد و قوانین پیروی نکند، به دلیل آنکه خود متوفی وجود و حضور ندارد ممکن است بین خود وراث و یا بین وراث با موصی له اختلافی پیش آید و مفاد موجود در وصیت نامه مورد قبول وراث نبوده و نسبت به آن اعتراض داشته باشند چنانچه نسبت به وصیت نامه اعتراض داشته و آن را قبول نکنند و یا ادعای غیر مقدور بودن و غیر مشروع بودن آن را داشته باشند، باید بار اثبات ادعای خود را به دوش بکشند یعنی خود افرادی که ادعای غیر مشروع و غیرقانونی بودن وصیت نامه را دارند باید دلایل و بینه خود را برای غیر مقدور بودن و غیر مشروع بودن و غیر قانونی بودن وصیت نامه بیان دارند، زیرا که در مورد وصیت نامه اصل بر این می‌باشد که وصیت نامه‌ها صحیح و نافذ می‌باشد مگر آنکه خلاف آن ثابت شود دلیل این امر نظر به قاعده صحت می‌باشد؛ بنابراین وصیت نامه‌ها نافذ بود مگر آنکه ادعای خلاف آن شود که آن ادعا هم باید اثبات شود.

تنفیذ یا رد وصیت نامه

ماده ۸۴۳ قانون مدنی مقرر میدارد:

وصیت به زیاده بر ثلث ترکه، نافذ نیست؛ مگر به اجازه وراث و اگر بعضی از ورثه اجازه کند، فقط نسبت به سهم او نافذ است.

مطابق با ماده فوق، قانونگذار بیان نموده است که هر کسی در ضمن وصیت نامه خود فقط میتواند تا ثلث (یک سوم) اموال خود را وصیت نماید و اگر بیش از این مقدار وصیت کند آن وصیت باطل است مگر اینکه وراث آن را تنفیذ (تایید) کنند، ولی در صورت رد وراث آن وصیت باطل تلقی می‌گردد.

هر شخصی می‌تواند تا زمانی که در قید حیات است آزادانه و با اختیار کامل، اموال خود را به هر کسی که صلاح میداند، منتقل کند، اما اگر بخواهد که این کار را در قالب وصیت نامه انجام دهد، می‌بایست مطابق قانون فقط تا یک سوم اموالش را وصیت نماید.

نکته: وصیت نامه‌هایی که بصورت رسمی در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده اند، بدلیل اینکه در زمان تنظیم آنان کلیه موارد حتی المقدور رعایت گردیده اند، بدون نیاز به حکم دادگاه نیز قابل اجرا می‌باشند و براحتی قابل ابطال نیستند یعنی اینکه انکار و تردید نسبت به آنان قابل قبول نیست مگر اینکه نسبت به آن ادعای جعل شود.

موارد و شرایط ابطال وصیت نامه موارد ابطال وصیت نامه

موارد ماهوی ابطال وصیت نامه
شرایط ابطال وصیت نامه شامل موارد زیر است:

• – اگر با وجود مدارک کافی ثابت شود که وصیت نامه جعلی است.
  – اگر فرد در اثر خودکشی جان خود را از دست بدهد.
  – طبق قانون کسی حق محروم نمودن ورثه خود را از ارث ندارد و اگر این عمل رخ دهد وصیت نامه باطل است.
  – فرد در وصیت نامه خود در مورد اموال دولتی یا متعلق به غیر وصیت کرده باشد.
  – اگر متوفی با نیت کار نامشروعی، وصیت کرده است.
  – نویسنده وصیت فاقد اهلیت بوده باشد.
  – اگر وصیت نامه با هدف فرار از دین باشد، باطل است.
  – اگر از متوفی دو وصیت نامه موجود باشد و با یکدیگر مغایرت داشته باشند.
  – وجود مدارک معتبری که نشان دهنده رجوع متوفی از وصیت نامه خود باشد.

موارد ابطال شکلی وصیت نامه

– اگر بعد از تنظیم وصیت نامه به صورت سری معلوم گردد که موصی اصلا سواد نداشته است
– اگر وصیت نامه توسط متوفی نوشته شده باشد، اما این وصیت نامه با امضا یا مهر یا دست خط اصلی متوفی مطابقت نداشته باشد.

چگونگی طرح دعوای ابطال وصیت نامه
فردی که بنا به دلایل محکمه پسند، خواهان ابطال وصیت نامه است، می‌بایست دادخواست خود را به پیوست دلایل، به طرفیت تمامی کسانی که نامشان در گواهی انحصار وراثت آمده است، از طریق دفاتر خدمات قضایی ثبت نماید.

دادخواست به دادگاه حقوقی صالح ارجاع می‌گردد و بعد از آن توسط مدیر دفتر شعبه، وقت رسیدگی تعیین و به طرفین ابلاغ می‌گردد. در وقت رسیدگی تعیین شده، قاضی پس از استماع اظهارات طرفین و بررسی اسناد و مدارک تقدیمی، در صورت احراز ابطال وصیت نامه حکم به بطلان آن می‌دهد.

مدارک مورد نیاز جهت طرح دعوای ابطال وصیت نامه

دعاوی ابطال وصیت نامه را می‌توان با شهادت شهود، نظر کارشناسان و همچنین با سوگند کسانی که خواهان ابطال وصیت نامه هستند و همچنین انجام تحقیقات محلی اثبات کرد.

در این صورت مدعی می‌تواند با همراه داشتن اصل وصیت نامه به همراه کپی آن و ارائه مدارک هویتی به دادگاه درخواست خود را مطرح نماید.

اعلام بدهکاری در ضمن وصیت نامه

امکان دارد شخص متوفی در وصیت نامه خود به بدهکاری خود بر فردی اشاره نماید. در این صورت ۲ حالت پیش خواهد آمد یا اموال و دارایی های متوفی کفاف بدهکاری او را خواهد داد یا ترکه متوفی پاسخگویی بدهکاری او نخواهد بود.
در حالت اول، بدوا و پیش از تقسیم ترکه بین وراث، باید حتما تمام بدهکاری او پرداخت گردد در مرحله بعد اگر چیزی در اموال متوفی باقی بماند به نسبت سهم هرکدام از فرزندان ترکه فی مابین آن ها تقسیم خواهد شد.
در حالت دوم، در صورتی که دارایی های متوفی اصلا کفاف دیون و بدهی وی را ندهد، هر مال و اموالی که داشته باشد باید به عنوان ادای دین به فرد طلبکار پرداخت گردد، طبیعتا دیگر چیزی باقی نمی ماند که بین وراث تقسیم گردد.
نکته مهم در خصوص وصیت نامه، اگر دارایی شخص فوت شده کفاف بدهی او را ندهد، هیچ کدام از وراث او اعم فرزندان دختر یا پسر یا همسر و… ، هیچ تکلیفی درقبال پرداخت این بدهی ندارند. در این حالت شخص طلبکار هم نمی تواند علیه وراث دعوی مطالبه دین اقامه کند و در صورت طرح چنین دعوایی، توسط دادگاه رد خواهد شد.