” افرادی که گرفتار قانون می شوند ، افرادی ذاتاً بد و خلافکار نیستند ، بلکه تنها گناه آنها اینست که یک بار در مقابل انجام قانون و وظایف قانونی کوتاه آمده اند .”

۱) حذف پارکینگ : 

عدم رعایت فاصله ستونها با هم در ورودی پارکینگ و دقت نکردن به نحوه استقرار خودروها در زمان دیوارچینی می تواند موجب کسر فضا و در نتیجه حذف پارکینگ و پرداخت جرائم سنگین در کمیسیون ماده ۱۰۰ شود که در بسیاری موارد مالک از مهندس ناظر و مجری ساختمان بابت عدم دقت کردن به این موضوع و عدم صدور گزارش و دستورکار در این خصوص شکایت می کنند.

۲) عدم رعایت درز انقطاع :

عدم رعایت درز انقطاع در ساختمانهای بتنی قبل از بتن ریزی فنداسیون و اجرای ریشه ستونها و در ساختمانهای فلزی همزمان با نصب بیس پلیت و نصب اسکلت ساختمان که باید توسط ناظر نقشه بردار ، ناظر معمار و ناظر هماهنگ کننده کنترل شود.

۳) عدم رعایت بَر و کف ساختمان :عدم رعایت بَرِ ساختمان می تواند موجب ورود ملک به داخل معبر و عدم رعایت تراز کف موجب افزایش ارتفاع ساختمان یا افزایش طول ستونها شده و در نهایت پرونده در کمیسیون ماده مطرح شده و منجر به تخریب یا پرداخت جرائم سنگین شوند .
این تخلف می تواند موجب ورود ساختمان به معبر شود که با طرح این پرونده در کمیسیون، حکم تخریب را در بر خواهد داشت.

۴) عدم نصب آسانسور های استاندارد :سقوط آسانسور در زمان بهره برداری قبل از صدور پایانکار نیز یکی دیگر از دلایل شکایت از مهندس ناظر ساختمان می باشد .

۵) عدم اجرای اسکوپ در نمای ساختمان :سقوط سنگ نما را می توان به عنوان پرتکرار ترین حادثه ساختمانی به شمار آورد . که می تواند خسارات جبران ناپذیر جانی یا خسارات سنگین مالی را برای مالک و ناظر ساختمان در بر داشته باشد .

۶) عدم اجرای کلید محافظ جان

۷) عدم اجرای دریچه تبادل هوا :مرگ خاموش نیز یکی دیگر از حوادثی است که در صورت عدم اجرای آن ، میتواند بعد از بهره برداری از ساختمان موجبات شکایت و محکومیت مهندسان ناظر و مجری ساختمان را فراهم نماید .

۸ ) اجرای نامناسب اسکلت بتنی ساختمان که موجب اجرای طرح تقویت گردد :مهندسان ناظر سازه و مجریان ساختمانی در صورت عدم توجه به دتایل های اجرایی و کنترل نکردن مقاطع بتنی قبل از بتن ریزی و عدم صدور دستورکار و گزارش های به موقع ، در صورت بروز حوادث ساختمانی مانند نشست سازه ، به عنوان یکی از مقصران در دادگاه حاضر خواهند شد .

۹) عدم رعایت موارد ایمنی : 

کار در ارتفاع بدون رعایت موارد ایمنی ، مسدود نکردن بازشوهای سقف ، سقوط مصالح ، عدم نصب مناسب بالابر و… نیز جزو موارد ایمنی هستند که متاسفانه مهندسان زیادی را درگیر و موجب شکایت از مهندس ناظر ساختمان شده اند .

۱۰) عدم رعایت دسته بندی تخلفات ساختمانی و صدور پایانکار قبل از اصلاح تخلفات دسته ۳ و ۴ : برخی از تخلفات  که در دسته بندی وظایف مهندس ناظر ساختمان قرار می گیرند در صورت صدور پایانکار ، می توانند برای مهندسان ناظر و مجری گرفتاریهای حقوقی در بر داشته باشند .
و در پایان باید عرض کنم که نمی توان به طور قطع اعلام کرد که چه حوادثی ممکن است در ساختمان رخ دهد و از همین رو تنها توصیه می کنم   خیلی ساده از کنار مسائل فنی و ایمنی موجود در کارگاه عبور نکنید، چرا که خیلی اوقات همین کوتاهی های بی مورد می تواند مسبب بروز حوادث تلخ و زیانبار گردد . بسیاری از همین تخلفات را می توان با یک تذکر کتبی به جا و بموقع و با کلمات و جملات درست و بجا ، اصلاح کرد و از بروز حوادث ناگوار جلوگیری نمود.

سوال اصلی بحث این است که چنانچه مهندس ناظر با توجه به تکلیف و وظایفی که دارد از این تکلیف سرپیچی نماید یا نظارت مهندس ناظر به شکل ظاهری باشد قانون برای مهندس ناظر چه ضمانت اجرایی پیش‌بینی کرده است؟

در پاسخ باید گفت اگر مهندس ناظر به معنای واقعی بر احداث ساختمان نظارت ننماید، از انجا که همواره قسمت عظیمی از سرمایه بخش های دولتی یا خصوصی به ساخت و ساز های مسکونی، آموزشی، تجاری و اداری اختصاص می یابد چنانچه مهندس ناظر، به هر دلیلی نظارت ننماید یا دقت در نظارت به خرج ندهد علاوه بر اینکه سرمایه به هدر می رود، در موارد بسیاری به خسارات جانی نیز منجر خواهد شد..

بنابراین اولین وظیفه مهندس ناظر مطابق تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری این است که بر خلاف واقع گواهی ندهد و تخلفی را که مشاهده می‌نماید بلافاصله به شهرداری اطلاع دهد چرا که اگر از این وظایف سر پیچی نماید و کمیسیون ماده ۱۰۰ حکم به تخریب ساختمان و جریمه بدهد، شهرداری موظف است با گزارش کتبی، تخلف مهندس ناظر را به شورای انتظامی نظام مهندسی اطلاع دهد.

شورای انتظامی نظام مهندسی و ساختمانی که در این پرونده‌ها مطابق ماده ۱۷ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان صالح به رسیدگی است با جلب نظر کارشناس چنانچه مهندس ناظر را مرتکب تقصیر تشخیص دهد با عنایت به خسارت به بار آمده وی را به محدودیت کار از شش تا سه سال و در صورت تکرار تخلف به حداکثر مجازات محکوم می‌نماید. شورای انتظامی نظام مهندسی مکلف است محکومیت مهندس ناظر را در پروانه نظام مهندسی وی درج نموده و در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار کشور آگهی نماید.

ورود خسارت مالی و جانی به اشخاص ثالث در اثر تقصیر مهندس ناظر

مطایق قواعد حقوقی، مسوولیت به کیفری و مدنی تقسبم می‌شود. مسوولیت کیفری در جهت مجازات مجرم است که مطایق اصل قانونی بودن جرم و مجازات که از اصول مسلم حقوق جزا است باید در قوانین موضوعه قانونی وجود داشته باشد تا بتوان مهندس ناظر را در صورت انجام جرم  به عنوان مجرم تعقیب و مجازات نمود.

مطابق اصل ۴۰ قانون اساسی هیچ شخص اعم از حقیقی یا حقوقی نمی‌تواند اعمال حق خود را وسیله اضرار به غیر یا تعدی به منفعت عمومی قرار دهد. بنابراین چنانچه مهندس ناظر مسوولیت نظارت بر ساخت و ساز را بر عهده گرفته است باید تمام محاسبات فنی را مطابق نظام مهندسی نظارت نماید. حال چنانچه از عدم نظارت دقیق مهندس ناظر حادثه مالی یا جانی به وقوع بپیوندد عدم آگاهی مهندس ناظر از مراحل ساخت و ساز و همچنین عملیات اجرایی ساخت در نزد مراجع قضایی قابل استماع نخواهد بود.

مطابق ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی چنانچه از تقصیر یا بی احتیاطی و بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی مهندس ناظر خسارت جانی منتهی به قتل غیر عمد حادث شود مهندس ناظر به یک تا سه سال حبس تعزیری محکوم خواهد شد.

البته چنانچه اولیای دم مطالبه دیه نمایند مهندس ناظر محکوم به پرداخت دیه نیز خواهد شد. از طرف دیگر بر اساس ماده ۱ قانون مسوولیت مدنی هر کسی به عمد یا غیر عمد و بدون اجازه قانونی حقوق دیگران را تضییع نماید و به جان و مال دیگران خدشه ای وارد نماید از لحاظ مدنی مسوولیت جبران خسارات مادی و معنوی تضییع شده بر عهده او است.

مراجع صالح جهت طرح شکایت از مهندس ناظر

در مورد شکایت از مهندس ناظر باید قایل به تفکیک شد. به عبارت دیگر چنانچه از عدم نظارت دقیق مهندس ناظر جرمی به وقوع بپیوندد مطابق قواعد عمومی صلاحیت، دادسرای محل وقوع جرم می‌تواند مرجع پذیرش شکایت کیفری از مهندس ناظر باشد. شعبه بازپرسی در دادسرا پس از تحقیقات کافی چنانچه اعتقاد بر ارتکاب جرم توسط مهندس ناظر داشته باشد با صدور قرار جلب به دادرسی، پرونده را نزد دادستان ارسال می دارد تا با صدور کیفر خواست توسط دادستان یا نماینده وی مطابق قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ پرونده به دادگاه جهت محاکمه مهندس ناظر ارسال شود.

اما چنانچه شکایت از مهندس ناظر جنبه کیفری نداشته باشد مرجع صالح مطابق ماده ۸۵ آیین نامه قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، شورای انتظامی استان است که صلاحیت رسیدگی به تخلفات انتظامی، حرفه ای و انضباطی مهندسین ناظر و اشخاصی که دارای پروانه اشتغال می‌باشند را دارد. بنابراین مطابق ماده ۸۵ فوق الذکر تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند شکایت مکتوب خود از مهندس ناظر را به ضمیمه اسناد و مدارک و شرح تخلف به دبیرخانه شورای انتظامی استان ارسال نمایند.

البته شاکی می‌بایست توجه داشته باشد که مشخصات خود را به صورت دقیق در شکایت نامه قید نماید چرا که عدم رعایت ان مطابق تبصره ۳ ماده ۸۵  آیین نامه قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان منجر به عدم استماع شکایت توسط شورای انتظامی خواهد شد بنابراین شکایت بدوی از تخلفات انضباطی و انتظامی مهندس ناظر در صلاحیت شورای انتظامی استان است که مطابق ماده ۱۷ قانون نظام مهندسی، شورای انتظامی استان از یک حقوقدان به معرفی رییس دادگستری استان و دو تا چهار مهندس خوشنام تشکیل می‌شود.

مجازاتهای انتظامی مهندس ناظر

پس از شکایت از مهندس ناظر و رسیدگی در شورای انتظامی و اثبات تخلف، مهندس ناظر مطابق ماده ۹۰ آیین نامه بسته به اهمیت تخلف انضباطی یا حرفه ای توسط شورای انتظامی نظام مهندسی محکوم به مجازات خواهد شد که این محکومیت ها درجات مختلفی دارد. محکومیت های ماده ۹۰ شامل اخطار کتبی، توبیخ کتبی، محرومیت موقت یا دائم از پروانه اشتغال، ابطال پروانه نظام مهندسی می باشد

تصمیم گیری شورای انتظامی نظام مهندسی استان

همانطور که بیان شد مرجع بدوی رسیدگی به تخلفات انضباطی مهندس ناظر، پس از شکایت از مهندس ناظر ساختمان، شورای انتظامی استان است که پس از بررسی مدارک و مستندات و اخذ نظریه کارشناس رای صادر می‌نماید. آرای صادره شورای انتظامی نظام مهندسی می‌بایست مستدل و مستند بوده و در ذیل رای صادره چگونگی اعتراض، مرجع اعتراض و همچنین مدت اعتراض به رای قید شود.

مرجع تجدید نظر از آرای صادره از شورای انتظامی استان

مطابق ماده ۹۳ ایین نامه قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان تمامی آرای صادره از شورای انتظامی استان اعم از رای مبنی بر تخلف مهندس ناظر و رای مبنی بر عدم تخلف، قابل تجدید نظر در شورای انتظامی نظام مهندسی می‌باشد.

شورای انتظامی نظام مهندس متشکل از ۵ عضو می باشد یک عضو به معرفی رییس قوه قضاییه، دو عضو به معرفی وزارت مسکن و شهرسازی و دو عضو دیگر توسط شورای مرکزی منتسب می‌شوند. جلسات شورای انتظامی نظام مهندسی با دو سوم تشکیل شده و در تصمیم گیری به ۳ رای نیاز دارد.

بهترین وکیل پایه یک دادگستری در طرح شکایت از مهندس ناظر

اکثر پرونده‌هایی که در اثر تخلف مهندس ناظر در مراجع قضایی و یا شورای انتظامی نظام مهندسی مطرح می‌شود به دلیل تخصصی بودن نیاز به حضور وکیل پایه یک دادگستری دارد.

چنانچه شما عزیزان خدای ناکرده در اثر تقصیر یا بی احتیاطی مهندس ناظر یا کارفرما و یا هر شخصی دیگری متحمل خسارات جانی یا مالی شده اید قبل از هر اقدامی با بهترین وکیل پایه یک دادگستری تهران جهت طرح شکایت و پیگیری مراحل شکایت مشورت نمایید.