شکایت از کارگر

وظایف کارگر در مقابل کارفرما

به طور معمول شکایت از جانب کارگر از کارفرما صورت می پذیرد ولی در برخی مواقع ، کارفرما، بابت عدم انجام تعهدات، شکایت از کارگر را به دادگاه ارائه می دهد. در این گونه موارد با توجه به اینکه در مقابل دریافت مزد، کارگر تکالیفی مطابق با قانون کار موظف به اجرا می باشد لذا عدم هر یک از تعهدات می تواند موجب شکایت گردد

این وظایف و وظایف عبارتند از:

اجرای صحیح کار مدنظر: از جمله مهمترین و اصلی‌ترین وظیفه‌ای که کارگر در قبال کارفرما دارد اجرای کار مدنظر طرفین است.

رعایت دقت در اجرای کار: صرف انجام کار توسط کارگر، منجر به رفع مسئولیت و وظیفه محول شده به کارگر نیست. بنابراین کارگر می‌بایست کار مورد نظر را مطابق با آنچه مقصود کارفرما می‌باشد انجام و به اتمام برساند.

امانت داری: کارگر می‌بایست در حفظ وسایل، آلات و ادوات کارفرما در کارگاه یا محل کار که به واسطه‌ی انجام کار و عمل مورد توافق به وی تحویل نموده اصل امانت داری را رعایت نماید. در صورتی که به واسطه اهمال و سهل انگاری وی وسایل تلف یا معیوب شود مسئول خواهد بود.

اجرای دستور‌های کارفرما: در مدت قرارداد، کارگر موظف است تمامی دستورات و نکات لازم در حیطه و چارچوب قرارداد بین خود و کارفرما را اجرا نماید.

رعایت مقررات انضباطی کارگاه: هرچقدر کارگر در اجرای کار مدنظر، مهارت داشته باشد و یا کار مورد نظر خود را مطابق با خواسته‌ی کارفرما محقق سازد، ولی فاقد نظم و انضباط باشد عمل وی به هیچ عنوان مورد قبول کارفرما قرار نخواهد گرفت.

وظایف کارفرما در مقابل کارگر

همانطور که اشاره شد تکلیف قرارداد‌های کارگر و کارفرما دوطرفه است پس از تشریح وظایف کارگر، می‌بایست به وظایف کارفرما نیز پرداخته شود.
وظایف کارفرما در مقابل کارگر عبارتند از:

پرداخت حقوق: همانطور که در خصوص مهمترین و اصلی‌ترین وظیفه کارگر به انجام کار اشاره شد، اصلی‌ترین و مهم‌ترین وظیفه و تکلیف کارفرما نیز پرداخت مزد و حقوق مورد توافق یا حقوق تعیین شده مطابق با وزارت کار است.

رعایت شرایط کار: منظور از شرایط در این قسمت، درخواست انجام کار از کارگر مطابق با توافق انجام شده در قرارداد، قانون یا عرف برای مثال کارفرما نباید درخواست انجام کار خارج از وقت و ساعت کار را از کارگر بخواهد یا شرط بر انجام کار بیشتر از آنچه معمول و عرف است را کارگر بخواهد.

رعایت الزامات قانونی: یک سری از توافقات و شرایط و الزامات در قرارداد بین کارگر و کارفرما شکل می‌گیرد. اما الزاماتی توسط قانون گذار برای کارفرما به وجود آمده است که کارفرما را مکلف به انجام آن نموده است. مواردی از جمله؛ مرخصی استعلاجی، مرخصی زایمان، ممنوعیت بکارگیری افراد کمتر از پانزده سال و…

بیمه نمودن کارگران: واریز بیمه تامین اجتماعی کارگران از جمله وظایفی است که قانون کارفرما را مکلف به انجام نموده است. این امر به قدری مهم بوده است که در صورت عدم انجام آن توسط کارفرما، به محکوم شدن کارفرما به جزای نقدی خواهد شد.

تأمین ایمنی کارگاه: کارگر برای انجام کار مدنظر کارفرما می‌بایست از تمام اصول ایمنی و حفاظتی برخوردار باشد و همچنین وسایل و ابزار آلاتی که کارگر با آن مشغول کار میشود نباید دارای نقص فنی باشد؛ چرا که در صورت وجود هرگونه آسیب و خسارت به موجب نقص ابزار و وسایل، کارفرما مسئول تمامی خسارات وارده خواهد بود. جرائم دولتی برای عدم رعایت مقررات ایمنی در کارگاه توسط کارفرما در ماده ۱۷۶ قانون کار تعیین شده و از جریمه نقدی تا حبس تعیین شده است.

پس از بیان وظایف هر دو طرف قرارداد‌های کار، لازم است به یک مورد خاص که توسط کارگران به تصور اینکه نقض تعهد مسئول نمی‌شود و مسئول نخواهند بود می‌پردازیم.

ترک کار توسط کارگر

همانطور که اشاره شد کارگر در قبال کارفرما دارای وظایفی است که مهم‌ترین آن اتمام صحیح کار مدنظر کارفرما است. حال در صورتی که کارگر پیش از اتمام قرارداد یا پیش از به پایان رساندن کار موردنظر از به اقدام به ترک کار نماید در برابر کارفرما مسئول کلیه خسارات وارده می‌باشد.

مورد گفته شده در خصوص وجود قرارداد مدت معین یا دائم بین کارگر و کارفرما است.

اما سوالی که در این زمینه ممکن است به وجود آید این است که آیا درصورت عدم وجود قرارداد فی مابین کارگر و کارفرما آیا بازهم این امکان وجود دارد که کارگر بدون اجازه و رضایت کارفرما قبل از اتمام کار، کار را ترک نماید؟

در این خصوص می‌بایست در ابتدا گفت که، در قرارداد‌های بین کارگر و کارفرما الزامی در خصوص مکتوب بودن آن نیست بلکه به صورت شفاهی هم معتبر خواهد بود.

جدای از این موضوع حتی اگر قراردادی بین طرفین وجود نداشته باشد و در صورتی که کارگر انجام عمل مدنظر کارفرما را قبول کرده باشد، درصورت ترک کار بدون رضایت و اطلاع کارفرما و همچنین درصورت ورود ضرر و خسارت به کارفرما، کارگر در این باره مسئول است.

راه شکایت کارفرما از کارگر

در صورتی که کارگر به وظایف گفته شده عمل ننماید این حق برای کارفرما به وجود خواهد آمد تا با به همراه داشتن کلیه مدارک و مستندات به مراجع قضایی دادگستری مراجعه نموده و شکایت خود را از کارگر ثبت نماید.

طبق خواسته و موضوع شکایت کارفرما از کارگر به احتمال زیاد پرونده جهت تعیین اینکه خسارتی ناشی از ترک کار کارگر به کارفرما وارد شده یا نه و سپس چه میزان از مسئولیت خسارت وارد کارگر است به کارشناسان مربوطه ارجاع می شود.

در نهایت پس از اثبات تقصیر کارگر در خسارت وارده به کارفرما دادگاه کارگر را به پرداخت خسارت وارده محکوم می نماید.
در چه مواردی کارفرما می تواند از کارگر شکایت کند؟

در دو حالت کارفرما می تواند از کارگر شکایت کند.

الف : در موارد حوزه قانون کار

در قانون کار دو موضوع مهم وجود دارد که کارفرما می تواند از کارگر شکایت کند.

۱- ماده ۲۱ قانون کار و ترک کار و استعفا بدون رعایت یک ماه ادامه به کار.

در این حالت همانطور که در قسمت قبلی نیز اشاره شد چنانچه ناشی از عمل کارگر خسارتی به کارفرما وارد شود می تواند در دادگاه علیه کارگر شکایت کند.

۲- وارد کردن خسارت به کارگاه و کارفرما

در مواردی هم ممکن است خطای کارگر باعث بروز خسارت به کارفرما شود. در چنین مواردی نیز کارفرما می تواند در دادگاه از کارگر شکایت نماید.

ب: موارد خارج از قرارداد کار و قانون کار

ممکن است بین کارگر و کارفرما اختلاف هایی مانند توهین، ضرب و شتم، سرقت، نشر اطلاعات کارگاه و امثال آن بوجود آید. در چنین مواردی نیز کارفرما خارج از رابطه کارگری کارفرمایی می تواند از کارگر در دادگاه شکایت نماید.

مراجع رسیدگی به شکایت کارفرما از کارگر و کارگر از کارفرما

کارگر و کارفرما هر کدام در مقابل یکدیگر تکالیف و تعهداتی دارند که در صورت نقض هرکدام توسط طرف مقابل این حق برای کارگر یا کارفرما به وجود می‌آید که با مراجعه به اداره کار و دادگستری طرح موضوع خواستار محکومیت طرف مقابل و پرداخت خسارت به او بشود.

مراجع حل اختلاف اداره کار فقط می توانند به شکایت کارگر از کارفرما رسیدگی نمایند.

بنابراین وقتی در مراجع حل اختلاف اداره کار چنین محدودیتی وجود دارد چنانچه کارفرما قصد شکایت از کارفرما را داشته باشد می تواند در دادگاه که مرجع رسیدگی عام است طرح شکایت نماید.

شکایت از کارگر دزد و سارق

سرقت یکی از اتهام هایی هست که جنبه کیفری دارد. چنانچه کارفرما با ادعای سرقت علیه کارگر خود طرح دعوی نماید باید بتواند اثبات کند.

در صورت اثبات کارگر علاوه بر محکومیت به رد مال به جرم دولتی نیز محکوم خواهد شد. اگر اتهام شکایت از کارگر دزد به نتیجه نرسد و کارفرما نتواند این اتهام را اثبات نماید کارگر می تواند از کارفرما اعاده حیثیت نماید.

شکایت از کارگر بابت خسارت

در قسمت های قبلی هم گفته شد که شکایت از بابت خسارت در قانون کار پیش بینی شده است. چنانچه کارگر در حین کار چه به صورت عمدی و یا سهوی و خطای انسانی منجر به بروز خسارت به کارفرما شود مانند تصادف راننده شرکت در حال رانندگی با کامیون متعلق به شرکت، کارفرما در صورتی که ادعا کند که مسبب این خسارت کارگر بوده می تواند شکایت از کارگر بابت خسارت را در دادگاه مطرح نماید.

جریان رسیدگی به شکایت از کارگر بابت خسارت هم مانند سایر شکایت های مطرح شده بین کارفرما و کارگر است که پس از تعیین مقصر و مسبب و میزان خسارت محکومیت کارگر صادر می شود.

چرا کارگران از کارفرما شکایت نمی‌کنند؟

باوجود آنکه در سالهای گذشته بخشی از کارگران به دلیل عدم پرداخت حقوق قانونی خود از جمله حق بیمه، حق سنوات و حقوق معوقه به هیأت‌های حل اختلاف شکایت می‌کردند، آمارها نشان می دهد که تشکیل پرونده های شکایات کارگری کاهش یافته و ثبت دادخواستها روند نزولی را طی کرده است.
شرایط اقتصادی، وضعیت بنگاه‌ها و رکود بازار باعث شده تا برخی کارفرمایان حق بیمه و سنوات کارگران را به طور کامل پرداخت نکنند و نتوانند حقوق قانونی آنها را بدهند. همین امر باعث شده کارگران برای احقاق حقوق خود به هیات‌های حل اختلاف مراجعه کنند.

به اعتقاد کارشناسان، پرونده های روابط کار یکی از بیشترین پرونده های اختلاف و نزاع میان کارگر و کارفرما بوده و رواج قراردادهای موقت و سفید امضا، نبود امنیت شغلی، افزایش هزینه ها، عدم نقدینگی و مشکلات بنگاهها در این زمینه اثرگذار بوده است.

کارشناسان می گویند افزایش تقاضای کار را از جمله چالشهای بازار کار بوده و به تناسب افزایش آمار بیکاران، تقاضا برای کار بالا می رود و عدم توازن عرضه و تقاضا در بازار کار شکل می گیرد؛ از این رو لازم است که قراردادهای کار در کشور اصلاح شود تا ضمن جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی، رابطه میان کارفرما و کارگر حفظ شود.

سوال اینجا است که چرا با وجود افزایش چالشهای بازار کار و نپرداختن حقوق کارگران، آمار تعداد شکایات کارگری کاهش یافته است؟ در پاسخ باید گفت متاسفانه بخش اعظمی از کارگاههای کوچک به شکل زیرزمینی و پنهانی مشغول کارند و کارگران شاغل در این واحدها علیرغم آنکه از حداقل حقوق و مزایای قانون کار حتی بیمه اجتماعی محرومند برای آنکه کار خود را از دست ندهند و اصطلاحا سرکار باشند حاضر به شکایت از کارفرمای خود نمی شوند.

وقتی بخشی از اشتغال کشور غیر رسمی است و بانک اطلاعات جامعی برای دستیابی به آمار کارگاههای زیرزمینی و نیروهای فاقد بیمه آنها وجود ندارد و نیروی کار برای تامین هزینه های زندگی، حفظ اشتغال و داشتن ممردرآمد از شکایت صرفنظر می کند، طبیعی است که کاهش شکایات کارگری را شاهد باشیم.

انعقاد قراردادهای موقت و ناتوانی در پرداخت هزینه ها را دلیل دیگر کاهش شکایات عنوان کرده و کارگری که سه ماه قرارداد کار با او بسته شده و فرضا یک ماه حقوق معوق طلب دارد برایش به صرفه نیست که بابت آن شکایت کند و از عهده هزینه های دادرسی و ثبت دادخواست برنمی آید.

مطابق سالنامه آماری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۳۹۸، بیشترین تعداد موارد خواسته در هیات‌های تشخیص بر حسب نوع دعاوی متعلق به عیدی و پاداش، سنوات خدمت، حقوق معوقه و حق بیمه اجتماعی بوده و طرح طبقه‌بندی مشاغل و تغییر شرایط کار کمترین میزان ثبت دادخواست را به خود اختصاص داده است.

همچنین در بحث تعداد آرای صادره برحسب نوع دعاوی، بیشترین آرای صادره به عیدی و پاداش، حقوق معوقه و سنوات خدمت تعلق داشته است.

برابر اعلام معاونت روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تعداد کل دادخواستهای واصله در سال ۱۳۹۶ حدود ۲۹۱ هزار و ۵۱۹ مورد بوده که در سال ۱۳۹۷ به ۳۰۲ هزار و ۱۷ مورد افزایش یافته است. در سال ۱۳۹۸ نیز این آمار از نرخ ثابتی برخوردار بوده و معادل ۳۰۲ هزار و ۸۶۰ مورد بوده است.

معاون روابط کار وزارت کار، از رشد ۳.۴ درصدی شکایات واصله کارگری طی سالهای ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۷ خبر داده و می گوید: در سال ۱۳۹۸، شکایات کارگری صرفا ۰.۲۷ درصد رشد داشته است.

به گفته وی، شکایات کارگری بر پایه حقوق معوقه در سال ۱۳۹۶، ۱۰۸هزار و ۸۹۷ مورد بوده که در سال ۱۳۹۷ با رشد ۲۴ درصدی به ۱۴۵هزار و ۳۱ مورد رسیده اما طی سال ۱۳۹۸ با کاهش ۲۲ درصدی به ۱۱۸هزار و ۶۷۲ مورد کاهش یافته است.

آنطور که معاون وزیر کار می گوید: نسبت دادخواست‌های واصله با موضوع حقوق معوقه در سال ۱۳۹۶ به تعداد بیمه‌شدگان اجباری سازمان تأمین اجتماعی در همان سال که برابر با ۹ میلیون‌ و ۶۰۸ هزار و ۲۰ نفر بوده، ۱.۱۳ درصد بوده و این میزان در سال ۱۳۹۷ به ۱.۵ درصد افزایش یافته است اما در سال ۱۳۹۸ با توجه به افزایش تعداد بیمه‌شدگان اجباری سازمان تأمین اجتماعی به ۹ میلیون‌ و ۹۲۶هزار و ۲۶۷ نفر و تعداد دادخواست‌های واصله با موضوع حقوق معوقه، ۱.۱۹ درصد کاهش پیدا کرده است.

صرفنظر از افزایش تعداد بیمه شدگان تامین اجتماعی در سالهای اخیر و تاکید بررعایت حقوق قانون کار در خصوص نیروهای کار، تلاش شده با بهره گیری از تکنولوژی های روز و امکانات جدید، مدت رسیدگی به دعاوی کارگری و کارفرمایی به حداقل ممکن رسیده و از تطویل پرونده های شکایت جلوگیری شود.

کارشناسان بر این باورند که افزایش هیاتهای تشخیص و حل اختلاف، سرعت رسیدگی، انجام مشاوره، تشکیل جلسات مستمر با کارفرمایان و کارگران به منظور بررسی علل مشکلات و برقراری سازش موجب شده تا تعداد شکایات کارگران در مراجع حل اختلاف کاهش یابد و ثبت شکایات واصله به حداقل برسد به نحوی که بسیاری از شکایات پیش از طرح دعوی از طریق گفتگو و سازش حل و فصل شود.

در صورتی که به هر علت قصد شکایت از نیروهای کار خود را دارید پیشنهاد می کنیم حتما با استفاده از یک وکیل با تجربه این کار را انجام دهید در این خصوص وکلای گروه حقوقی حق گرا در دفتر وکالت حق گرا در نقاط مختلف شهر تهران آماده هستند تا به شما در این خصوص مشورت دهند.

یک مطلب کلی قبل از مطالعه این بخش که باید همه بدونند ، اینه که مطالب توی اینترنت، خیلی بدرد توی دادگاه نمیخوره . این تجربه وکیله که هم زمان می تواند از یکی دفاع و یا بر علیه اون اقامه دعوا کنه و پیروز از دادگاه خارج بشه .