آیین‌نامه نحوه تفکیک و طبقهبندی زندانیان
ـ آیین‌نامه فوق به شماره ۱۶۶۵۴/۸۵/۱- ۱۳/۹/۱۳۸۵ابلاغ و در روزنامه رسمی ۱۷۹۹۹-۲۰/۹/۱۳۸۵ منتشر شده است.ـ قانون مذکور در همین مجموعه درج شده است.ـ نظریه ۲۵۹۴/۷ـ ۲۲/۴/۱۳۹۰ ا.ح.ق: مقررات ماده ۵ آیین‌نامه نحوه تفکیک و طبقهبندی زندانیان مصوب ۹/۹/۳۸۵،
معرفی زندانیان زیر ۱۸ سال را به زندان ممنوع اعلام کرده و بند الف این ماده کانون اصلاح و تربیت را برای زندانیان زیر ۱۸ سال معرفی کرده است. بنابراین مجوزی برای نگهداری افرادی بالای ۱۸سال در کانون‌های اصلاح و تربیت وجود ندارد.ـ به آیین‌نامه اجرایی سازمان کانون اصلاح و تربیت مصوب ۹/۷/۱۳۴۷ (مندرج در همین مجموعه) و نظریه ۳۸۹۰/۷- ۷/۸/۱۳۹۰ ا.ح.ق مندرج در ذیل آیین‌نامه مذکور مراجعه شود.ـ
منظور قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۷۷ است که به موجب قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۵/۷/۱۳۹۳ مجلس شورای اسلامی و ۲۳/۳/۱۳۹۴ مجمع تشخیص مصلحت نظام (مندرج در همین مجموعه) صریحاً نسخ گردیده و قانون اخیرالذکر (مندرج در همین مجموعه) جایگزین آن شده است.ـ به آیین‌نامه اجرایی اردوگاههای خاص نگهداری محکومان مواد مخدر و روانگردان موضوع ماده(۴۲) قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۷/۲/۱۳۹۱ ستاد مبارزه با مواد مخدر که در همین مجموعه درج شده است مراجعه شود.
آیین‌نامه نحوه تفکیک و طبقهبندی زندانیان مصوب ۹/۹/۱۳۸۵ رییس قوه قضاییه() در اجرای ماده ۹ قانون تبدیل شورای سرپرستی زندان‌ها به سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مصوب ۶/۱۱/۱۳۶۴() مجلس شورای اسلامی و به منظور اجرای هر چه بهتر رو‌ش های درمانی، اصلاحی و تربیتی و نیل به اهداف عالیه سازمانی، حفظ حقوق و کرامت زندانیان و افزایش درجه امنیت زندان‌ها آیین‌نامه نحوه تفکیک و طبقهبندی زندانیان در سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور که در این آیین‌نامه به اختصار سازمان نامیده می‌شود به شرح مواد آتی تصویب می‌گردد:
ماده ۱ـ تفکیک و طبقهبندی عبارت است از جداسازی زندانیان از یکدیگر در زندان، بازداشتگاه و یا مراکز اقدامات تأمینی و تربیتی کشور از حیث جنس، سن، نوع جرم، وضعیت قضایی (متهم و محکوم) و وضعیت سلامتی.
تبصره ۱ـ چنانچه مراجع قضایی حسب مورد تصمیم خاصی در خصوص نگهداری زندانی اتخاذ نمایند شورای طبقهبندی موظف به رعایت آن می‌باشد. تبصره ۲ـ زندانیان اتباع خارجه جدای از سایر زندانیان نگهداری می‌شوند.
ماده ۲ـ طبقهبندی در مراکز مذکور توسط شورای طبقهبندی زندان و با حضور پزشک مسؤو‌ل بهداشت و درمان و با رعایت آیین‌نامه اجرایی سازمان و مفاد این آیین‌نامه انجام می‌پذیرد.
ماده ۳ـ زندانیانی که مخل نظم و انضباط عمومی بوده و یا موجب آزار و اذیت دیگر زندانیان می‌گردند برابر تصمیم شورای انضباطی زندان حداکثر ۶ ماه در محل جداگانه نگهداری می‌شوند. زندانیان مذکور شب‌ها در اتاق‌های تک‌نفره در فضای حداقل ۱۰ متر مربع با نور کافی و سرو‌یس بهداشتی مناسب نگهداری می‌شوند این‌دسته از زندانیان همزمان با تحمل حبس، تحت پوشش طرح‌های اصلاحی نظیر رو‌ان‌درمانی قرار می‌گیرند. ترخیص از این محل‌ها قبل از موعد مقرر با نظر رو‌انشناس یا پزشک مسؤو‌ل و تصویب شورای انضباطی امکان‌پذیر خواهد بود.
ماده ۴ـ در نگهداری زندانیان زن علاوه بر رعایت سایر موارد طبقه بندی رعایت نکات ذیل نیز الزامی می‌باشد. الف ـ مادران زندانی حق دارند فرزند شیرخوار خود را تا سن ۲ سالگی در زندان و یا بازداشتگاه ها نگهداری نمایند. افزایش مدت مذکور تا سقف ۶ سال با نظر شورای طبقهبندی امکان‌پذیر می‌باشد. ب ـ مددکاران اجتماعی مکلفند، با رعایت بند الف ترتیب سپردن اطفال را به خانواده و در صورت عدم پذیرش خانواده به بهزیستی، یا مؤسسه خیریه نگهداری اطفال فراهم سازند. ج ـ مسؤو‌لین زندان‌ها و بازداشتگاهها مکلف به تهیه و‌سایل بهداشتی برای زندانیان زن و تغذیه مناسب برای مادران زندانی و اطفال همراه در زندان می‌باشند. د ـ زنان باردار و اطفال شیرخوار با مادرانشان تحت رژیم خاص غذایی قرار گرفته و در قسمت جداگانه از زندان یا بازداشتگاه نگهداری می‌شوند.
ماده ۵ ـ در طبقهبندی از حیث سن، زندانیان در گروه‌های سنی زیر از یکدیگر تفکیک می‌گردند: الف ـ گروه سنی اطفال و نوجوانان، شامل زندانیان زیر ۱۸ سال بوده که باید در کانون‌های اصلاح و تبدیل نگهداری شوند و چنانچه در استانی کانون اصلاح و تربیت وجود نداشته باشد در محل جداگانه‌ای خارج از محیط زندان نگهداری خواهند شد.
تبصره ۱ـ طبقهبندی در کانون اصلاح و تربیت بر اساس آیین‌نامه اجرایی کانون‌های اصلاح و تربیت می‌باشد.()
تبصره ۲ـ معرفی اطفال و نوجوانان زیر ۱۸ سال به زندان ممنوع بوده و چنانچه به دستور مراجع قضایی اطفال و نوجوانان زیر ۱۸ سال به زندان اعزام گردند رؤسای زندان‌ها مکلفند بلافاصله آنان را به کانون اصلاح و تربیت اعزام نمایند. ب ـ گروه سنی جوانان شامل، زندانیان ۱۸ تا ۳۰ سال بوده که باید جدا از سایر زندانیان نگهداری شوند. ج ـ گروه سنی بزرگسالان شامل زندانیان ۳۰ سال به بالا. د ـ گروه زندانیان سالمند و زندانیانی که، با لحاظ وضعیت جسمانی و عواطف آنان نیازمند نگهداری با شرایط و امکانات خاص می‌باشند.
ماده ۶ ـ در نقاطی که بازداشتگاه مستقل ایجاد شده باشد، متهمین با رعایت طبقهبندی زندان‌ها در بازداشتگاه نگهداری می‌شوند، در غیر این صورت محل نگهداری متهمین در خارج از زندان جدای از محکومین بوده که در این شرایط نیز جداسازی متهمین جوان زیر ۱۸ سال از بزرگسالان الزامی است.
ماده ۷ـ طبقهبندی زندانیان بر اساس نوع جرم در زندان‌های با ظرفیت بالای هفتصد نفر زندانی به شرح زیر بوده و زندانیان باید در گروه خاص خود نگهداری شوند: الف ـ جرایم باندی و سازمان‌یافته، قتل عمدی، سرقت مسلحانه، آدم‌ربایی، تجاو‌ز به عنف، اسیدپاشی، اشرار و سارقین سابقه‌دار. ب ـ جرایم مالی مانند کلاهبرداری، رشاء و ارتشا، اختلاس، جعل و استفاده از سند مجعول، خیانت در امانت، اخلال در نظام اقتصادی، قاچاق کالا و ارز، سرقت فاقد سابقه، ضرب و جرح عمدی، زنا و لواط، جرایم بر ضدعفت و اخلاق و نظم عمومی، جرایم غیرعمدی، جرایم بر ضدحقوق و تکالیف خانوادگی، صدو‌ر چک بی‌محل و محکومین مالی موضوع ماده (۲) قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی
. ج ـ جرایم و‌یژه با حساسیت عمومی نظیر جاسوسی، اقدام علیه امنیت کشور. د ـ جرایم مربوط به مواد مخدر. تبصره ـ شورای طبقهبندی می‌تواند بر حسب تحصیلات، و‌یژگی‌های اخلاقی و خصوصیات رفتاری و چگونگی شخصیت زندانیان، آنان را در هریک از طبقات جدای از طبقه خاص خود قرار دهد.
ماده ۸ ـ در زندان‌های با ظرفیت اسمی زیر سیصد نفر و سیصد تا هفتصد نفر زندانی، طبقهبندی از حیث نوع جرم به رو‌ش زیر انجام می‌گیرد:
الف) در زندان‌های با ظرفیت اسمی زیر ۳۰۰ نفر زندانی، زندانیان با جرایم قتل عمدی، سرقت مسلحانه، سرقت عادی، آدم‌ربایی، تجاو‌ز به عنف، اسیدپاشی، جرایم باندی و سازمان‌یافته، ضرب و جرح عمدی، زنا و لواط و جرایم بر ضدعفت و اخلاق و نظم عمومی جدای از سایر زندانیان نگهداری می‌شوند.
ب) در زندان‌های با ظرفیت اسمی ۳۰۰ تا ۷۰۰ نفر زندانی، زندانیان مشمول بند الف این ماده و همچنین زندانیان مشمول گروه‌های ب و ج از ماده ۸ به صورت مجزا و جدا از سایر زندانیان نگهداری می‌شوند. تبصره ۱ـ ظرفیت اسمی زندان‌ها و بازداشتگاهها بر اساس استانداردهای ابلاغی از سوی سازمان تعیین خواهدشد.
تبصره ۲ـ رعایت سایر موارد طبقهبندی در زندان‌ها و بازداشتگاه‌های موضوع این ماده الزامی است. تبصره ۳ـ چنانچه در زندان‌ها یا بازداشتگاه‌های با ظرفیت اسمی تا هفتصد نفر به و‌اسطه دارا بودن فضای فیزیکی مناسب امکان اجرای طبقهبندی کامل به شرح مذکور در ماده ۷ وجود داشته باشد، زندان مکلف به اجرای کامل آن می‌باشد.
ماده ۹ـ چنانچه فردی مرتکب چند جرم شده باشد، بر حسب شدیدترین جرم ارتکابی طبقهبندی صورت می‌گیرد.
ماده ۱۰ـ زندانیان رو‌حانی و نظامی در بندهای جداگانه نگهداری می‌شوند.
ماده ۱۱ـ معتادین در اردوگاههای حرفه‌آموزی و کاردرمانی نگهداری می‌شوند.
ماده ۱۲ـ زندانیان شاغل در زندان‌ها در بخش جداگانه‌ای موسوم به «سالن کارگری» نگهداری می‌شوند.
ماده ۱۳ـ طبقهبندی از حیث نگهداری زندانیان بیمار به شرح زیر می‌باشد: الف) مسلولین و سایر بیماری‌های و‌اگیردار و بیماران صعب‌العلاج و لاعلاج تا زمان برخورداری از عفو و یا تخفیف مجازات و همچنین بیماران روانی و مددجویانی که از خدمات مشاو‌ره‌ای بهره‌مند می‌شوند و نیز معلولین و نابینایان حسب مورد مطابق دستورالعمل سازمان و با لحاظ سیاست‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در محل‌های جداگانه نگهداری می‌شوند. ب) کسانی که مورد عمل جراحی قرار گرفته‌اند دو‌ره نقاهت خود را در محلی جدا از سایر زندانیان سپری خواهند کرد. تبصره ـ مرکز درمانی زندان به تناسب نوع بیماری و وضعیت جسمانی زندانیان مذکور در این ماده به آنان توجه خاص معطوف داشته و شرایط مناسب و غذای رژیمی در نظر خواهدگرفت.
ماده ۱۴ـ در استان‌هایی که زندان‌ها و مراکز و‌ابسته امکانات و سازو‌کارهای لازم برای اجرای تفکیک و طبقهبندی زندانیان را به صورت جداگانه نداشته باشند و فاصله زندان‌ها به هم نزدیک بوده و حداکثر تا ۱۰۰ کیلومتر از یکدیگر فاصله داشته باشند، می‌توانند تفکیک و طبقهبندی زندانیان محکوم را به نحوی انجام دهند که بخشی از زندانیان در یک زندان و بخشی دیگر در زندان‌های دیگر نگهداری شوند.
ماده ۱۵ـ سازمان مکلف است در ساخت زندان‌ها، بازداشتگاهها و مراکز اقدامات تأمینی و تربیتی موضوع تفکیک و طبقهبندی زندانیان را بر اساس این آیین‌نامه مدنظر قراردهد.
ماده ۱۶ـ کمیته نظارت مرکب از نماینده رییس قوه قضاییه، معاو‌ن قضایی و اجرای احکام سازمان، معاو‌ن سلامت و اصلاح و تربیت، مدیرکل دفتر ارزیابی، بازرسی و پاسخگویی به شکایات و رییس حفاظت اطلاعات تشکیل می‌گردد تا ضمن نظارت بر حسن‌اجرای این آیین‌نامه چنانچه امکان اجرای برخی از الزامات آن در بعضی از زندان‌ها یا بازداشتگاه ها فراهم نباشد با لحاظ جمیع جوانب و مصالح سازمانی، نسبت به تعیین طبقهبندی در محل‌های مزبور به صورت موردی و برای مدت خاص و بر اساس شرایط موجود اقدام گردد©۲۷۰©. ماده ۱۷ـ این آیین‌نامه مشتمل بر ۱۷ ماده و ۹ تبصره در تاریخ ۹/۹/۱۳۸۵ به تصویب رسید و از تاریخ مزبور لازم‌الاجرا می‌باشد.
بیشتر بدانیم : درخواست ملاقات با زندانی
مجموعه دفتر وکالت حق گرا
پیشنهاد می گردد در صورتی که اگر پرونده ای در دادگاه دارید و یا پیگیری رفع مشکل زندانی در زندان می باشید و با توجه به حق دسترسی به وکیل با مراجعه به یکی از نزدیکترین دفتر وکالت حقوقی حق گرا در شمال ، دفتر وکالت شرق و یا دفتر وکالت حقوقی شعبه غرب تهران ، دفتر مرکز شهر حق گرا ، پیگیری موضوع دریافت و یا اعتراض به گواهی انحصار وراثت را به وکلای با تجربه ما بسپارید تا وکلای ما بتوانند در احقاق حق به شما کمک نمایند. ما آماده ایم در انواع پرونده های مربوطه به خانواده،ملکی ، حقوقی ، جزایی و…در کنار شما باشیم
گروه وکلای حق گرا آماده است تا پرونده های مربوط به طلاق توافقی را از سرتاسر کشور و همچنین هم میهنان حاضر در سایر کشور ها را نیز پیگیری نموده و در سریعترین زمان ممکن ( حدود ۱۰ روز ) به نتیجه برساند.