طلاق سنی و طلاق اهل سنت

طلاق سنی و طلاق اهل سنت

در فقه اسلامی در تعریف انواع طلاق آمده است که طلاق ممکن است سنی یا بدعی باشد این دو نوع طلاق معنایی کاملا متفاوت با هم دارند طلاق سنی طلاقی است که طبق قوانین اسلام باشد و همه ی شرایط درست بودن طلاق را طبق مقررات اسلامی را دربر گیرد ولی طلاق بدعی طلاق است که بدعت گذاری شده است و شرایط صحیح طلاق از نظر اسلام را ندارد، و طلاق سنی صحیح است و طلاق بدعی درست نمیباشد.
نکته مهم در این باره این است که منظور از طلاق سنی طلاق اهل تسنن نمیباشد زیرا در طلاق اهل تسنن تفاوت هایی با طلاق امامیه وجود دارد.
طلاق بدعی: بر اساس دستورات اسلام انجام نشده و از لحاظ دینی بدعت و حرام محسوب میشود مصادیق چهارگانه طلاق بدعی عبارتند از:

مدخوله حائض
نفسأ
در طهر مواقعه
سه گانه در مجلس واحد و لفظ واحد

فقهای حنفی هر چهار مورد فوق را هر چند که مخالف شرع و سنت است جایز و صحیح می دانند. در فقه امیه این چهار مورد صحیح نیست و بدعت در نظر گرفته شده میشوند. طلاق در تمام مذهب های اهل سنت مجاز است. ولی در مذهب شافعی اصل “منع” میباشد و طلاق زنی که مشکلی ندارد مکروه شمرده میشود و در مذهب حنفی اصل در طلاق”اباحه” است.

بیشتر بدانیم :  مدارک طلاق توافقی  

طلاق در ایام حیض و نفاس در اهل سنت

در همه مذاهب اسلامی طهارت زن از حیض و نفاس هنگام طلاق پذیرفته شده است. فقط اختلاف نظر در این است که پاکی و طهارت از حیض و نفاس شرط صحت و درستی طلاق است یا خیر؟ و آیا اگر زن در طهارت حیض و نفاس نباشد طلاق دهنده مرتکب گناه شده است یا خیر؟ فقهای امامیه و تعدادی از فقهای اهل سنت، طهارت را شرط صحت طلاق میدانند، ولی اکثر فقهای اهل سنت در طهارت بودن زن هنگام طلاق را حکم تکلیفی طلاق دهنده میدانند و بدون آن هم طلاق را صحیح میدانند. اما به نظر فقهای امامیه طلاق زن در هنگام حیض و نفاس و یا در طهرالمواقع از لحاظ تکلیفی حرام و طلاق باطل است.
حکم ایلاء چیست؟

منظور از ایلاء قسم خوردن مرد بر این است که از همخوابگی با همسرش خودداری نمایید. ایلاء در اسلام صحیح نیست و از مواردی است که زن میتواند طلاق بگیرد. طلاق در قرآن در آیات مختلفی ذکر شده است از جمله در آیه ۲۲۶ سوره بقره که حکم ایلا بیان شده است.

لِلَّذِینَ یُؤْلُونَ مِنْ نِسَائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَهِ أَشْهُرٍ ۖ فَإِنْ فَاءُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ

برای کسانی که سوگند یاد می کنند [که از آمیزش] با زنان خود دوری گزینند، [شرعاً] چهار ماه مهلت است، چنانچه [در این مدت به آنچه مقتضای زناشویی است] بازگشتند [گناهی بر آنان نیست]؛ زیرا خدا بسیار آمرزنده و مهربان است.

در بین مذاهب عامه حنفیان معتقدند که پس از گذشت ۴ ماه از ایلاء و خودداری مرد از آمیزش با همسرش، زن خود به خود مطلقه محسوب میشود. ولی باقی مذاهب معتقدند مرد باید همسرش را شرعی طلاق دهد و ایلا سبب جدایی نمیشود.

طلاق به اراده زوج در مذاهب اهل تسنن

در تمام مذاهب اسلامی طلاق را حق مرد دانسته اند و مبنای آن را آیه ای از سوره بقره میدانند که در آن اشاره شده است که طلاق حق مرد است.

تقاضای طلاق از طرف غیرزوج در اهل تسنن: در مذهب حنفی تقاضای طلاق از طرف فردی به غیر از زوج به سه صورت میباشد که عبارت است از:

وکالت :اگر مرد به شخصی غیر از همسرش وکالت دهد فرد میتواند طلاق را انجام دهد و از دید حنفیه این طلاق صحیح است.
رسالت : منظور از رسالت این است که زوج شخصی را نزد زوجه میفرستد و میگوید نوع طلاق را انتخاب نماید.
تفویض: تفویض به اشکال مختلفی صورت میگرد و حق طلاقی که با تفویض به زوجه داده شده است فوری و منحصر به همان مجلس میباشد.

در مذهب مالکی علاوه بر وکالت دو نوع طلاق به نامهای تملیک و تخییر وجود دارد که عبارتند از:
تملیک یعنی مالک کردن زن بر طلاق که در این مورد مرد حق رجوع از تملیک را ندارد. و تخییر یعنی اینکه زن را مخییر میکند که ادامه زندگی را انتخاب نمایید و یا اینکه تصمیم بر جدایی دارد.
در مذهب حنبلی تنها راه، وکالت دادن به زوجه میباشد و شافعیان نیز حق دادن وکالت به زن را پیش بینی نموده اند و ان را فوری نیز دانسته اند.

بیشتر بدانیم : طلاق خلع چیست ؟

تقاضای طلاق از جانب زوجه

در مذهب شافعی تفاوتی با مذهب امامیه هست که در فقه امامیه مردی که نفقه همسرش را پرداخت نکند به زن اجازه میدهند که با اثبات عدم دریافت نفقه طلاق بگیرد که این موضوع در قانون هم امده است. اما در فقه شافعی اگر مردی توان پرداخت نفقه نداشته باشد زن میتواند تقاضای طلاق نماید ولی اگر مردی توانایی پرداخت نفقه داشته باشد و از پرداخت آن خودداری نماید زن حق تقاضای طلاق ندارد. در فقه حنفیه ندادن نفقه، حبس زوج، غیبت او و رفتار و کردار نامناسب زوج با زوجه باعث طلاق نمیشود.

شرایط طلاق در مذاهب اهل سنت

طلاق در مذاهب اهل سنت در حال حیض حرام است البته عملا انجام میشود. در مذاهب اهل سنت بر خلاف فقه امامیه وجود شاهد لزومی ندارد، در اهل سنت تنها جایی که وجود شاهد الزامی میباشد رجوع مرد در طلاق رجعی میباشد و تنها مذهبی که در آن حضور شاهد در هنگام رجوع مستحب میباشد مذهب حنفی است. در فقه حنفی، مالکی و حنبلی اعتقاد دارند که سه طلاق در یک لفظ صحیح نیست و حرام است. منتهی در تمام مذاهب طلاق از دید اهل سنت سه طلاق در یک لفظ را صحیح شمرده اند.
طلاق رجعی در هنگام حیض و نفاس و طلاق در طهر مواقعه در صورتی که بدعی بدعتی و شیطانی نامیده شده و در اکثر مذاهب اسلام ممنوع است. در مذهب حنفی معتبر است و صحیح شمرده میشود.

طلاق در هنگام غیبت زوج در اهل تسنن

آیا زوجه در هنگام غیبت زوج حق طلاق دارد یا خیر؟ در فقه امامیه و در قانون مدنی ایران پس از ۴ سال غیبت زوج زن میتواند درخواست طلاق دهد. البته قبل از این مدت هم با توجه به عسر و حرج و مشقت در تامین زندگی میتواند تقاضای طلاق دهد. اما در مذاهب زیدیه،حنفی و شافعی در صورت غیبت زوج زوجه باید صبر نماید و مجاز به طلاق گرفتن نیست. البته هر کدام دلایل خاص خود را دارند که میگویند با توجه به اینکه ممکن است زوج برگردد و به زنده بودن مرد استناد میکنند زن را به صبر کردن قایل میدانند.

عصر ارتباطات و طلاق الکترونیکی

منظور از طلاق الکترونیکی طلاقی است که به وسیله تلفن، اینترنت، شبکه های اجتماعی و …صورت بگیرد. در این باب فقهای قدیم که نظری ندارند اما بین فقهای فعلی اهل سنت اختلافاتی به چشم میخورد، بعضا میگویند طلاق الکترونیکی صحیح نیست و حضور مرد الزامی میباشد اما تعدادی هم نظرشان بر این است که مرد به صورت الکترونیکی هم میتواند نظر خود را بیان کند فقط زوج باید مطمئن شود که همسرش میباشد.

عده طلاق در مذاهب اهل سنت

طبق فقه امامیه زنان صغیره، غیر مدخوله و یائسه عده ندارند زیرا عده نگهداشتن علاوه بر احترام به زندگی گذشته از نظر که احتمال بارداری وجود دارد مهم است. زیرا اگر جنینی وجود داشته باشد باعث اختلاط نسل نشود.
در همه ی مذاهب عامه عده زن باردار را وضع حمل دانسته و عده وفات را ۴ ماه و ده روز دانسته اند. در قرآن بیان شده است که مدت عده در طلاق سه قرء میباشد. که در فقه شافعی و مالکی قرء را طهر دانسته اند و در مذاهب حنفی و حنبلی قرء را حیض تعبیر کرده اند. طبق نظر فقهای عامه زن صغیره و یائسه سه ماه عده نگه میدارند و فقط فقه حنبلی معتقد است که زن صغیره عده ندارد.

ازدواج اهل سنت با شیعه طبق نظر علما

یکی از چالش هایی که خانواده های شیعی با آن رو به رو هستند به خصوص آنان که در محله های سنی نشین زندگی میکنند ازدواج دختر شیعه با پسر سنی مذهب است؛ به دلیل اینکه ممکن است موضوعاتی مانند اختلافات مذهبی و عقیدتی در کنار تفاوت ها در آداب وآیین و رسوم باعث ایجاد اختلافات و مشکلاتی شود. فقهیان معتقدند زن و مرد هم کفو هم دین و هم مذهب باشند بهتر است و در بین اهل‌ تسنن فتوای به حرمت ازدواج اهل برخی فرق با فرق دیگر مطرح شده است، از نظر برخی علما اگر خوف انحراف از مذهب نباشد اینگونه ازدواجها مانعی ندارد.

اما برخی از علما معتقدند چون مذهب فرزندان این افراد در آینده ممکن است دچار اختلاف و انحراف گردد بهتر است که مانع اینگونه ازدواج ها باشیم، یکی از علما به نام شیخ ابو حفص معتقد است که: سزاوار نیست که حنفی دخترش را به مردی از شافعی دهد اینچنین می گویند بعضی از اساتید ما ولی دختر از شافعی ها میتوان گرفت در بزازیه گفته است چون ایشان مانند اهل کتاب هستند.

مباحث اختلافی طلاق از نظر تشیع و تسنن

با توجه به توضیحات فوق و با وجود اعتقاد هر دو مذهب به قرآن کریم و وجود آیات متعدد مربوط به احکام طلاق لیکن اختلافاتی به لحاظ تفاوت در روایات و منابع فقهی وجود دارد که از جمله مهم‌ترین موارد اختلاف می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

از نظر پیروان شیعه، مبانی و منابع فقهی روایات ائمه معصومین و سنت پیامبر و قرآن کریم می‌باشد اما از نظر اهل سنت قرآن کریم، سیره و سنت خلفای چهارگانه مبنای عمل می‌باشد.

شاهد طلاق: اولین مورد اختلاف میان مذهب شیعه و اهل سنت در رابطه با طلاق، شاهدان طلاق می‌باشد. در مذهب شیعه برای ازدواج و نکاح وجود شاهد مستحب و برای طلاق واجب است. اما در مذهب اهل تسنن وجود شاهد ازدواج و نکاح واجب و برای طلاق واجب نمی‌باشد.
طلاق در حال حیض: دومین موردی که در رابطه با احکام طلاق میان مذهب شیعه و سنی متفاوت است، طلاق در دوران قاعدگی یا حیض می‌باشد. که از نظر اهل سنت این مورد با استناد به قاعده الزام پذیرفته می‌شود.
طلاق در طهر مواقعه: از نظر امامیه طلاق نباید در طهر مواقعه باشد بلکه طلاق صحیح باید در غیر طهر مواقعه واقع شود؛ اما اهل سنت این شرط را هم معتبر نمی‌دانند. حال اگر شخصی از اهل عامه زوجه خود را در طهر مواقعه طلاق داد، از آنجا که از نظر آنها این طلاق صحیح است، می‌شود بعد از پایان عده با آن زن ازدواج کرد. سومین مورد اختلافیان است که از نظر شیعه، طلاق فقط باید در دوران غیرقاعدگی یا طُهر انجام شود و در آن مدت رابطه زناشویی نیز انجام نگرفته باشد اما اهل تسنن این شرط را در احکام خود ندارد.
سه طلاقه: مورد دیگری که میان اهل سنت و شیعه در بحث احکام طلاق متفاوت است، موضوع سه طلاقه می‌باشد. منظور از سه طلاقه آن است که شخصی سه بار همسر خود را طلاق دهد که در این صورت از نظر اکثریت شیعه، به صورت یکباره نمی‌توان زن را سه طلاقه کرد و این کار باطل است. در مقابل پیروان مذهب تسنن این موضوع را صحیح می‌دانند. منظور از سه طلاقه به یکباره یعنی اینکه مرد در یک لحظه سه بار بگوید طلاقت دادم، طلاقت دادم، طلاقت دادم.
طلاق در حالت مستی: از نظر اهل سنت طلاق در حالتی که مرد مست می‌باشد صحیح است که این مورد کاملاً از نظر فقه شیعه مردود است و طلاق را به دلیل اینکه مرد مست بود و قصد طلاق نداشت باطل می داند.
طلاق تحت شرایط اجبار و اکراه: از نظر اهل تسنن اگر مرد اجبار به طلاق همسرش شود صحیح است لیکن از نظر فقه شیعه این موضوع به همان علت که در مورد قبل بیان شد باطل است.
اجرای صیغه طلاق: از نظر فقه شیعه و امامیه، انجام طلاق شرایط خاصی و تشریفات ویژه‌ای دارد و حتماً باید با حضور دو فرد شاهد انجام شود که عادل باشند.

نمونه متن تفاهم نامه طلاق توافقی

برای انکه در رابطه با متن تفاهم نامه طلاق توافقی تصویر درستی داشته باشید و با آن آشنا شوید، به نمونه ای از آن دقت کنید:

بنام خدا

قرارداد حاضر فی مابین آقای…….. فرزند……. به شماره شناسنامه……… و شماره ملی……. به نشانی……………… و شماره تماس….. و سرکار خانم…… فرزند……. به شماره شناسنامه…….. و شماره ملی……… به نشانی…………………  به شرح مواد آتی منعقد گردید.

۱- سرکار خانم…… تعداد….. سکه از مهریه خود را در قبال اجرای صیغه طلاق به آقای….. بذل می نماید و حق رجوع به مابذل را از خود سلب و ساقط می نماید.

توافق گردید آقای….. جمعاً مبلغ….. به سرکار خانم….. به عنوان مهریه/ نفقه/ اجرت المثل

«عنوان دقیق حقوق مالی که مقرر است به زوجه پرداخت شود» پرداخت نماید؛

که مبلغ…… به عنوان پیش پرداخت در دفتر ازدواج وطلاق و ماهیانه مبلغ….. به شماره حساب/ شماره کارت….. واریز نماید.

نکته- بذل مهریه می تواند نسبت به تمام آن باشد و یا بخشی از آن و زوجه الزامی به بذل کل مهریه خود

در قبال اجرای صیغه طلاق ندارد.

۲- سرکار خانم…….. جهیزیه خود را مسترد نموده/ مسترد می نماید/ ادعایی در خصوص جهیزیه ندارد/

مبلغ….. بابت جهیزیه و در قبال اجرای صیغه طلاق می گیرد.

۳- سرکار خانم….. در خصوص نفقه گذشته، حال و آینده و همچنین در خصوص اجرت المثل،

و در قبال اجرای صیغه طلاق

ادعایی ندارد/ نفقه خود را به مبلغ…. طبق پرنده کلاسه…. دریافت می نماید/

نفقه و اجرت المثل خود را دریافت نموده و پس از اجرای صیغه طلاق ادعایی در این خصوص ندارد.
حضانت فرزندان در متن تفاهم نامه طلاق توافقی

۴- در خصوص فرزندان مشترک به نام های….. و…..، فرزندان تحت حضانت پدر/ مادر می باشند و می توانند در هر هفته

در روزهای ۵ شنبه و جمعه یا… از ساعت….. الی ….. با پدر/ مادر خود در …… ملاقات داشته باشند.

۵- نفقه فرزندان طبق توافق برای هرکدام مبلغ…… و جمعاً…… تعیین گردید که با توجه به شرایط موجود در هر سال ۱۰ درصد به مبلغ اضافه می گردد

و آقای….. مکلف است در هر ماه این مبلغ را از طریق کارت به کارت به شماره کارت …………. و یا از طریق بانک به شماره حساب…….. واریز نماید،

ادعای پرداخت از سوی آقا بدون وجود فیش پذیرفته شده نیست.

نکته در خصوص افزایش نفقه نیز می توان یک شخص مشخص را به عنوان داور مشخص نمود.

۶- طرفین در قبال اجرای صیغه طلاق کلیه پرونده های حقوقی و کیفری مطروحه نسبت به یکدیگر را

در قبال اجرای صیغه طلاق مختومه می نمایند. «نام برده شود به اضافه شماره پرونده و شعبه»

امضاء و اثر انگشت زوج امضاء و اثر انگشت زوجه

امضاء شاهد امضاء شاهد

مجموعه دفتر وکالت حق گرا

پیشنهاد ما در موسسه حقوقی حق گرا به شما اینست که در صورتی که دجار مشکل عدم سازش شده اید و مشاوره های با متخصصین جوابگو نبوده است با مراجعه به یکی از نزدیکترین نزدیکترین  دفتر وکالت حقوقی حق گرا در شمال ، دفتر وکالت شرق و یا دفتر وکالت حقوقی شعبه غرب  تهران ، دفتر مرکز شهر حق گرا  که آدرس آنها در ذیل صفحه آمده از مشاوره وکلای پایه یک و قاضی های بازنشسته ما برخوردار شوید و یا با شماره تلفن همراه ۰۹۱۹۹۰۷۵۹۶۶تماس برقرار نمائید