رای دادگاه بدوی

رای بدوی چیست ؟

معنی کلمپه بدوی بعنی : در واقع به معنای ابتدایی و آغازین است و این رای بدوی در دادگاه بدوی ممکن است قابل اعتراض باشد یا نباشد.

زمانی که یک پرنده در مراجع قضایی رسیدگی میشود و در این مرجق قضایی همراه با صدور رای همراه میشود این به مهنی پایان کار این پرونده در دادگاه نمیباشد. و در اکثر موارد راه برای کسی که رای بر علیه او صادر شده است باز است.بنابراین در بسیاری از موارد امکان اعتراض، رسیدگی و صدور رای در مراجع دیگر از جمله دادگاه تجدید نظر و دیوان عالی کشور نیز وجود دارد.

دادگاه بدوی چیست؟

در اینجا باید یادتان باشد که به دادگاهی که پرونده در ابتدا در انجا بوده و رای برای این پرونده در دادگاه صادر شده است به این دادگاه، دادگاه بدوی گفته میشود و حالا رای که دادگاه بدوی صادر میشود رای بدوی گفته میشود

به گفته بهترین وکیل در کرمان بدوی یا نخستین بودن دادگاه ، از آن جهت است که این دادگاه رسیدگی ابتدایی انجام می دهد ؛ اما ممکن است که علاوه بر دادگاه نخستین ، دادگاه تجدید نظر نیز مجددا به رای دادگاه بدوی رسیدگی کرده و حکم بدوی را نقض کند و رای دیگری صادر کند . یا اینکه از رای دادگاه نخستین تقاضای فرجام خواهی شده و مرجع فرجام خواهی ( دیوان عالی کشور ) رای دادگاه بدوی را نقض کند

مجموعه دفتر وکالت حق گرا

پیشنهاد می گردد در صورتی که اگر پرونده ای در دادگاه دارید به یکی از نزدیکترین  دفتر وکالت حقوقی حق گرا در شمال ، دفتر وکالت شرق و یا دفتر وکالت حقوقی شعبه غرب  تهران ، دفتر مرکز شهر حق گرا  ، پیگیری موضوع را به وکلای با تجربه ما بسپارید تا وکلای ما بتوانند در احقاق حق به شما کمک نمایند. ما آماده ایم در انواع پرونده های مربوطه به خانواده،ملکی ، حقوقی ، جزایی و…در کنار شما باشیم

صلاحیت دادگاه بدوی

دادگاه بدوی یا نخستین صلاحیت رسیدگی به کدامیک از دعاوی را دارد ؟

بر اساس قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب ، در نظام حقوقی ایران ، مراجعی با عنوان ” دادگاه عمومی ” تشکیل شده است که این دادگاه های عمومی دارای صلاحیت ذاتی جهت رسیدگی به کلیه دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری شهروندان می باشد ؛ مگر آن دسته از دعاوی که در قوانین و مقررات دیگر رسیدگی به آنها در صلاحیت مراجع دیگری قرار گرفته باشد .

نقض رای بدی
نقض رای بدوی

اجازۀ تغییر حکم در فقه
تغییر حکم توسط حاکم در کتب فقهی سابقه طرح و بحث و تجویز دارد؛ اعم از این که نقض کننده همان حاکم صادرکننده حکم ناقض و منقوض باشد و یا حاکم صادرکننده حکم ناقض غیر از حاکمی باشد که حکم منقوض را صادر کرده است.

اجازۀ تغییر حکم توسط دادگاه

به دلالت ماده ۸ قانون آیین دادرسی مدنی« هیچ مقام رسمی یا سازمان یا اداره دولتی نمی تواند حکم دادگاه را تغییر دهد و یا از اجرای آن جلوگیری کند؛ مگر دادگاهی که حکم صادر نموده یا مرجع بالاتر؛ آن هم در مواردی که قانون معین نموده باشد.»
براساس این ماده، در موارد جواز قانونی:
الف) دادگاهی که حکم صادر کرده می‌تواند آن را تغییر دهد.
ب) مرجع بالاتر می‌تواند حکم دادگاه دارای درجه پایین تر را تغییر دهد.
ج) دادگاهی که حکم صادر کرده می‌تواند از اجرای آن جلوگیری کند.
د) مرجع بالاتر می‌تواند از اجرای حکم صادره دادگاه دارای درجه پایین تر جلوگیری کند.

نمونه رای بدوی و نقض رای بدوی

دو نمونه از رای بدوی و نقض رای بدوی رو میتوانید در عکس زیر مشاهده کنید

اعتراض به رای دادگاه بدوی

از آن جهت که گاها طرفین نمی پذیرند که رای دادگاه بدوی مطابق قانون صادر شده است و یا ایراد و نقصی در آن تشخیص می دهند ، ترجیح می دهند که نسبت به آن در دادگاه تجدید نظر تقاضای تجدید نظر خواهی کنند . تجدید نظر خواهی از رای دادگاه بدوی ممکن است به صورت تجدید نظر خواهی از رای دادگاه حقوقی یا تجدید نظر خواهی از رای دادگاه کیفری باشد .

رای دادگاه بدوی پس از تقاضای تجدید نظر خواهی ظرف مهلت بیست روزه ، این بار به جای دادگاه بدوی ، در شعبه دادگاه تجدید نظر ، با ارائه دادخواست تجدید نظر و نه با ارائه نمونه فرم دادخواست بدوی ، مورد رسیدگی مجدد قرار گرفته و در صورت وجود یکی از جهات تجدید نظر خواهی ، ممکن است رای دادگاه بدوی یا نخستین نقض شود .

البته اگر رای دادگاه بدوی به صورت غیابی صادر شده باشد ، محکوم علیه می تواند ظرف مهلت بیست روز نسبت به آن اعتراض کرده و دادخواست واخواهی بدهد . پس از تقاضای واخواهی ، خود شعبه بدوی که حکم غیابی صادر کرده است مجددا با حضور شخص به دعوا رسیدگی کرده و حکم مقتضی صادر می کند .

اعتراضات به آراء دادگاه های بدوی و نقض رای

همانطور که گفته شد تمامی آراء صادر شده از سوی دادگاه بدوی قابلیت اعتراض و تجدید نظر ندارند و تنها در پرونده هایی که موضوع خاص دارند در مدت محدود و مشخصی این امکان وجود دارد که به آن اعتراض کرد.

در این خصوص به آن علت که اشخاص معمولی اطلاعی در مورد آن ندارند بهتر است به وکیلی که دارای تجربه و اطلاعات است مراجعه کرد تا از مدت مواعد داده شده برای تجدید نظر خواهی مطلع شد.

اما نکته ی قابل ذکر این است که اگر در حکم دادگاه بدوی اشتباهی رخ بدهد و این اشتباه به دلیل سهو قلم و یا اشتباهی کوچک در ارقام باشد، احتیاجی نیست که به آن اعتراض کرد و به وسیله ی همان قاضی که رأی را صادر کرده است، اصلاح می شود.

اما اگر این اشتباهی که روی داده است مربوط به ماهیت رأی باشد و محتاج تغییرات ساختاری باشد، قانون گذار طُرُقی را پیش بینی کرده است تا به وسیله ی آن بتوانند صاحبان دعوا نسبت به رأی اعتراض کنند. به عبارت دیگر اگر کسی در خصوص رأی بدوی اعتراض داشته باشد، باید از راه هایی که در قانون تعیین شده اعتراض خود را اعلام کند.

باید گفت که زمانی که به یک رأی بدوی اعتراض می شود، دادگاه رسیدگی کننده می تواند رأی را رد و یا تایید کند. چنانچه آن دادگاه رای دادگاه بدوی را رد کند در اصطلاح نقض رأی رخ داده است. و هر وقت که رأی دادگاه بدوی نقض شود می بایست پرونده مجددا در دادگاهی که صالح برای رسیدگی است فرستاده شده و رای مقتضی صادر شود.

راه های اعتراض به آراء دادگاه بدوی

از چند روش می توان به آراء صادر شده از سوی دادگاه های بدوی اعتراض و شکایت کرد. این روش ها به ترتیب زیر هستند:

واخواهی: چنانچه شخصی به رأی غیابی که بر علیه او صادر شده است اعتراض کند، واخواهی گفته می شود.
تجدیدنظرخواهی : چنانچه پرونده از اموری باشد که دادرسی در مورد آن دو مرحله ای است، اگر شخص به رأی صادر شده از دادگاه نخستین یا بدوی اعتراض کند، تجدید نظر خواهی کرده است.
فرجام خواهی : اگر فردی به آرایی که از دادگاه های تجدید نظر و یا بدوی صادر شده است اعتراض کند، فرجام خواهی روی داده است.
اعاده دادرسی : اعاده دادرسی یه ک راه خاص برای شکایت از رأی دادگاه است و به موجب آن باعث می شود که پرونده دوباره به دادگاه بازگشته و رسیدگی شود.
اعتراض شخص ثالث : در صورتی که رأیی صادر شود و این رأی با حق شخص ثالثی تداخل داشته باشد، شخص ثالث این امکان را دارد که به این رای صادر شده اعتراض کند. در این خصوص در مقاله ای جداگانه با همین نام بطور مفصل صحبت کرده ایم.

نکته بسیار مهم و قابل توجهی که وجود دارد این است که کسی می تواند به آراء صادر شده اعتراض کند که که شخصی باشد که حکم بر علیه او صادر شده باشد، چه خواهان دعوا باشد چه خوانده. البته استثنای این امر اعتراض شخص ثالث است که از اصحاب دعوی است.

تجدید نظر خواهی از آراء صادره

تجدید نظر در لغت به این معناست که در امری بازبینی مجدد بشود و یا دوباره مورد بررسی قرار بگیرد. در اصطلاح حقوقی نیز به همین معنی است و اگر شخص نسبت به رأیی که در دادگاه نخستین صادر شده است اعتراض داشته باشد می تواند درخواست تجدیدنظر بدهد تا مجددا این رای مورد بررسی و بازبینی قرار بگیرد. که البته این امر یعنی تجدید نظر، در دادگاه تجدید نظر هر استان انجام می شود.

در نظام حقوقی ایران در غالب موارد سیستم دادرسی دو مرحله ای حاکم است. یعنی امکان تجدید نظر از احکام صادره در دادگاه بدوی وجود دارد. این دادرسی دو مرحله ای به این دلیل است که میزان خطا و اشتباهات در امر دادرسی به حداقل برسید و حقوق اشخاص ضایع نشود.
چه احکامی قابلیت تجدید نظر دارد؟

به موجب ماده ۳۳۰ و ۳۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی ، اصل آن است که احکام و آراء صادره، قطعی است مگر آن که به موجب قانون قابلیت تجدید نظر داشته باشد.

احکام و آراء قابل تجدید نظر شامل موراد زیر می شود:

• دعاوی مالی که ارزش یا خواسته آن از سه میلیون ریال بیشتر باشد قابلیت تجدید نظر خواهی دارد.
• تمام آرایی که در دعاوی غیر مالی صادر می شود.
• رأیی که درباره فرعیات دعوا باشد، اگر دعوای اصلی قابلیت تجدید نظر داشته باشد.
• برخی از قرار ها نیز قابلیت تجدید نظر خواهی دارند از جمله قرار ابطال دادخواست یا رد دادخواست که از دادگاه صادر شده است، قرار رد دعوا یا عدم استماع دعوا، قرار سقوط دعوا و در نهایت قرار عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا .

از موارد فوق در می یابیم که قانون گذار بر این قصد بوده که اکثر دعاوی قابلیت تجدید نظر و اعتراض داشته باشد. البته قابل ذکر است که آراء مربوط به اقرار، اگر اقرار مربوط به اصل دعوا باشد و نزد قاضی در دادگاه انجام شده باشد و یا اقرارنامه رسمی باشد، قطعی است و قابل تجدیدنظر خواهی نیست. همچنین اگر حکم به رای کارشناس مستند باشد، و یا اگر طرفین حق تجدیدنظر خواهی را از خود سلب کرده باشند، رای صادره قطعی است و قابل تجدید نظر خواهی نیست.
مدت زمان تجدید نظرخواهی و شیوه ی درخواست تجدید نظر خواهی

مطابق با قانون آیین دادرسی مدنی، افرادی که مقیم ایران هستند ۲۰ روز و افرادی که مقیم خارج هستند دو ماه از تاریخ ابلاغ حکم مهلت برای درخواست تجدید نظر دارند.

فردی که می خواهد به رای صادر شده از دادگاه نخستین درخواست تجدید نظر بکند، لازم است که دادخواست تجدید نظر خواهی و لایحه ی دفاعییه و دلایل و مدارکی که برای تجدید نظر خواهی احتیاج است را آماده کرده و به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی رجوع کند.

همچنین افراد برای آن که دادخواست تجدید نظر خوای طرح کنند باید در خصوص دعاوی مالی معادل چهار و نیم درصد در دعاوی غیر مالی از چهارصد هزار تا یک میلیون هشتصد هزار ریال، پرداخت کنند.
زمانی که درخواست تجدید نظر خواهی طرح می شود، مدیر دفتر دادگاه یک نسخه از آن را برای طرف دیگر دعوا ارسال می کند تا او مستندات و مدارک خود را برای پاسخ دادن به این اعتراض آماده کند، که البته برای این امر تنها ۱۰روز مهلت در نظر گرفته شده است.

در نهایت پرونده ی مورد اعتراض واقع شده به دادگاه تجدید نظر استان فرستاده می شود، این دادگاه نیز در صورتی که برای صدور رأی و بررسی به طرفین دعوا احتیاج داشته باشد آن ها را به حضور در دادگاه دعوت می کند در غیر این صورت مطابق با لایحه های ارائه شده حکم مقتضی صادر می کند.