عواقب بدهکاری مالیاتی

بدهکاری مالیاتی چه عواقبی به دنبال دارد؟

مودیان مالیاتی، چه حقیقی و چه حقوقی، حتی در فرضی که به بخشی از مالیات تشخیصی سازمان امور مالیاتی معترض باشند موظفند آن میزان مالیاتی را که مورد قبول خود آنهاست پرداخت نمایند.عدم پرداخت مالیات برای مودیان عواقبی همچون توقیف اموال و ممنوع الخروجی مالیاتی را به دنبال دارد، که در این نوشتار به شرح آن خواهیم پرداخت.

مهلت پرداخت مالیات

بنابر ماده ۲۱۰ قانون مالیاتهای مستقیم، مالیات قطعی شده باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ برگ قطعی مالیات پرداخت گردد، یا اینکه مودی باید ترتیبات پرداخت آن را طی این ۱۰ روز با اداره امور مالیاتی توافق نماید.

در صوت عدم پرداخت مالیات قطعی، در این ۱۰ روز، اداره امور مالیاتی طی برگ اجرایی مالیات که به مودی ابلاغ می نماید یک ماه دیگر برای پرداخت مالیات به وی فرصت می دهد.

توقیف اموال بدهکاران مالیاتی

اما اگر مودی ظرف ۱ ماه مقرر شده پس از ابلاغ اجرائیه مالیاتی، مالیات قطعی خود را نپردازد، بنابر ماده ۵ اصلاحیه آیین نامه اجرایی ماده ۲۱۸ قانون مالیات های مستقیم، به دستور مسئول اجراییات، اقدام به توقیف اموال بدهکاران مالیاتی می کنند.

توقیف مالیاتی اموال

نکته: مسئول اجرائیات، حسب مورد می تواند مدیر کل، معاونان مدیر کل، رئیس امورمالیاتی، رئیس گروه مالیاتی وکارشناس ارشد مالیاتی باشد.

بنا بر همین ماده، معادل کلیه بدهی مودی (این بدهی می تواند اصل مالیات قطعی شده و جرایم مالیاتی متعلق به آن باشد) به اضافه ۱۰ درصد از کل بدهی مالیاتی قطعی او، از اموال وی توقیف خواهد شد.

ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی

میزان بدهی مالیاتی قطعی شده مودیان برای ممنوع الخروجی مالیاتی نرخ متغیری دارد.
ممنوع الخروجی مالیاتی
ممنوع الخروجی به دلیل بدهی مالیاتی

بنا بر ماده ۲۰۲ قانون مالیات ها، وزارت امور اقتصاد و دارایی و همچنین سازمان امور مالیاتی می توانند از خروج:

۱- مدیران مسئول (مدیران صاحب امضای مجاز) اشخاص حقوقی تولیدی دارای پروانه بهره برداری از مراجع قانونی ذی ربط و ذی صلاح، در صورتی که بدهی مالیاتی آنها از ۲۰% سرمایه ثبت شده شرکت و یا از مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان بیشتر باشد

۲- مدیران مسئول سایر اشخاص حقوقی (غیر تولیدی) و اشخاص حقیقی تولیدی، در صورتی که بدهی مالیاتی آنها از ۱۰% سرمایه ثبت شده شرکت و یا از مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان بیشتر باشد

۳- سایر اشخاص حقیقی، در صورتی که بدهی مالیاتی این افراد از مبلغ ۱۰ میلیون تومان بیشتر باشد

جلوگیری نمایند.

توقیف اموال بدهکاران مالیاتی

توقیف اموال بدهکاران مالیاتی، توقیف اموال آن دست از مالکانی است که از پرداخت مالیات به تعویق افتاده خود امتناع می ورزند. زمانی که از جانب امور مالیاتی اخطاریه برای عدم پرداخت مالیات برای فرد بدهکار فرستاده می شود و او در خصوص پرداخت مالیات اقدام مثبتی انجام نمی دهد و از پرداخت مالیات معوقه بی دلیل تمرد می ورزد تمام اموال او بعد از توقیف به حراج گذاشته می شود و پس از فروش و کسر بدهی اداره امور مالیاتی مابقی قیمت فروش اموال در صورت وجود به بدهکار مالیاتی بازگردانده می شود.

منظور از مالیات چیست؟

مالیات یک دریافت هزینه ای است که دولت آن را براساس حرفه کاری افراد و شرکت و سازمان ها تعریف می کند. طبق این تعیین مالیات هر ساله بخشی از درآمد ماهانه افراد حقوقی یا حقیقی به اسم مالیات، از درآمد حقوق بگیران و بیمه شدگان تامین اجتماعی کسر می شود.

انواع مالیات از نظر تعریف مالیات عبارت اند از:

همانطور که گفته شد مالیات یک نوع کسب درآمدی برای خدمات عمومی، فرهنگی و اجتماعی عمومی افراد حاضر در آن جامعه است. میزان مالیات در هر سال متفاوت بوده و طبق بخش نامه هایی از طریق وزات اقتصاد و دارایی به افراد مشمول مالیات ابلاغ می شود. حال انواع مالیات عبارت است از:
مالیات مستقیم

در این نوع مالیات پرداخت کنندگان مالیات به همراه نام و مشخصات شخصی و منبع مالیاتی، مالیات دهندگان برای دستگاه مالیاتی شناخته شده است. به عنوان مثال مالیات بر دارایی شامل حق تمبر و مالیات بر ارث می باشد.
مالیات غیر مستقیم

در این نوع پرداخت مالیات، پرداخت کنندگان مالیات برای دستگاه مالیاتی ناشناخته می باشند. به عبارت دیگر، مالیات های غیر مستقیم، مالیات های هستند که به طور غیر مستقیم بر قیمت کالاها و خدمات اضافه می شود.
منظور از مالیات بر درآمد چیست؟

مالیات بر درآمد نوعی مالیاتی است که توسط دولت بر درآمد و ورودی ماهانه افراد حقیقی و حقوقی اعمال می شود. بسته به نوع و میزان درآمد نرخ مالیات به صورت ماهانه و سالانه برای این افراد متغیر می باشد. اما انواع مالیات بر درآمد عبارت اند از:

مالیات بر درآمد املاک
مالیات بر درآمد کشاورزی
مالیات بر درآمد اتفاقی
مالیات بر درآمد وکلای دادگستری یا همان دستمزد یا حق الوکاله.

مالیات بر درآمد املاک

مطابق ماده ۵۲ باب سوم قانون مالیات مستقیم، درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران پس از کسر معافیت های لازمه در این قانون، مشمول مالیات بر درآمد املاک می شود.
مالیات بر درآمد کشاورزی

درآمد حاصل از کلیه فعالیت های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و دام و طیور، پرورش مراتع و احیای جنگل ها و دیگر موارد مربوط به کشاورزی از پرداخت مالیات معاف می باشند. البته دولت موکلف است که گزارش تمام این فعالیت ها را حداکثر تا برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران، تقدیم مجلس شورای اسلامی نماید.

مالیات بر درآمد حقوق

ماده ۸۲ قانون مالیات بیان دارد که درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر اعم از حقیقی یا حقوقی در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در کشور ایران بر حسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقد یا غیر نقد تسلیم می کند مشمول مالیات بر درآمد حقوق می شود.

مالیات بر درآمد اتفاقی

درآمد نقدی و غیر نقدی که شخص حقیقی یا حقوقی به صورت بلاعوض، جایزه و یا از طریق معامله های خاص در یک وقت خاص به صورت اتفاقی تحصیل می نمایند. مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی قانون مالیات مستقیم می شوند.

بیشتر بدانیم:   درآمد اتفاقی  

مالیات بر درآمد حق الوکاله وکیل

مطابق ماده ۱۰۳ قانون مالیات، وکلای دادگستری و کسانی که در محاکم قضایی به صورت اختصاصی کار می کنند موظف اند در وکالت نامه های خود میزان حق الوکاله خود را قید نمایند و معادل پنج درصد آن بابت علی الحساب مالیاتی روی وکالت نامه تمبر الصاق و ابطال نمایند که در آن مقدار ابطال تمبر نباید از تبصره ها و قوانین گفته شده در قوانین مالیات کمتر باشد.

چگونگی توقیف اموال بدهکاران مالیاتی

توقیف اموال بدهکاران مالیاتی با صدور برگه اجراییه و ابلاغ آن به بدهکار شروع می شود. به این صورت که اگر فرد بدهکار نسبت به پرداخت بدهی خود بی اعتنا باشند و برای پرداخت مالیات هیچ گونه اقدامی ننمایند راهی به جز توقیف اموال بدهکاران برای اداره امور مالیاتی نمی ماند و اگر تمرد از پرداخت مالیات همچنان از طرف مودی وجود داشته باشد درخواست مزایده و بفروش رساندن اموال از طرف اداره مالیاتی تقدیم مراجع قضایی می گردد.
توقیف اموال بدهکاران مالیاتی بر چه اساسی است؟

طبق ماده ۲۱۲ قانون مالیات های مستقیم، شرایط توقیف اموال بدهکاران مالیاتی در صورت وجود شرایط ذیل ممنوع می باشد:

در صورتی که فرد بدهکار امور مالیاتی، حقوق بگیر باشد توقیف دو سوم حقوق وی ممنوع و غیر قانونی است.
حقوق افراد بازنشسته تا میزان سه چهارم حقوق فرد بازنشسته ممنوع است.
توقیف وسایل و اسبابی که برای امرار و معاش و کسب معشیت مودی می باشد ممنوع است. مانند ابزار و آلات کشاورزی و صنعتی.
توقیف لباس و اشیای ضروری و مایحتاج فرد بدهکار ممنوع می باشد.
توقیف محل سکونت فرد بدهکار تا حد متعارف غیر قانونی است.

توقیف اموال بدهکاران مالیاتی در صورت تفکیک نشدن مال چگونه است؟

طبق تبصره ماده ۲۱۲ قانون مالیات، چنانچه ارزش مالی که برای توقیف بدهی بدهکار در نظر گرفته شده است زائد بر میزان بدهی مالیاتی مودی بوده و این مال مورد توقیف قابلیت تفکیک نداشته باشد تمام مال توقیف شده فروخته خواهد شد و مازاد مسترد می شود. و این شرایط وجود خواهد داشت تا زمانی که مودی مال بلامعارض دیگری معادل بدهی فوق معرفی نماید.
مهلت پرداخت مالیات های به تعویق افتاده برای بدهکاران مالیاتی چگونه می باشد؟

مطابق ماده ۲۱۰ قانون مالیات های مستقیم، زمان پرداخت مالیات هایی که برای بدهکاران مالیاتی قطعی شده اند، ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ برگ قطعی مالیات می باشد. یا اینکه مودی در طی این مهلت تعیین شده ترتیب پرداخت مالیات به تعویق افتاده را با اداره امور مالیاتی توافق کرده باشد.
از نظر قانون مالیاتی، چه افرادی مشمول پرداخت مالیات می شوند؟

تمام مالکین، اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران طبق مقررات قانون مالیات.
هر شخص حقیقی در ایران و مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران و خارج از ایران تحصیل می نماید.
هر شخص حقیقی ایرانی، مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که از ایران تحصیل می نماید.
هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران و خارج از ایران تحصیل می کند.

و اما افرادی که مشمول مالیات نمی شوند عبارت اند از:

• وزاتخانه ها و موسسات دولتی
  دستگاه هایی که بودجه آن ها توسط دولت تعیین می شود.
  شهرداری ها و بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری.

اگر مالیات را پرداخت نکنیم چه عواقبی برای فرد بدهکار دارد؟

مالیات از جمله بدهی هایی است که فرد بدهکار در هر صورت باید پرداخت نماید. چرا که مالیات یک نوع حق عمومی است که اداره امور مالیاتی، مالیات را برای خدمات های فرهنگی و اجتماعی عموم آن جامعه صرف می کند. بنابراین برخی از اثرات عدم پرداخت بدهی شامل موارد زیر می باشد:

• ممنوع الخروج کردن بدهکاران مالیاتی
  ممنوعیت فعالیتی فرد بدهکار مالیاتی
  مجازات کردن بدهکاران مالیاتی
  توقیف اموال بدهکار مالیاتی
  به مزایده و حراج گذاشتن اموال توقیفی

مجازات کسانی که از پرداخت مالیات فرار می کنند چیست؟

مطابق قوانین مالیاتی، هرگاه مودی به قصد فرار از پرداخت مالیات عمداً تراز نامه و حساب سود و زیان یا دفاتر و اسناد و مدارکی که برای تشخیص مالیات، ملاک هستند بر خلاف حقیقت تهیه و تنظیم نمایند و یا اینکه برای سه سال متوالی از تسلیم اظهار نامه مالیاتی و تراز نامه و حساب سود و زیان خودداری کند. فرد متخلف مجرم شناخته می شود و هر عمل وی که به قصد فرار از دینِ مالیات باشد جرم محسوب می گردد.
یک وکیل چه نقشی را می تواند در توقیف اموال بدهکاران مالیاتی داشته باشد؟

زمانی که فرد بدهکار به هر دلیلی از پرداخت مالیات به اداره امور مالیاتی تمرد می ورزد. راهی به جزء توقیف و به حراج گذاشتن اموال بدهکار برای اداره امور مالیاتی نمی ماند. بنابراین حجم مشکلاتی که این بدهکاران مالیاتی برای امور مالیاتی ایجاد می کنند نیاز به یک وکیل متخصص توقیف اموال بدهکاران مالیاتی را ضروری می نماید چرا که با وجود وکیل، اداره امور مالیاتی تمام امورات توقیف و به مزایده گذاشتن اموال را بر عهده وی گذاشته و خود را از جنجال و بحث و گفت و گوهای بدهکاران مالیاتی فارغ می نماید.

استعلام مالیات با شناسه ملی

اشخاص حقوقی یا شرکت‌ها باید از شناسه ملی برای استعلام بدهی مالیاتی استفاده کنند. شناسه ملی کد یکتایی است که به شرکت‌ها و بنگاه‌ها تعلق می‌گیرد و هویت آن‌ها را در مراجع مختلف نشان می‌دهد. شرکت‌ها ممکن است از قبل بدهی مالیاتی داشته باشند یا بنابه دلایلی جریمه شده باشند؛ با استفاده از شناسه ملی می‌توانند وارد درگاه خدمات الکترونیک مالیاتی شوند و سوابق مالیاتی، بدهی‌ها، پرداخت‌ها و … را مشاهده و اطلاعات لازم خود را استعلام کنند.

استعلام بدهی مالیاتی با کد ملی

اشخاص حقیقی (شامل صاحبان کسب‌وکار، کارمندان و …) باید برای استعلام مالیات از کد ملی استفاده کنند. این اشخاص می‌توانند با استفاده از کد ملی وارد درگاه ملی خدمات الکترونیک شوند و سپس فرایندهای مالیاتی خود را بدون نیاز به مراجعه حضوری انجام دهند.
استعلام بدهی مالیاتی از طریق سایت سازمان مالیاتی

شما با مراجعه به وب سایت سازمان مالیاتی به آدرس www.intamedia.ir می‌توانید از بدهی مالیاتی خود مطلع شوید. تنها کافی است که به قسمت میز خدمت الکترونیکی رفته و گزینه استعلام بدهی مالیاتی را انتخاب نمایید. سپس وارد سامانه استعلام بدهی مالیاتی خواهید شد.