تفاوت مهریه عند المطالبه و عندالاستطاعه
ویژگیها و آثار مهریه عندالمطالبه وعندالاستطاعه
مهریه عندالاستطاعه چیست به این معنی است که به محض امضای عقدنامه، زن اگر بخواهد میتواند با مراجعه به محاکم و دادگاههای خانواده یا مراجعه به اجرای ثبت بخواهد که مهر یا قسمتی از مهریه را بپردازد.
عندالاستطاعه بودن مهریه به این معنی است که زن زمانی میتواند مهریه خودش را مطالبه کند و مرد را ملزم به پرداخت آن کند که استطاعت پرداخت مهریه را به عهده زوج ببیند یعنی مرد توان پرداخت داشته باشد، اگر توان پرداخت نداشته باشد زن این حق را نخواهد داشت.
بر این اساس خانمی که همه مهریهاش عندالمطالبه باشد مثل گذشته است و هر زمان که بخواهد میتواند آن را مطالبه کند چه به صورت دادخواست در دادگاه خانواده و چه به صورت مطالبهی اجرایی از طریق اجرای ثبت و اگر تمام مهریه خانم در عقدنامه جدید از وصف عندالاستطاعه برخوردار باشد دیگر این دختر خانم نمیتواند مهریهاش را بخواهد مگر اینکه ضمن دادخواست مطالبهی مهریه، لیست اموال و دارایی زوج را ارایه کند و به هر نحوی که هست ثابت کند که این آقا تمکن و قدرت پرداخت مهریه درخواستی ایشان را دارد.
دربارهی اضافه شدن دو شرط جدید به عقدنامهها با محتوای «مهریه به صورت عندالمطالبه میباشد» و «مهریه به صورت عندالاستطاعه میباشد»، در قانون و در دفترچه عقدنامه تصریح شده است که زن به محض وقوع عقد مالک مهریه است و میتواند نسبت به آنچه زوج به عنوان مهریه تعهد کرده است، اقدام قانونی کند؛ این مهریه ممکن است عین یا وجه نقد باشد یعنی کافی است که مالیت داشته باشد و از لحاظ قانون، خلاف شرع و قانون نباشد.
در روزگار گذشته رسم معمول قراردادن اشیای غیرمنقول از قبیل خانه، زمین و ملک برای مهریه زنان بوده است. اما در روزگار فعلی پول و سکه جای خود را به اموال غیرمنقول برای اختصاص به مهریه زنان داده است.مهریه به محض مطالبه زوجه باید پرداخت شود و به عبارتی در اصطلاح حقوقی «حال» است یعنی بدهی که زوج به گردن گرفته و از نظر فقهی و شرعی باید بپردازد و اگر از پرداخت آن طفره رفت می توان از طریق بخش اجرایی ثبت و مراجع قانونی آن را وصول کرد.
بیشتر بدانیم : شرایط تعلق مهریه به زن
تحلیل عند الاستطاعه بودن مهریه
با توجه به مهریه های سنگینی که بر عهده مردان گذاشته می شود و آن ها توان پرداخت را ندارند به زندان می افتند، شرط «هنگام استطاعت» عنوان شد که پرداخت مهریه از حالت «هنگام مطالبه» به «هنگام استطاعت» تبدیل می شود.این که استطاعت فرد چگونه ثابت می شود؟ در این رابطه ملاک اموال مرد است یعنی اگر زوجه اثبات کرد که شوهرش مالی دارد می تواند از او بگیرد و اگر مرد مالی نداشت و زن نتوانست در محاکم قضایی اموال و دارایی او را اثبات کند به خواسته اش که گرفتن مهریه است دست نخواهد یافت.
این که آیا مرد باید شاهدی بیاورد که استطاعت ندارد کافی است یا مرد تنها ادعا کند که استطاعت ندارد و زن خلاف آن را ثابت کند و … همه این ها از جمله موارد مبهم است و باید تکلیفش مشخص شود.
عندالاستطاعه شدن مرد زمان ندارد و با توجه به مهریه های سنگین امروزی که مردها حتی تا آخر عمر هم توان پرداخت آن را ندارند، شرطی که گذاشته شده نه به ضرر خانم ها نه به نفع آقایان است ولی شرطی است که پرداخت مهریه را واقعی می کند، یعنی درواقع باعث می شود که به نوعی مهریه های بالا بی اعتبار شود. به عنوان مثال خانم با خودش می گوید بهتر است یک آپارتمان ۴٠میلیونی را الان بگیرم اما هزار سکه مهریه نکنم چرا که استطاعت فعلی مرد همین آپارتمان است ولی هزارسکه را نمی توان گفت که چه زمانی استطاعت پرداختش را پیدا خواهد کرد.
این قضیه از این بابت که می تواند مهریه ها را واقعی و به رقم نقد تبدیل کند یعنی مالی همان جا به زن تعلق می گیرد نه این که پرداخت آن به استطاعت داشتن مرد موکول شود مفید است .علاوه بر محاسن قراردادن شرط عندالاستطاعه، معایبی هم می توان بیان نمود که اثبات استطاعت مرد کار سختی است و در صورتی که مرد زرنگی کند و اموالش را به نام خودش نکند و یا استطاعتش را مخفی کند، تا آخر عمر ممکن است مهریه پرداخت نشود.
با توجه به افزایش پرونده های زیادی که در مورد پرداخت مهریه در مراجع وجود دارد و عده زیادی از آقایان به خاطر بدهی مهریه همسران خود به زندان رفته اند می توان گفت: با گذاشتن این شرط شاید هدف زندان زدایی داشته اند که افراد به خاطر بدهی مهریه زندان نروند و هدف دیگر نیز واقعی کردن مهریه بوده است که خانم ها به دریافت مهریه های زیاد خیلی امید نداشته باشند. البته زمانی که این شرط هم مطرح نبود خانم ها خیلی کم مهریه شان را وصول می کردند.
سازمان ثبت در آیین نامه ای مشخص با اطلاع رسانی دقیق به زوج و زوجه می تواند آن ها را متوجه این قضیه کند که شروط را با دقت و توجه به آن امضا کنند چرا که اطلاع رسانی دقیق قانون ضروری است تا مشکلی پیش نیاید.این شرط نباید باعث نگرانی شود چرا که باعث واقعی شدن مهریه ها می شود و زن می داند که مبلغ بالای مهریه را به زودی دریافت نمی کند.
با توجه به اینکه مهریه وقتی مطالبه می شود که در خانواده اختلافی به وجود آمده باشد بنابراین مردها از پرداخت آن طفره می روند و خانم ها تنها می توانند شوهرشان را به زندان بفرستند اما وقتی استطاعت مطرح می شود فقط باید استطاعت مرد اثبات شود و او به زندان نمی رود، عملا اتفاق خاصی نمی افتد می توان گفت درنظرگرفتن شرط عندالاستطاعه نه مردها امتیاز بیشتری دارند و نه زن ها دچار مشکل می شوند.
مطلبی که وجود دارد این است که عندالاستطاعه شدن مهر آن را در ابهام قرار می دهد که چه زمانی استطاعت پرداخت آن وجود دارد؟ باید نقاط مبهم آن روشن شود و علاوه بر این شرطی است که طرفین در انتخاب و قبول یا رد آن مختار هستند.
در مورد عندالاستطاعه در شروط ضمن عقد، پرداخت مهریه با انجام عقد واجب می شود و مرد باید آن را بپردازد اما نکته مهم این است که اگر مردی دین نداشته باشد و نخواهد براساس حکم شرع مهریه را پرداخت کند، به هیچ عنوان زیر بار پرداخت مهریه نمی رود و به شیوه های گوناگون از پرداخت آن طفره خواهد رفت.
تجربه نشان داده است مردانی که قصد پرداخت مهریه را ندارند حتی به زندان هم می روند اما از پرداخت مهریه امتناع می کنند.زندان رفتن مرد برای زن مهریه نمی شود بنابراین بهتر است با اضافه کردن این شرط، حداقل استطاعت مالی مردان برای پرداخت مهریه زنان تعیین شود.
درخصوص اضافه کردن ٢ بند «مهریه به صورت عندالمطالبه» و یا «مهریه به صورت عندالاستطاعه» می توان گفت: با توجه به این که در حال حاضر در جامعه رقم اختصاص یافته به مهریه ها به صورت تصاعدی بالا می رود، افزودن این ٢ بند به شرایط ضمن عقد می تواند در حل بسیاری از مشکلات پیش نیامده مثمرثمر باشد. معاون پژوهشی مرکز مطالعات و پژوهش های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه افزود: افزودن این ٢ بند می تواند در انتظام بخشیدن به پایه های زندگی یک زوج تاثیر بگذارد و تنش های موجود در زندگی را کمتر کند.
وجود مهریه های سنگین برای مردی که فقط این مهریه را امضا کرده است و هرگز توان پرداخت آن را ندارد، می تواند باعث تزلزل در انسجام خانواده ها شود. وی در ادامه گفت: بیش از ٩۵ درصد خانواده ها قراردادن مهریه سنگین را برای دخترشان امری مهم تلقی می کنند و این رقم مهریه را تضمینی برای خوشبختی فرزندشان می دانند.
مهریه بالا هرگز تضمین کننده خوشبختی یک زوج نیست چرا که آمارها نشان می دهد خیلی از زندگی ها ظرف مدت زمان کوتاهی و بدون دریافت مهریه ای به پایان رسیده است.
معایب، مزایا و فواید مهریه عندالاستطاعه چیست؟
عندالاستطاعه دارای مزایا و معایبی است. اولین مزیت آن ایجاد تعادل در توزیع هزینهها بین دو خانواده است. فواید مهریه عندالاستطاعه برای مردان این است که در صورت توان مالی مکلف به پرداخت مهریه هستند و در صورت عدم توان مالی نیاز به پرداخت مهریه نیست. همچنین امکان گرفتن حکم جلب آن ها وجود ندارد. با پرداخت مهریه از یک سو بانوان و خانواده او از نظر مالی و اقتصادی حمایت می شوند و از سوی دیگر خانواده عروس به دلیل دریافت مهریه تضمینی برای آینده مالی خود دارند.
اما همچنین طبق بخشنامه مهریه عندالاستطاعه دارای برخی معایب است. یکی از آن ها این است که می تواند قوانین اجتماعی را تقویت کند که زنان را به صورت مالی به مردها وابسته میکند و ممکن است برخی از زنان را در واقعیت اقتصادی و اجتماعی پایینتر بیندازد. بیشتر مردان ممکن است مهریه را به عنوان یک ابزار برای اقدام نشدن به تقسیم مناسب و مساوی وظایف خانگی در نظر بگیرند و این ممکن است مهریه عندالاستطاعه و طلاق منجر به نارضایتی در روابط خانوادگی شود.
شرایط مهریه عندالاستطاعه چیست؟
در مهریه عندالاستطاعه زن در صورتی می تواند مهریه را دریافت کند که مالی به غیر از مستثنیات دین، به دادگاه یا اجرای ثبت برای توقیف معرفی کند. البته این مال می تواند منقول مثل خودرو، وجه نقد در حساب بانکی و یا غیر منقول باشد. اگر زوج کارمند باشد توقیف ۴/۱ یا ۳/۱ حقوق با توجه به فرزند داشتن او، امکان پذیر است. زوجین با توافق حتی بعد از عقد هم می توانند فرایند تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه و یا تغییر مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه را انجام دهند. علی رغم این که سر دفتران ازدواج کشور ما عمدتا از صالحین و متدینین می باشند؛ در زمان اجرای صیغه عقد نکاح و نگارش عقد نامه در خصوص عندالمطالبه یا عندالاستطاعه بودن مهریه به زوجین توضیح لازم را می دهند. شما می توانید با در ارتباط بودن با مجموعه کارمنتو در کمترین زمان و علاوه بر صرفه جویی در هزینه های خود با بهترین مشاورهها در ارتباط داشته باشید.
قانون جدید مهریه عندالاستطاعه چیست؟
قانون جدید مهریه این است که قانون برای پرداخت این نوع مهریه استطاعت مرد برای پرداخت در نظر گرفته می شود و دادگاه با بررسی توانایی مالی مرد و سنجیدن شرایطش حکم را صادر می کند. اگر تشخیص دهد مرد توان پرداخت مالی مهریه را ندارد او را جهت پرداخت عندالاستطاعه در مهریه تحت فشار قرار نخواهد داد. در گذشته تمام کسانی که بدهی مالی مهریه داشتند جز مشمولین حبس به شمار میرفتند اما در حال حاضر طبق قانون جدید مهریه، تنها در صورتی که مبلغ مهریه در نکاح دائم برابر با ۱۱۰ سکه بهار آزادی باشد زوج مشمول اجرای حکم جلب مهریه عندالاستطاعه عدم پرداخت مهریه خواهد شد. پس از پرداخت این مبلغ باقی مانده بدهی به عنوان مهریه عندالاستطاعه در نظر گرفته می شود. بنابراین برای مهریه بیش از ۱۱۰ سکه زن حق حبس در مهریه عندالاستطاعه را ندارد. همواره می توانید با مشاوره رایگان کارمنتو از جدیدترین قانون های مهریه نیز با خبر شوید.
مقدار مهریه عندالاستطاعه چقدر است؟
مطمئنا برای شما سوال پیش آمده است که میزان و مقدار مهریه عندالاستطاعه چقدر است؟ طبق بخشنامه مهریه عندالاستطاعه و با توجه به رویه دادگاهها مهریه چه به صورت عندالمطالبه باشد و چه به صورت عندالاستطاعه میزان دارایی و اموال مرد توسط دادگاه مورد بررسی و استعلام قرار می گیرد. سپس متناسب با میزان درآمد و داراییهای مرد باید به صورت یک جا یا اقساطی پرداخت شود. البته علاوه بر میزان داراییها و اموال مرد میزان حقوق مرد نیز در میزان مبلغ اقساط مهریه تاثیر چشمگیری دارد.
مقدار مهریه عندالاستطاعه
چگونه مهریه عندالاستطاعه را بگیریم؟
برای گرفتن مهریه عندالاستطاعه زوجه با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی دادخواست مطالبه مهریه را به همراه فهرستی از اموال زوج تنظیم کرده و به ثبت می رساند. درخواست مهریه عندالاستطاعه به دادگاه خانواده ارجاع شده و پس از رسیدگی زوج موظف به پرداخت مهریه از اموال خود خواهد شد. اگر زن تمایل داشته باشد که مهریه عندالاستطاعه را از راه اجرائیه ثبت بگیرد باید به دفتر ثبت ازدواجی که عقد را در آن ثبت کرده است مراجعه کند. اگر در مهلتی که تعیین شده مرد نسبت به ابلاغیه بی اعتنایی کند زوجه در اجرائیه ثبت اسناد پرونده تشکیل می دهد.
نمونه دادخواست مطالبه مهریه عندالاستطاعه
دادخواست مطالبه مهریه عندالاستطاعه به شرح زیر است:
ریاست محترم شعبه……. دادگاه خانواده ….. با سلام؛ احتراما به استحضار می رساند که این جانبه به موجب سند نکاحیه شماره……. مورخ……. به عقد دائم خوانده محترم در آمدهام و مهریه مندرج در عقد نامه تعداد……. سکه تمام بهار آزادی است که به صورت عندالاستطاعه می باشد. خوانده شاغل و دارای استطاعت مالی لازم برای پرداخت مهریه است.
تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق چیست؟
در راستای تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق، زوجه باید درخواست خود مبنی بر طلاق را تقدیم دادگاه نماید. اگر دادگاه بتواند اثبات نماید که زوج استطاعت لازم برای پرداخت مهریه را دارد، وی را موظف به پرداخت این مبلغ چه به صورت نقدی و چه به صورت قسطی می نماید. زوجه دادخواست مطالبه مهریه خود را به همراه گواهی اداره ثبت و سایر مدارک به دادگاه خانواده ارائه می دهد. اگر زوج درخواست اعسار مهریه عندالاستطاعه از پرداخت محکوم به دلیل عدم استطاعت مالی باشد دادگاه وضعیت مالی مرد را مورد بررسی قرار می دهد. چنان چه نوع مهریه عندالاستطاعه باشد طبق قانون جدید مهریه عندالاستطاعه، زن در صورتی می تواند مهریه را دریافت کند که مالی به غیر از مستثنیات دین به دادگاه و اجرای ثبت برای توقیف معرفی کند.
طلاق مشاوره
با توجه به افزایش آمار طلاق برای افزایش سرعت و اطمینان از صحت روند طلاق، دریافت مشاوره از مشاوران طلاق تلفنی آنلاین کارمنتو، بهترین راه حل است.
مشاوره طلاق آنلاین
آیا مهریه عندالاستطاعه قسط بندی می شود؟
در این نوع مهریه قسطی کردن مهریه بی معنی است و این امکان وجود ندارد که زوج دادخواست اعسار مهریه عندالاستطاعه را تقدیم دادگاه کند. در مهریه عندالمطالبه اگر مرد توانایی پرداخت مهریه را نداشته باشد، یا باید آن را قسطی کند یا به زندان برود. اما اگر مهریه از نوع عندالاستطاعه باشد، در صورتی که مرد توانایی پرداخت را نداشته باشد مهریه او نه قسطی می شود و نه به زندان می رود. در کل باید قوانین به سمت و سویی حرکت کند که مهریه بر اساس توان پرداخت تعیین شود که نه زن و نه مرد از لحاظ حق و حقوق قانونی ضرر نکنند.
آیا مهریه عندالاستطاعه زندانی دارد؟
تا چندی پیش در خلال مهریه عندالاستطاعه بعد از طلاق اگر شوهر توانایی پرداخت مهریه زن را نداشت، با حکم حبس مواجه می شد. مهریه را شاید بتوان یکی از مهم ترین موارد در زمان دادخواست انواع طلاق به شمار آورد. در این بین مردان نگران پرداخت مهریه هستند و زنان هم از این که نتوانند به حق و حقوق خود دست پیدا کنند دچار آشفتگی می شوند. برای مهریه عندالاستطاعه دستور جلب صادر نمی شود. به دلیل این که فقط در صورت داشتن دارایی، مهریه از زوج گرفته می شود. در این صورت اگر زوج دارایی نداشته باشد برای مهریه به زندان نخواهد رفت. هنگامی که دارایی مرد به اندازه مهریه باشد و نخواهد آن را پرداخت کند اموال وی توقیف خواهد شد. اگر هم زوج بخواهد اموال خود را برای فرار از پرداخت مهریه به فرد دیگری به صورت صوری منتقل کند، با مجازات های قانونی مواجه خواهد شد.
با مهریه عندالاستطاعه امکان ممنوع الخروجی وجود دارد؟
سند ازدواج یک سند لازم الاجراست و طبق نظریه قضاییه مهریه عندالاستطاعه و ممنوع الخروجی در سند ازدواج مانع از صدور دستور ممنوع الخروجی نخواهد بود و در این باره فرقی بین مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه نمی کند. زن می تواند برای مطالبه مهریه خود از طریق دفترخانه رسمی ازدواج که نکاح را ثبت کرده است اقدام نماید و درخواست صدور اجراییه نماید که پس از ابلاغ آن به زوج، زن می تواند برای مطالبه مهریه خود، تمام اموال منقول و یا غیر منقول مرد را توقیف کند.
در صورتی که زن به دلایل مختلفی نتواند اموال شوهر را توقیف نماید می تواند طبق ماده ۱۷ قانون گذرنامه و همچنین ماده ۲۰۱ آیین نامه اجرای اسناد رسمی لازم الاجرا مهریه تقاضای عندالاستطاعه و ممنوع الخروجی مرد را به اجرای ثبت بدهد تا مرد به دلیل پرداخت نکردن مهریه امکان خروج از کشور را نداشته باشد.
می توان در مهریه عندالاستطاعه درخواست اعسار داد؟
زن پس از وقوع عقد نکاح مستحق دریافت حقوقی خواهد شد که یکی از این حقها مهریه است. مهریه از آن دسته مواردی است که همواره قسم بزرگی از دعاوی را در کشور ما به خود اختصاص داده. اعسار مهریه کم و بیش به گوش همه خورده است و حتی برخی داستانهایی را در باب آن مطرح میکنند. اعسار مهریه عندالاستطاعه با این که نسبت به مهریه قبلی کمتر است اما وجود آن غیرممکن نیست. پرداخت این مهریه در صورتی است که مرد توان مالی برای پرداخت مهریه را داشته باشد. در این صورت به نظر میرسد که حکم اعسار به کلی این مهریه را به تعویق خواهد انداخت.
اعسار مهریه عندالاستطاعه بعد از درخواست اعسار و آوردن دلایل و شواهد ممکن خواهد بود. در مورد پرداخت اقساط اعسار مهریه دارایی بدون مستثنیات دین محاسبه خواهد شد. به همین علت حتما فرد نباید سرپناهی نداشته باشد و یا فاقد تلفن همراه باشد تا معسر شناخته شود. مواردی مانند تلفن همراه و یا سرپناه به شرطی که عرفا در شان فرد باشد، جزو مستثنیات دین محسوب شده و دادگاه به توقیف آنها نحواهد پرداخت.
یکی از سوالاتی که می شود این است که آیا امکان دریافت مهریه عندالاستطاعه بعد از فوت شوهر وجود دارد یا خیر؟ مهریه عندالاستطاعه بعد مرگ شوهر، زن پس از مرگ شوهر، هم در عقد دائم و هم مهریه عندالاستطاعه در عقد موقت قابل مطالبه است و از این جهت با هم تفاوتی ندارند و تنها تفاوت آن ها در این است که اگر مهریه عندالاستطاعه بعد از فوت شوهر عقد موقت به ثبت رسمی نرسیده باشد امکان مطالبه آن از راه اجرای ثبت وجود نخواهد داشت. برای دریافت اطلاعات تر در خصوص گرفتن مهریه بعد از فوت همسر می توانید از مجموعه مشاوره کارمنتو که به صورت ۷ روز هفته و ۲۴ ساعت در دسترس هستند بهره مند شوید.
ترکیب مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه چگونه است؟
در قانون مهریه عندالاستطاعه، در هنگام عقد زوجین می توانند مهریه را هم به صورت عندالمطالبه و هم به صورت عندالاستطاعه در نظر بگیرند. در واقع می توانند با توافق مقدار معینی از مهریه را به صورت عندالمطالبه و باقی آن را به صورت عندالاستطاعه در نظر بگیرند تا در صورت توانایی مالی مرد امکان مطالبه آن برای زن وجود داشته باشد. تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه در توانایی مرد برای پرداخت و امکان مطالبه آن توسط زن است. به همین جهت توصیه می شود میزان معینی از مهریه را به صورت عندالمطالبه در نظر بگیرند تا زن بتواند هر زمان که خواست از حقوق خود بهرهمند شود و باقی آن را به صورت عندالاستطاعه ذکر کنید تا در صورت استطاعت مالی مرد به زن تعلق بگیرد.
نحوه تغییر مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه چگونه است؟
تبدیل مهریه از عندالاستطاعه به عندالمطالبه در صورت وجود شرایط انجام این امر یعنی رضایت و توافق زوجین و اهلیت هر دوی آنها امکان پذیر بوده و منع قانونی ندارد و مراحل و نحوه تبدیل مهریه از عندالاستطاعه به عندالمطالبه با مراجعه زوجین به دفترخانه اسناد رسمی ارائه مدارک هویتی و سند نکاحیه و پس از پرداخت هزینه حق ثبت دفترخانه برای انجام این امر میباشد. از آن جا که هر امر حقوقی باید براساس قواعد و تشریفات خود انجام شود تا اثر حقوقی مورد نظر را ایجاد نماید و تغییر شیوه پرداخت مهریه نیز از این امر مستثنی نیست.
فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه چیست؟
مهریه عندالمطالبه به مهریهای گفته می شود که هر زمان زن تقاضای دریافت مهریه را داشته باشد مرد باید آن را پرداخت کند. در مقابل مهریه عندالمطالبه عبارت عندالاستطاعه است. شرایط پرداخت مهریه عندالاستطاعه وضیعت مالی و تمکن داشتن مرد است. بدین معنا زن زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که مرد امکان پرداخت آن را داشته باشد. وصول مهریه عندالمطالبه آسانتر از وصول مهریه عندالاستطاعه است و زن می تواند با مراجعه به اجرای اسناد رسمی مهریهاش را وصول کند. زن میتواند با مراجعه به شورای حل اختلاف و دادگاه خانواده برای دادخواست مهریه اقدام کند و در صورتی که مرد مهریه عندالمطالبه را به زن نپردازد ممکن است که به درخواست زن راهی زندان شود.
براساس قانون خانواده برای نپرداختن مهریه عندامطالبه بیشتر از ۱۱۰ سکه مرد بازداشت نمیشود و اگر زن مدعی است که مرد مال و اموالی دارد باید آن را به دادگاه معرفی کند که درصورت معرفی، آن مال و اموال توقیف میشود و پس از سپری شدن مراحل اجرای احکام به زن پرداخت می شود. بر این اساس خانمی که همه مهریهاش عندالمطالبه باشد مثل گذشته است و هر زمان که بخواهد می تواند آن را مطالبه کند چه به صورت دادخواست در دادگاه خانواده و چه به صورت مطالبهی اجرایی از طریق اجرای ثبت و اگر تمام مهریه عندالاستطاعه بعد از طلاق خانم در عقدنامه جدید از وصف عندالاستطاعه برخوردار باشد دیگر نمی تواند درخواست مهریه کند. مگر این که ضمن دادخواست مطالبه مهریه لیست اموال و دارایی زوج را ارائه کند و به هر نحوی ثابت کند که آقا قدرت پرداخت مهریه درخواستی ایشان را دارد.
اطلاع از راههای مطالبه مهریه و توقیف اموال زوج (شوهر)
ترکیب مهریه عند المطالبه و عندالاستطاعه
مهریه میتواند هم عندالمطالبه باشد و هم عندالاستطاعه،اضافه شدن دو شرط در دفترچههای نکاح باعث ایجاد تعادل میشود.
با یک نگاه مثبت به موضوع اضافه شدن دو قید عندالمطالبه و عندالاستطاعه در دفترچههای نکاحیه، می توان پیشنهاد داد که خانوادهها مقدار خاصی از مهریه را که زوج توان پرداخت آن را دارد به صورت عندالمطالبه تنظیم کنند و مابقی را به صورت عندالاستطاعه.از جمله مزایای قراردادن مقداری از مهریه تحت عنوان عند المطالبه و مقداری عند الاستطاعه ایجاد تعادل در این خصوص است به این صورت که هم خانم به طور کلی از مهریه ساقط نمیشود و هم در مواردی که مرد قادر به پرداخت مهریه نیست اما به دلیل شرایط اجتماعی مهریه ثبت شده، فقط جنبهی صوری پیدا میکند و باعث نمیشود این توقع و انتظار ایجاد شود که زن هر زمان خواست بتواند مهریه را مطالبه کند و با توسل به آن مرد را به زندان بفرستد زیرا اغلب این اقدامات باعث تزلزل بنیان خانواده میشود.
اگر بخشی از مهریه عندالمطالبه و بخشی عندالاستطاعه باشد دیگر مشکلی وجود ندارد و تصمیمات فوق قابل اعمال است. اگر شرایط خاصی هم مدنظر است باید پرداخت مهریه را تضمینی کنند که شرط هم اشکالی ندارد و میشود به عنوان یک شرط الحاقی در صفحه دفترچه که برای شروط خاص توافقی است، ثبت شود که برای پرداخت مقداری از مهریه ضمانت میکند.
آنچه در بین مردم در این خصوص مشهور بود عندالمطالبه بودن است یعنی اینکه در عقدنامههای قبلی این وصف آمده بود که مهریه تا این میزان بین زوجین تعیین شده است و زوجه هر زمانی که بخواهد میتواند آن را از همسر خود مطالبه کند و شوهر مکلف به پرداخت است.این مساله باعث شد که این ذهنیت برای مردم پدید آید که فقط عندالمطالبه بودن بحث مهریه است در حالی که در متون فقهی و در قانون برای مهریه هم وصف عندالمطالبه بودن وجود دارد و هم وصف عندالاستطاعه بودن و یا ممکن است هر دو آنها باشد یعنی ممکن است زن و شوهر توافق کنند که بخشی از مهریه عندالامطالبه باشد و بخشی از آن عندالاستطاعه.
در گذشته چون عندالمطالبه بودن قید میشد اغلب به خاطر اینکه خانوادهها دخترشان را توجیه کنند میگفتند این همان چیزی است که دولت در عقدنامهها پیشبینی کرده و ما فقط همین را قبول داریم. به خاطر اینکه تساوی و عدالت پدید آید و این عنوان جدید رسماًً به مردم معرفی شود بند ۱۴ آمده است تا به همه بگوید که ضمن اینکه مهریه میتواند عندالمطالبه باشد، میتواند عندالاستطاعه هم باشد.
به دلیل وجود عدم آگاهی های لازم در محاکم با این مساله مواجه میشویم که بعضی دخترها مهریه را عندالاستطاعه امضا کرده بودند اما از باب عندالمطالبه بودن اشارهای به آن نداشتند که با این پاسخ دادگاه مواجه میشدند که نمیتوانید مهریه را مطالبه کنید مگر اینکه دلیل کافی یا لیست اموال قطعی زوج را بیاورید که این مرد قادر به پرداخت مهریه مورد درخواست شما هست و اگر نتوانی آن را ثابت کنی حق مطالبه نداری. این شرایط باعث شده بود که این دسته از افراد عملًا از دریافت مهریه محروم شوند که این مشکلات باعث شد در نحوهی تنظیم متن عقدنامهها بازنگری شود و این دو شرط به جای آن شرط جایگزین شود.